Sexton, Poprawiak, Riding, Hagemajer, Andijewska, Wicherkiewicz, Stanojlović

 I

Anne Sexton

Lament

Ktoś umarł.

Nawet drzewa to wiedzą,

ci biedni podstarzali tancerze w zielonych szalach

sprośnie zawieszonych na kościstych ciałach.

Myślę…

Myślę, że może mogłam to powstrzymać,

gdybym tylko była niewzruszona jak pielęgniarka

albo szybciej spostrzegła kark kierowcy,

który chciał oszukać czerwone światło,

albo gdybym później tamtego wieczoru

zasłoniła sobie usta serwetką.

Myślę, że mogłam…

Gdybym tylko była inna, mądra, spokojna,

myślę, że z powodzeniem rzuciłabym urok na stół,

brudny talerz lub talię kart w dłoni rozdającego.

Ale już po wszystkim.

Na nic gdybanie.

Nie sposób zaprzeczyć,

że drzewa rozciągają smukłe stopy w suchych trawach,

a dzika gęś

rozpływa się po niebie jak zamsz

i trąbi, lecąc pod wiatr.

Na progu spokojnie oddycha kotka,

wciąga powietrze w wodnistą błękitną sierść.

Talerze już w zlewie, a słońce

nieznające wyjątków

zachodzi.

Przełożyli Magdalena Szewczuk, Adam Buszek

^

Anne Sexton (1928, -1974) – amerykańska poetka i pisarka, samobójczyni. Jedna z najciekawszych poetek ubiegłego stulecia, której wiersze polecił pisać psychiatra, ponieważ cierpiała na depresję.

*

Magdalena Szewczuk (ur. 1992 w Białymstoku) – autorka tomiku poetyckiego ciepło zimno (2016). Pisze wiersze, opowiadania, prowadzi blog, fotografuje. W sztuce bardziej niż formę ceni sobie emocje wzbudzane w odbiorcy. Własne prace nazywa "małymi impresjami", a za ich cel stawia sobie właśnie wywoływanie emocji.

*

Adam Buszek (ur. 1985) – Absolwent Uniwersytetu Jagiellońskiego, filolog i redaktor. Autor książki poetyckiej Cztery strony twarzy i magazynu literackiego Sprzedawczyni Fig. Współpracownik serwisów i czasopism literackich. Wyznawca literatury absolutnej.

II

Ewa Poprawiak

Bluzeczka z Wieżą Eiffla

Zabraliśmy siebie tam.

pora umierać

a nie widzieliśmy jeszcze Paryża...

to nic

że on

za rogiem

za miedzą

tuż

jest przecież

i Espresso (w barze mlecznym)

i Pola (pszeniczne)

i Wieża (kościelna)

i Katedra (parafialna)

i Luwr (w albumie)

i Moulin Rouge (drewniany)

i Łuk Tryumfalny (naszych ciał)

Wszystko to jest.

najpiękniejszy Paryż

nasze

c'est la vie

07.07 2016

^

Jestem tak bardzo nieprofesjonalna, że podmioty liryczne w moich wierszach to zazwyczaj ja, moje przeżycia, rozterki, smutki i radości. ”Bluzeczka z wieżą Eiffla” jest poetyckim zapisem podróży do „naszego paryża”, tego bez wieży Eiffla, za to najbliższego sercu. Tamta podróż odmieniła na zawsze moje życie.

*

Ewa Poprawiak – poznanianka z urodzenia, niedawno porzuciła miejski gwar na rzecz zdecydowanie spokojniejszego domu pod lasem. Wiersze i drobną prozę pisze od paru lat, zazwyczaj do szuflady. Pasjonatka miejsc opuszczonych, wędrówek górskich i tych brzegiem morza oraz… aniołów w każdej postaci.

Fot. Elka Kowalska

#czwartykonkursbabińca

#konkursowasobota

III

Laura Riding

Żar Heleny

To, o czym mówimy, czyli jej uroda,

To tylko połowa jej doli.

Nie wszystko będzie widoczne

Póki nie złączą się połowy

A my nie zamilkniemy

Słuchając jej mowy,

Kiedy cała jej dola ogłosi

Na jednym oddechu, ona jest, jej nie ma.

Mówimy połowę, strach nam wiedzieć wszystko

Bo może musielibyśmy wypowiedzieć całość

A wtedy nasze gardła strawiłby jej żar

I dar prorokowania byłby utracony.

przełożyła Julia Fiedorczuk

*

Laura Riding Jackson (16 stycznia 1901 - 2 września 1991) – amerykańska poetka, eseistka, powieściopisarka – autorka opowiadań oraz prac krytyczno-literackich.

