Sutherland, Zechenter-Spławińska, Czapińska, Mazurkiewicz-Stefańczyk, Oczak, Tomska, Bacińska

 I

Janet Sutherland

JEŚLI

Jeśli książka jest pokiereszowana, matka wie, jak ją naprawić

za pomocą taśmy – szerokiej, w dotyku jak płótno.

Wie, jak ułożyć dłoń na twojej i skleić

porwane brzegi, wie, jak je wygładzić,

aż szorstkie, białe łaty się zespoją,

a litery połączą. Jeśli książka jest pokiereszowana,

matka wie, jak sprawdzić, która ze stron

jest ostatnia, a która pierwsza i wie, jak wstawić

ostatnią kartkę w odpowiednie miejsce. Jeśli

książka jest pokiereszowana, matka wie, co z tym zrobić.

Wiersz z książki “Home Farm" (Shearsman Books, 2019)

Przekład: Anna Błasiak

*

Janet Sutherland jest autorką pięciu zbiorów wierszy, z których ostatni to “The Messenger House” (2023). Jej poprzednie książki – wszystkie wydane przez Shearsman Books – to "Home Farm” (2019), “Bone Monkey” (2014), “Hangman’s Acre” (2009) i “Burning the Heartwood” (2006). “The Messenger House” to książka-hybryda o podróży prapradziadka Janet do Serbii w 1846-47 roku. Janet publikowała również w licznych antologiach, a także w magazynach takich, jak New Statesman, The Spectator, The North. W 2017 roku zdobyła nagrodę Kent and Sussex Poetry Prize, a rok później otrzymała Hawthornden Fellowship. Studiowała poezję amerykańską. Mieszka w Lewes w Wielkiej Brytanii. www.janetsutherland.co.uk.

Zdjęcie: Ruby Craig

II

Elżbieta Zechenter-Spławińska

Przyczyny

Są ze sobą:

z miłości

z nienawiści

dlatego że są niepewni

dlatego że są zbyt pewni

przez grzeczność

przez dziesięć lat

przez trzy tygodnie

ze strachu

z wygody

z poczucia obowiązku

z braku poczucia obowiązku

Zapominają tylko o sobie

bez przyczyny

*

Elżbieta Zechenter-Spławińska - poetka, tłumaczka, prozaiczka, dr nauk humanistycznych. Autorka 15 zbiorów poezji, powieści psychologicznej pt: "Szansa", a także kilku książek dla dzieci. W 2007 roku wydała "Malinowy tort. Witold Zechenter po latach" wspomnienia o Ojcu oraz wybór jego utworów wierszem i prozą. Współpracuje z krakowskimi kabaretami: Loch Camelot oraz Piwnicą pod Baranami, pisząc teksty poetyckich ballad. Autorka wielu piosenkowych przebojów (np. „Nie szkoda róż”, „Zostań z nami melodio” śpiewanych przez zespół Jana Wojdaka ”Wawele”). Została odznaczona medalem Honoris Gratia oraz brązową Glorią Artis. Jej wiersze przekładane były na język: węgierski, angielski, niemiecki, rosyjski, czeski, turecki i hiszpański.

Fot. Marta Stefańczyk

III

Magda Czapińska

Dokąd przed nią uciekasz

Dokąd przed nią wciąż uciekasz?

I czemu myślisz,

Że to twój serdeczny wróg?

Ona, jak wierny pies,

Za progiem domu czeka,

Byś do niej wracał

Z najdalszych dróg.

Niekochana, niepotrzebna…

Tak łatwo może ją

Zastąpić byle kto.

Lecz kiedy lęk nie daje zasnąć,

Ona jedna

Czuwa przy tobie w bezsenną noc.

To ona,

Siostra łagodna,

Twój Anioł Ciszy,

Twój cień,

Spokojna przystań

I otchłań…

Jest lustrem,

Źródłem i snem

To ona,

Twoja samotność,

Jej adres ty jeden znasz.

Zostanie z tobą do końca

Jest wszystkim,

Wszystkim co masz.

W labiryncie tego świata,

W jego szaleństwie,

I okrutnych z nami grach,

Łatwo się zgubić,

Łatwo sprzedać diabłu duszę,

Za każdym rogiem

Czai się strach

Czego szukasz w zgiełku, w tłumie?

Kto cię wysłucha, poda rękę

W chwili złej?