IV

Klaudia Hagemajer

Wariatka

wszyscy mówili że miała szczęście

miała szczęście że chciał właśnie ją

(czego zresztą nikt nie mógł pojąć)

dał jej wszystko o co nie prosiła

przysłoniła mu cały świat

a niektórzy twierdzą że nawet

powiat

a ona nic

tylko milczy

(jakoś tak od zeszłej jesieni)

a jak ją ktoś pyta to szepcze

że jest muszką owocówką

w słoiku z sokiem z malin

*

Klaudia Hagemajer – urodzona w Warszawie, absolwentka WPiA Uniwersytetu Warszawskiego, prawniczka. Publikowała wiersze na portaluliterackim.pl (FabricaLibrorum), w internetowej gazecie kulturalnej „Salon Literacki”, w Almanachu Warsztatów Literackich „Pomost 2017”. Zdobyła wyróżnienie w I i II Ogólnopolskim Konkursie Poetyckim im. P. Nerudy oraz w XV Ogólnopolskim Konkursie im. Michała Kajki w 2019 r.

V

Emma Andijewska

Człowiek na szczudłach przed metrem

Popatrzcie,

jak coraz wyżej

podskakuje

mężczyzna w szapoklaku

i na szczudłach,

zabawiający publikę

przed wejściem do metra.

Jego kości

wydłużają się

z każdym saltem,

mającym kontury róż

i zostawiającym smużkę

jak od odrzutowca,

która jeszcze długo

drży w powietrzu.

Powiedzcie mu

łaskawe słowo,

przekonajcie go,

że samobójstwo

to ślepa uliczka

i że na ziemi jeszcze istnieje

ciepło i ręka,

która głaszcze.

Bo jeszcze ostatni skok

w niebo

i on już nigdy

tutaj nie wróci.

Przetłumaczyła Aneta Kamińska

*

Emma Andijewska (1931) – ukraińska poetka, prozaiczka i malarka. Urodziła się w mieście Stalino (obecnie Donieck), ale od 1943 r. mieszka na emigracji, w USA i Niemczech. Autorka wielu książek poetyckich i prozatorskich, wydawanych zarówno ma Ukrainie, jak i zagranicą. Ukraińskie czasopismo „Ji” ogłosiło rok 2004 Rokiem Emmy Andijewskiej i przez ponad 12 miesięcy publikowało fragmenty jej twórczości oraz omówienia. W roku 2018 została laureatką najważniejszej ukraińskiej nagrody literackiej – Państwowej Nagrody im. Tarasa Szewczenki. W Polsce jej wiersze znalazły się w antologii „Wiersze zawsze są wolne. Poezja ukraińska w przekładach Bohdana Zadury” (2004), były też publikowane w „Wakacie” i Babińcu Literackim (tłum. Aneta Kamińska).

VI

Joanna Wicherkiewicz

***

złe kobiety

mają blade twarze

czerwone oczy

nadużywają łez i bezradności

złe kobiety

rozmawiają ze ścianami

tak łatwiej zachować tajemnicę

złe kobiety przeganiają z kryjówek pająki

robią miejsce na hiobowe wieści

kredowymi godzinami

wsłuchują się w

melodię klatki schodowej

idzie

nie idzie

idzie

nie idzie

w domach złych kobiet

szybciej gaśnie światło

ciemność nie taka znowu straszna

*

Joanna Wicherkiewicz: urodzona w 1971 roku w Mławie. Lata dzieciństwa spędziła w Żurominie. Czas studiów związała z Olsztynem. Aktualnie mieszka w Uniejowie. Szczęśliwa matka i żona. Z wykształcenia nauczycielka. Jej wiersze publikowane były w: ,,Twórczości” , ,,Babińcu Literackim”, „Protokole Kulturalnym”, „Akancie”, ,,Lirydramie”, ,,Interze”, ,,Obszarach Przepisanych”, ,,Wytrychu”, „Poezji Dzisiaj”, „Dzienniku Polskim”, „Gazecie Kulturalnej”, „Helikopterze”, „Artefaktach”, „Kronice Mazowieckie”, „Biuletynie Uniejowskim”, „Uniejowskich Stronach”, „W Uniejowie”, na portalach PoeciPolscy.pl, pisarze.pl, nowemysli.pl, szuflada.pl, w almanachach oraz kilku antologiach. Na podstawie jej poezji powstał koncert poetycko - multimedialny w reżyserii Małgorzaty Szyszki, śpiew Aldona Jacórzyńska, muzyka Anna Jędrzejewska. Wydała tomiki: „Okruchy codzienności”(wyd. TPU 2015 r.), ,,Dysharmonie” (wyd. ANAGRAM 2018 r.), ,,Kim jest Zachary? (wyd. ANAGRAM 2020 r.).