Kto cię pocieszy, kto rozgrzeszy,

Kto zrozumie?

Tylko samotność.

Zaufaj jej.

*

Magda Czapińska (1951) – polska poetka, autorka tekstów piosenek, scenarzystka widowisk estradowych i telewizyjnych dla dzieci.

IV

Marta Mazurkiewicz-Stefańczyk

Zapis socjologiczny

Zofii Rydet

Wyruszyła na wojnę ze śmiercią

uzbrojona wyłącznie w aparat fotograficzny.

Klęczy przed swoim modelem,

nogi jej dokuczają

i kręgosłup już daje kolejne ostrzeżenia

a ona swoje:

Taki pan ładny

zaraz muszę panu zdjęcie zrobić

a ten obrazek na ścianie naprawdę tu pasuje.

…

Jak tu babciu żyjecie

w tej chatce bez prądu i wody, dach dziurawy

a deszcz bębni w puste garnki i klepie zdrowaśki.

Na zdjęciu - stara kobieta w chustce na głowie

stoi w drzwiach chylącej się chaty

- za rok nie będzie tu ani jej uśmiechu,

ani kamienia na kamieniu.

Walka trwa –

żeby byli jak żywi

na tych fotografiach pospiesznie robionych.

Musi zdążyć przed nieistnieniem ich świata,

wydrzeć śmierci jeszcze jedną twarz.

Ja umrę i ty umrzesz, a twoje zdjęcie zostanie,

nie uśmiechaj się, żadnych uśmiechów, to jest

bardzo ważna chwila, bardzo ważna.

*

Marta Mazurkiewicz-Stefańczyk – autorka tomików: "Linoskoczek", „Orzech”, „Mozaika” i „Trzecie oko”. Ta ostatnia nagrodzona została Krakowską Książką Miesiąca w listopadzie 2019. Dokonała wyboru i opracowania pozycji książkowych: "William Shakespeare, Myśli", tłum. Macieja Słomczyńskiego oraz "Dlaczego zając? Wiersze poetów krakowskich o dzieciach i dla dzieci". Jej pasją, oprócz literatury, jest fotografia. Prowadzi bloga literackiego „Marta - kot na książki”.

Fot.: Dariusz Stefańczyk

V

Małgorzata Oczak

***

nauczyć się tak szybko poruszać skrzydełkami

żeby wyglądało jak lewitacja

mieć skrzydełka, nauczyć się być falą

nauczyć się być drzewem mango, rozdawać owoce

nauczyć się być parą, wrzeć i wybaczać

jakby nic się nie stało, zmieniać się i być stałą

całym oceanem w sobie pytać jak to jest być nowiem

zawsze dostawać odpowiedź

nie zrobić z tego nauki, wstrzymać oddech

być sutrą, nicią, prowadzić z nicości w nicość

ominąć słowa, znowu być jak woda

ciało, ciecz, para, tożsamość, zrobić wdech i zgadnąć

dlaczego wszechświat się rozszerza

zasnąć

*

Małgorzata Oczak - doktora psychologii, była wykładowczyni Uniwersytetu Jagiellońskiego i SWPS, właścicielka palarni kawy CoffeePro, mama. Autorka poezji i prozy, honorowa członkini Zielonkowskiej Szkoły Poezji, pasjonatka fotografii i sztuk wizualnych, jogini. Wyróżniona w XXVI Konkursie im. Jacka Bierezina. Publikowała w Helikopterze, Nowej Orgii Myśli, Babińcu Literackim, Salonie Literackim, Wydawnictwiej, Kontencie, EleWatorze, Inter, 8 Arkuszu Odry. Autorka Tomu „Pobaw się ze mną”.

VI

Justyna Tomska

***

1.

Dom,

ściany,

okna, w oknach

firanki. Zestaw

wypoczynkowy,

ława,

kawa,

kawa

z mlekiem.

Spienionym.

Zabawki. Zabawa.

Żelki, rozlany sok,

skarpetki, jedna,

jedna tu, druga tam. Zapach

szamponu.

Bańki, ale też

bańki mydlane.

A więc niczego z tego nie będzie Proszę podpisać

sobą formularz, że to ich koniec,

ich? tych zarodków, pisze trochę po polsku, trochę po czesku

lekarka z kliniki

in vitro z Ostravy.

I nie mogę się zdecydować.

Czy bardziej

sobą podpisać

będzie, gdy

splunę

czy jednak bardziej, gdy

nasikam?

2.

A może powinnam je zostawić.

Na pamiątkę tego

czego? innego życia.

Co jakiś czas odwiedzać.

Z upominkami pukać

do drzwi

lodówki.

Puk puk otwórzcie, to ja.

Kto?

*

Justyna Tomska – poetka, autorka tomu wierszy „List do patomorfologa” (2021, ZNAK) oraz scenariuszy teatralnych. Laureatka Świrszczyńskiej (2019); Poświatowskiej (2020); Młodej Poezji w ramach 9. Festiwalu Miłosza w 2020 r.; Nagrody Miasta Literatury UNESCO (2021). Za "List" nominowana do Nagrody Poetyckiej im. K.I. Gałczyńskiego ORFEUSZ (2022). Publikowała w Polityce, Wysokich Obcasach, Przekroju, Liberté, Czasie Literatury, ArtPapierze.

VII

Aleksandra Bacińska

Scarlett

Tysiąc osiemset sześćdziesiąty pierwszy,

W Atlancie szał tysięcy młodych nóg,

Generał Lee podnosi w górę ręce:

Jankesom śmierć, tak nam dopomóż Bóg!

Na dworcu tłok, sztandary i kobiety,

Pociągi pełne chłopców żądnych krwi.

W kwietniowym słońcu błyszczą epolety,

Wiwat Południe, wiwat stary Lee!

Scarlett, czemu słowa takie zimne,

Jakby w gardle okruch lodu stał?

Scarlett, wojna nie jest dla dziewczynek,

Które nie potrafią grać va banque.

Tysiąc osiemset sześćdziesiąty drugi,

Jesienne słońce w epoletach lśni,

Generał Lee dochodzi do Missouri,

Do Pensylwanii wkracza stary Lee.

Artyleryjski ogień wkrótce zdławi

Jankeskie szczury w górach Tenessee,

Zwycięstwa bóg Atlantę błogosławi,

Wiwat południe, wiwat stary Lee!

Scarlett, czemu słowa takie zimne,

Jakby w gardle okruch lodu stał?

Scarlett, wojna nie jest dla dziewczynek,

Które nie potrafią grać va banque.

Tysiąc osiemset sześćdziesiąty czwarty,

W krwi południowej tonie miasta próg,

Jankeskie psy nie wejdą do Atlanty,

Jankesom śmierć, tak nam dopomóż Bóg!

Płonie Atlanta w ogniu oszalałym,

Sztandar obłażą wygłodzone wszy,

Gwardia opuszcza miasto osłupiałe,

Znak krzyża szablą kreśli stary Lee.

Scarlett, on powtarza twoje imię,

Czując w ustach prochu smak.

Scarlett, miłość nie jest dla dziewczynek,

Które nie potrafią grać va banque

*

Aleksandra Bacińska (1962) - polonistka i autorka tekstów piosenek, które wykonują m.in. Jadwiga Kuta i Leonard Luter oraz Michał Bajor. Talent autorki docenił Wojciech Młynarski i podarował jej pióro za utwór pt. Zęby.

Fot. Maria Chylińska

Kieras, Frajlich, Miłobędzka, Dickinson, Swenson, Miller, Hartwig, Tielsch, Dobrzańska, Nick, Kostenko, Luque-Kurcz, Osiecka

I

Beata Kieras

jeszcze cieszy

filiżanka z cienkiej porcelany

pies który po latach zaczął się łasić

i wiersz nie całkiem napisany

i to także że wciąż nie brakuje ludzi

przy których siebie nie trzeba się wstydzić

a można nawet polubić

mimo rozlicznych braków

czy na tym polega cud

szczęście na przekór

pod prąd

wbrew stanowczym opiniom

o czasie że minął

i szczerym radom by milczeć z lamusa

jak przystoi dobrze wychowanym starociom

gdy je nisko wycenią znawcy bauhausu

skąd uśmiech

w połowie października

przez szybko schnące łzy

*

Beata Kieras (1967) - poetka, absolwentka filologii polskiej i studiów podyplomowych na Uniwersytecie Gdańskim, nauczycielka języka polskiego, autorka trzech tomów poetyckich (jeden w duecie z poetą Jarosławem Jabrzemskim).