VII

Snežana Aleksić Stanojlović

Tajemnica dojrzewania

Mogłeś mieć

i niwę i zboże,

i żagle i łódź,

gdybyś tylko wiedział

że bez wody nie ma kiełkowania

Ani kiełkowania ani żeglugi

Nie poznałeś tajemnicy dojrzewania

choć obłuskałeś ziarno aż do rdzenia

Przełożyła Agnieszka Żuchowska-Arendt

*

Snežana Aleksić-Stanojlović (1962) – uczyła się w Chorwacji, Macedonii i Serbii; autorka pięciu zbiorów poezji, ostatnio: “Ораница” (Rola, 2016) i „Кораци“(Kroki, Novo Miloševo,2020); zbioru wybranych krytyk i studiów literackich napisanych w ciągu ostatnich lat “Травке у трави” (Trawki w trawie, 2018) oraz zbioru tekstów eseistycznych „526” (Skopje, 2020). Jej wiersze były publikowane w ponad pięćdziesięciu międzynarodowych almanachach poezji, licznych czasopismach i gazetach. Pisze w języku serbskim i macedońskim, tłumaczy z j. macedońskiego na serbski i odwrotnie.

Agnieszka Żuchowska-Arendt (ur. 1983.) - poetka („Biała masa tabletek” 2005, „Gutenmorgen” 2019), autorka opowiadań („Znikomat” 2009), tłumaczka literatury z j. serbsko-chorwackiego, śpiewa w Krakowskim Chórze Rewolucyjnym.

Kuśka, Dzięciołowska, Lipińska, Wolińska, Wenhryniuk, Rybałko, Fehrenbacher

 I

Ewelina Kuśka

Z cajtonga wyjynte

Bezmała chachor, kiery wynod knif

coby klupać do dżwiyrzi samotnych starek,

godać, że do heftu spisuje woda,

a potym zadławoczyć ich i zebrać im

cołko pyndzyjo jeszcze ni ma chycony.

Kryja do szranku wszystki szpagaty szale

i stare hołzyntregi po Alojzie noże styrkom

na spodek postolika pod biksom z tyjym.

dzisio rano somsiod przipryczoł wielko

tomata je okrągło jak bal. spominom łobrozek

z Pon Boczkiym pod szłapami mo tako tomata

na kierej modre ciapki i szlajfki rzyk zielone

pućki jak stromy z cołkigo świata.

mono go zejrza jak byda furgać ku wiyrchu

terozki mom tomata macom jom łod spodku

i z wiyrchu grzych byłoby jom zjeść. mono

jom poboda ale yno bagnetym po Alojzowej

wojnie.

Pon Boczek czasym tak żgo do naszej tomaty

aże żgo. lygna se dzisio gibcij mono

pozaglondom na telewizor bo co to robić jak

bajtle za łoknym ściskajom sie w anfartach

a chachary grasujom po samotnnych starkach.

żodyn niy spomni jaki boły gryfne żodyn niy

chce tyju z biksy w postoliku. pozaglondom

na binder po Alojzie abo lepszy schronia go

do romy bo dycko lepszy chuchać na zimne pra?

*

Ewelina Kuśka (1966) - poetka, blogerka, youtuberka, laureatka konkursów literackich, do tej pory opublikowała trzy książki napisane gwarą śląską i tom poetycki pt. Danuta goni tęczę.

#dzieńśląskiejgodki

II

Karolina Dzięciołowska

sierpniowe dzieci

od rana czytam o martwych glonach

uwalniają metan u wybrzeży antarktydy

sprawdzam prognozę

zgrabnie ubrana pogodynka grozi chmurze przesłaniającej słońce

kalendarzowe lato trwa trwają wakacje

przy kawie rozmawiamy o pogodzie

planujemy najbliższe tygodnie

nasłuchuję świerszczy choć zmarzlina przestaje być wieczna

przyjaciółki rodzą dzieci rosną wykresy temperatur

upał

nad jeziorem mam gęsią skórkę

chłopiec z mamą wciąż bawią się w wodzie

^

Wiersz „sierpniowe dzieci” powstał z poczucia bezradności i z lęku o los mojego syna, najmłodszych pokoleń. Poraża mnie nieprzewidywalność świata, w jakim będą żyli. Przez wypisanie daję choć odrobinę upust emocjom związanym z brakiem radykalnych działań w sprawie katastrofy klimatycznej, ze spłycaniem problemu. Łączy najważniejsze dla mnie tematy.