II

Anna Frajlich

***

A potem skóra staje się coraz cieńsza

jak papier jak zleżały pergamin

i już nie może się zrosnąć

i nie można jej zszyć

tak stało się ze skórą

mojej matki

kiedy mając już dość tego wszystkiego

zraniła nogę uciekając

przed samą sobą

a przecież szyła całe życie

igłą zszywała jedwab wełnę

płótno i nawet

farbowane kawałki skóry

piórem zszywała

Lwów Kirgizję i Szczecin

pamięcią starała się zszyć

dwa brzegi życia

ale te

jak dwa brzegi oceanu

zszyć się nie dają

rozbiegają się brzegi

rozrywają się ściegi

łamie się igła

i pióro

a pamięć staje się

coraz cieńsza

jak papier

jak zleżały pergamin.

*

Anna Frajlich (1942) ‒ polska poetka żydowskiego pochodzenia, prozaik i wykładowca literatury polskiej, obecnie na stałe mieszkająca w Stanach Zjednoczonych. Autorka wielu książek, m.in. "Tylko ziemia" (1979), "Jeszcze w drodze" (1994), czy "Laboratorium" (2010). Wielokrotnie nagradzana, m.in. Nagrodą Fundacji Kościelskich (1980), Krzyżem Kawalerskim Orderu Zasługi Rzeczypospolitej Polskiej, czy Nagrodą Związku Pisarzy Polskich na Obczyźnie (za całokształt twórczości). Od lat publikuje w prasie emigracyjnej i krajowej.

III

Krystyna Miłobędzka

*

lśniło mi się niebo

(niebiesko?)

linijka chodnika przysypywana liśćmi

tu wchodzi kreska chodnika

w szurające złote

tu samo szeleszczące

tu samo złote

linijka po linijce

liście

i tak trzymać kochanie

linijka przy linijce

linijka do linijki

linijka w linijkę

i tak trzymaj to niebo

nad sobą

*

Krystyna Miłobędzka (1932) – wybitna polska poetka, dramaturg, doktor nauk humanistycznych.

IV

Emily Dickinson

Bochen chleba dał Bóg

Bochen chleba dał Bóg wszystkim ptakom –

Mnie dał tylko okruchy liche –

Nie śmiem jeść ich – chociaż głoduję –

Oto mój cierpki zbytek –

Posiadać okruch – dotykać –

Dowieść – że okruch mam w ręce –

Zbyt szczęśliwa z mojej szansy wróbla –

Żeby posiadać więcej –

Choćby głód panował dokoła –

Mnie nie brakłoby nawet kłosa –

Mój spichlerz taki dostatni –

Obfitość na stole – tak radosna –

Ciekawam jak się czują bogacze –

Kupiec – lord – co z bogactwem czynią –

Sądzę, że z mym okruchem –

Jestem ich wszystkich władczynią –

Przeł. Ludmiła Marjańska

*

Emily Elizabeth Dickinson (1830-1886) – amerykańska poetka.

V

May Swenson

Gdybym miała dzieci

Gdybym miała dzieci, nadawałabym im

astrometeorologiczne imiona:

córka Południk, syn Zenit.

Zaćmienie, piękne imię dla obojga.

Anaksymander, dawny uczony grecki

(który zbudował gnomon w Lacedemonii

i dzięki temu przewidział dokładną datę

kiedy miasto zostanie zniszczone przez

trzęsienie ziemi)... Anaksymander, wspaniałe

imię dla dziewczynki. Zdrobnienie

brzmiałoby Anny. Jon, skrót od jonosfery

byłby wdzięcznym imieniem dla

chłopca. Bliźniaki można by nazwać według

planet: Wenus i Mars albo

Neptun i Mars. Pokochaliby nawzajem

swoje boskie ciała świecące

Nad ich sobowtórami na ziemi.

Czy pomyśleliście kiedyś, że z dziewięciu

planet tylko jedna jest rodzaju żeńskiego?

Wenus. Chyba, że wliczyć Ziemię. Tak więc

z siedmiorga dzieci Słońca wszystkie są rodzaju męskiego.

Ale gdybym miała dzieci i wnuki,

a potem prawnuki, miliardy nowonarodzonych

księżyców i księżycków tłoczących się

w wizjerach, podsunęłoby mi to

imiona zarazem piękne i słodkie:

Febe, Rea, Dione, córki

Saturna, wraz z braćmi.

Tytanem i Janusem. Io, Ganimedes i Kallisto,

synkowie Jupitera: Europa i mała

Amaltea, ich siostry.

Na Io, najbardziej egzotycznym z księżyców

Galileusza, naznaczonych jest sześć przepotężnych

wulkanów: Loki, Hemo, Horus, Dedalus,

Tarsis, Ra, same piękności! Ale wszystko

to chłopcy. Otóż, gdybym miała dzieci,

nie dbałabym o płeć ani orbitę, wybierałabym

tylko imiona dla nich. Wahający się Fobos,

daleki potomek Marsa, nieszczęsny

jak zmarznięty kartofel... gdybym miała

taki koślawy księżyc, imię Fobos pasowałoby

do niego. I kochałabym go na równi.

Przeł. Julia Hartwig

*

Anna Thilda May „May” Swenson (1913 - 1989) była amerykańską poetką i dramatopisarką. W życiu prywatnym była lesbijką. Harold Bloom uważał ją za jednego z najważniejszych i najbardziej oryginalnych poetek XX wieku

VI

Katarzyna Miller

***

Łatwo mnie ośmieszyć

ale nie dotknąć

Łatwo mnie dotknąć

ale nie poruszyć

łatwo mnie poruszyć

ale nie przesunąć

łatwo mnie przesunąć

ale nie zmienić

łatwo mnie zmienić ale nie wyrwać

można mnie wyrwać

ale nie zniszczyć

można mnie zniszczyć

ale nie zabić

można mnie zabić!

ale jestem

*

Katarzyna Agata Miller (1962) – polska psycholożka, psychoterapeutka, felietonistka, filozofka, nauczycielka akademicka, piosenkarka, kompozytorka, poetka i autorka tekstów.

#urodzinypoetki

#happybirthday

VII

Julia Hartwig

Zrobię dla was ten cud

dedykowane H.

Tak bardzo ją kochają, że ta narastająca w nie starość jest im

nienawistna. Idą obok niej piękni i rośli i patrzą na nią oczami

swojego dzieciństwa.

I mają dotąd w uszach jej głos dźwięczny jak wielkanocny dzwon

rozhuśtany na przyjaznym wietrze, który towarzyszył zawsze jej

szybkim ruchom niosąc ku niej przedmioty.

Więc kiedy się potknie na ulicy, syczą: Babko nie udawaj!

A kiedy się zgarbi, wołają: Babko wyprostuj się!

Ktoś obcy, kto by to usłyszał, miałby ich za okrutnych.

Ale ona zdobywa się raz jeszcze na wysiłek, prostuje się i twarz

Jej zalewa światło miłości.

Z tomu „Obcowanie”, 1987

*

Julia Hartwig-Międzyrzecka – wybitna polska poetka i eseistka, tłumaczka literatury pięknej z języka francuskiego i angielskiego, od 1963 członkini Polskiego PEN Clubu.

VIII

Ilse Tielsch

Gorący wiatr wieje z Afryki

nawiewa mi czerwony pył

przed drzwi

z mojego snu na jawie

wyłaniają się ciemne twarze

nie znajduję wyjaśnienia

dla smutku

który mnie ogarnia

pod powierzchnią afrykańskich pustyń

istnieją podobno krystalicznie czyste morza

to żadna pociecha

Z tomu „Dorn im Fleisch. Ausgewählte Gedichte/

Cierń w ciele. Wiersze wybrane”, 2010

Przeł. Monika Szymańska

*

Ilse Tielsch (1929 - 2023) - austriacka poetka i pisarka, córka pisarza, muzykologa i lekarza Fritza Felzmanna. Studiowała prasoznawstwo i germanistykę w Wiedniu, gdzie doktoryzowała się (praca nt. znaczenia gazety "Die Zeit"). Pracowała w prasie i w latach 1955-1964 uczyła w wyższej szkole bankowej. Od tamtej pory na wolnej stopie jako pisarka. Pierwsze książki publikowała pod podwójnym, także panieńskim nazwiskiem: Felzmann-Tielsch, później podpisywała je tylko nazwiskiem po mężu.

IX

Małgorzata Dobrzańska

Oto to

Oto kobieta. Ciało. Czasem nawet boskie.

Najłatwiej je wycenić w byle trybunale. W drodze poprawek klepnąć lub dobić od razu. Najlepiej brzuch do krzyża. Adorować dalej.

Oto ciało. Po prostu. Niestety zbyt ludzkie.

Zrodzone a nie stworzone, więc mało istotne

co myśli i czy w ogóle pozwolić mu myśleć

o sprawach bardziej ważnych niż niedzielny rosół.

Oto to. Kobieta. W ciągłym zawieszeniu; między

Bogiem a prawdą nie ma dla niej miejsca. Jest niczym,

szczególnie wtedy gdy chce być czymś więcej,

niż tylko nazywaniem rzeczy po imieniu.

*

Małgorzata Dobrzańska (ur. i zam. w Warszawie). Poetka z zamiłowania (gen po śp. Babci Jadwidze). Na co dzień mama i bizneswoman w skali mikro. Prezentowany wiersz znajdzie się w debiutanckim tomiku, który ma zostać wydany w przyszłym roku jako pokłosie II Ogólnopolskiego Konkursu Literackiego „debiut Jana” Czarnolas 2023.

X

Cytaty o nauczycielach

*

Nauczyciel to jedna z najbardziej wyjątkowych postaci na całym świecie, bo któż inny mógłby każdego dnia ofiarowywać to, co w nim najlepszego, cudzym dzieciom?

Deanna Beisser

*

Nauczyciele powinni łączyć autorytet z ciepłem, otwartością i pewnością siebie.

Carolyn Boyes

*

Nauczyciel to ktoś, kto widzi w każdym dziecku wyjątkową osobę i zachęca je do rozwijania jego indywidualnych talentów oraz mocnych stron.

Barbara Cage

*

Mieć właściwego nauczyciela to jakby drugi raz się urodzić.

Ludmiła Ulicka

*

Prawda to bowiem wiecznie żywa, że poza przygotowaniem zawodowym człowieka, poza jego wykształceniem najistotniejszą, najbardziej podstawową wartością w jego pracy jest jego Człowieczeństwo.

Maria Grzegorzewska, Listy do Młodego Nauczyciela

*

Niektórzy nauczyciele są głupi. Niektórzy uczniowie też są głupi. Albowiem w ogóle niektórzy ludzie są głupi. To się trafia w każdym środowisku. Przeważnie zresztą są głupi nie do końca i nie we wszystkim. I nie ma powodu, aby im dawać do zrozumienia, że tacy są.

Monika Szwaja

*

Tyle wiemy o sobie, ile nas sprawdzono.

Wisława Szymborska

*

Zawsze uważałem, że kształcenie polega na tym, by uczyć prawa do własnego zdania.

Nancy H. Kleinbaum

*

Status nauczycieli jest bardzo niski. Wszyscy wiedzą, że zostaje się nauczycielem, jeśli nie umie się robić nic innego, a zarabia się tak mało, że trzeba mieć jeszcze jedną lub dwie posady dodatkowo, żeby uciułać na jakiś nędzny pokoik w kiepskiej dzielnicy.

Zina Rohan

*

Knowledge counts but common sense matters.

LouAnne Johnson

*

Na zdjęciu amerykańska gwiazda Michelle Pfeiffer w filmie z 1995 opartym na autobiografii LouAnne Johnson pt. Młodzi gniewni, w którym zagrała nauczycielkę.

Naszym Czytelniczkom i Czytelnikom nauczycielom życzymy dużo zdrowia i wytrwałości.

#DzieńNauczyciela

#cytaty

#quotes

XI

Dagmar Nick

Do Ikara

Ikarze, gdybyś odstąpił mi

swoje pióra wolności, teraz

podczas lotu - zbudowałabym ci

świątynię w Morzu Egejskim,

gdzie błękit pochlania

spadających bohaterów i wypluwa

ich potem ku światłu, jak z procy,

i dzieliłabym z tobą doznanie

fruwania, ponownych narodzin,

i pojęłabym twój późniejszy los,

oglądany z góry, jako możliwe

proroctwo mojego własnego.

Z tomu „Wegmarken. Ausgewählte Gedichte”, 2000

Przeł. Anna Wojciechowska

*

Dagmar Nick (1926) - niemiecka poetka urodzona we Wrocławiu.

XII

Lina Kostenko

* * *

Planeto, ziemio moja, biały świecie,

gwiazdo płynąca przez czasu głębinę –

mocno nas usidlają twoje sieci,

padole łez – w nich żyję, cierpię, ginę!

Żyję i cierpię w sidłach twoich sieci

i błogosławię to co wycierpiane:

tę ciepłą garść – człowieka! – we Wszechświecie

i cały Wszechświat ten – akwarium planet.

Przeł. z ukraińskiego Józef Waczków

*

Lina Kostenko (1930) – ukraińska poetka i tłumaczka, dysydentka, główna przedstawicielka grupy szistdesiatnyków w kulturze ukraińskiej.

XIII

Monika Luque-Kurcz

gęstość chwil

żyłam wśród złotych tarcz

suche południa zmieniały się w błoto

mówiłam językami ognia

chrzęstem spętanego łańcucha

spalonym na popiół domem

padłą rybą i psem

porzuconym pod lasem

nie zostało po mnie nic

czas zdawał się meandrować

wracałam wciąż w te same miejsca

znów ktoś rozpruwał mi brzuch

malował drzwi

oprawiał lisa złapanego w polu

ktoś odmroził sobie dlonie

i stopy

wszystko na próżno

*

Monika Luque-Kurcz, mieszka w Ropczycach na Podkarpaciu. Autorka tomu "Portret Ubu". Publikowała wiersze w "Kwartalniku Artystycznym", "Akcencie", "Frazie", " Obszarach Przepisanych", "Mojej Przestrzeni Kultury", "Migotaniach", "Wyspie". Współautorka antologii "Flisz Poetycki", wydanej przez Teatr im. Wandy Siemaszkowej w Rzeszowie.

XIV

Agnieszka Osiecka

Konieczny

...tak, że ja w końcu wiersze piszę.

Wiem, że nie chciałeś tego, tato.

Ty wszystkie znałeś klawisze...

Nie pomogło. I dzięki ci za to.

...to samo przyszło.

Z niekochania. Czy z kabaretu.

Jak w serce igłą.

Nie. Na to nie ma biletów.

...tak, że ja w końcu z Polską jestem.

Wiem, żeś nie tego dla mnie chciał.

Cóż, są adresy gorsze jeszcze.

I jest aut.

...ja bym i do was napisała,

gdyby to pisać było można...

Nie, ja nie jestem nieśmiała.

Tylko ostrożna.

Pozdrów tam babkę, chłopców, dzieci.

Wytłumacz, jeżeli trzeba.

Z was także nie Wszyscy Święci.

Chcesz? To nakruszę Ci chleba.

...z Moim się pogódź.

Wiem, że go dla mnie nie chciałeś.

Dopiero śmierć jak powódź

na jednej zbiła was skale.

Miał bardzo dużą chęć do wódki.

Znał bary w Piszach i Padwach.

Lecz piją, tato, ludzie smutni.

Prawda?

Niekiedy wilkiem się przezywał.

Lecz wilkiem nie był. Raczej chciał być.

Gdy cały naród raźnie śpiewał,

wolał zawyć.

Ja, jeśli o mnie tacie chodzi,

nie przyszyłam mu nawet guzika.

Siedzi gdzieś we mnie leń czy złodziej

o duszy kłusownika.

...żył tu więc chłopiec

jak wędrująca gwiazda.

Calutkiej on Europie

pokazał minę błazna.

Talentu nam zostawił

zaledwie kruchy okruch.

Jak gdyby tu, w Warszawie,

ten talent ktoś mu otruł.

...pamiętasz, jak nam było wstyd?

On tułał się jak prosty Żyd.

On, co mógł chodzić w amarantach,

on, z pustą torbą emigranta,

to tu, to tam wystawiał łeb.

Dajże mu wódki,

daj na chleb.

...na plażach, gdzie dojrzewa krab,

w kraiku, co się trzyma map

jak mucha tarczy,

zostawił garść najświętszych słów -

i to wystarczy.

Mnie - jak niewiele świat ten ziścił!

Wy obaj, piękni egoiści,

gdzieś wśród nie - dróg, nie - łąk, nie - liści,

a ja -

pół pisarz i pół wół.

Niepełne serce, pełen stół.

Ty miałeś długie życie, tata,

on ma dwa groby we dwóch światach.

Ma dwa groby, a nie miał domu.

Przebacz, jak dobremu komu.

Cóż ja wam winna? -

Dwa różańce.

Ferajna tańczy.

I ja tańczę.

*

Agnieszka Osiecka (ur. 9 października 1936 w Warszawie, zm. 7 marca 1997 tamże) – polska poetka, autorka tekstów piosenek, pisarka, reżyserka teatralna i telewizyjna, dziennikarka.