Karolina Dzięciołowska - współpracuje z Muzeum POLIN, zajmuje się redakcją tekstów, bywa kuratorką, edukatorką. Publikowała prozę poetycką na łamach „Twórczości” oraz w ramach projektu „Wydaje się!” realizowanego pod opieką Mikołaja Grynberga w centrum społeczności żydowskiej JCC Warszawa. Debiut poetycki przydarzył jej się na łamach magazynu „Drobiazgi”.

#czwartykonkursbabińca

#konkursowasobota

III

Justyna Lipińska

Strata bella

i cóż nam zostało z przyziemnych konstelacji

motyl wciąż w kokonie

śpi

nie wyleciał nawet poza warstwę

zamknięty w przedbiegach

zimno

więc nie wystawiam się na ataki

gruntownego chłodu

ty płomieniejesz bez pamięci

tego co strawiłeś ogniem w trakcie snu

(gdy) przybierasz twarz matki uciekam

gdy stajesz się ojcowskim krzykiem słyszę

wewnętrzne ciii – cho(dź)

przytulę cię tym czego nie mam a chcę

żeby wyrosło poza przestrzenią

w której zamknięte jest moje ja podzielone

na dwie komory bez serc

czas staje

i nie jest już tym co wytyka zegar

raczej mną-tobą w skupieniu

na sobie niewidzialnie

kokon stwardniały zaciska

ledwo wykształcone skrzydła

machają z oddali wyobrażeń

o pożegnaniu

*

Justyna Lipińska (1973) – ukończyła Nauczycielskie Kolegium Języków Obcych w Toruniu oraz studia magisterskie na Uniwersytecie w Bath. Z zawodu nauczycielka, z zamiłowania poetka. Pisze od kilkunastu lat publikując głównie w internecie. Autorka tomu „Błąd w nawigacji” oraz zbioru aforyzmów „Myśli zbuntowane”. Przygotowuje kolejne wiersze do wydania. Lubi poezję konfesyjną, niekonwencjonalną w formie, w której zwierza się czytelnikowi ze swoich emocji i spostrzeżeń na temat życia. Zainteresowana nie tylko poezją, ale też psychologią, filozofią i metafizyką. Od niedawna prowadzi własnego bloga www.innywymiar.blog

, gdzie przedstawia swoją twórczość, nie tylko poetycką.

IV

Krystyna Wolińska

Wszystko skończone

Wszystko skończone, możesz iść

Rozpaczać nie ma nad czym

Byliśmy razem ja i ty

Tak było, jak w teatrze

Między nami nic nie było

Wspomnień nie ma żadnych

Nic nie było prócz miłości

Ale nam ją skradli

Za dzień już nie spotkamy się więcej przecież

Za tydzień zagubimy się w wielkim świecie

Za miesiąc w sercu zgoją się rany

A za rok - to śmieszne rok - wytrzymamy

Znajdziemy sposób aby zły czas zabijać

Nie będzie znów tak bardzo źle

Lecz o jedno tylko proszę

Gdyby jakaś słabość nie dała mi przeczekać

I gdybym choć z daleka wołała wróć

Nie wracaj już

Inne będą nasze dni, adresy, telefony

Kiedyś, po latach spotkasz mnie

Idąc na przykład z żoną

Kiedy się ukłonisz, no to spojrzę, uśmiechnięta

Twoja żona spyta kto to, powiesz - nie pamiętam...

*

Krystyna Wolińska-Preyzner (ur. 20 września 1920, zm. 14 września 2016) – polska autorka tekstów piosenek, wykładowczyni akademicka, profesorka Wyższej Szkoły Sztuk Plastycznych w Łodzi. Była autorką kostiumów do filmu Przygoda z piosenką w reż. Stanisława Barei z 1968. Wystąpiła w filmie Yokohama w reż. Pawła Kuczyńskiego z 1981.

V

Chrystia Wenhryniuk

000 229

Kiedy twoje nogi będą mieć kroków tak dużo,

że wiatr ze wschodu zmieni kierunek,

jedyną oznaką oddychania

będzie piasek wysypujący się z ust i nozdrzy.

Strząsając włosy z twarzy,

zobaczysz, że wyrastają z ciebie

jak sierść dzikiego zwierza czy kruka,

że kroki na wodzie stają się zauważalne

tylko na brzegu,

a głośne syreny nigdy nie słyszą własnego krzyku.

Ciężko ci będzie iść tak, żeby nie upaść,

zechcesz, żeby ktoś trzymał

twoją rękę lub chociaż fajkę w ustach,

nabitą dniami i dymem.

Znam tę drogę,

nie przejdziesz nią.

To tak jak w dzieciństwie, bawiąc się,

nie mogliśmy przejść

między nogami mamy

tak, żeby znowu w niej się znaleźć.

Przetłumaczyła Aneta Kamińska

*

Chrystia Wenhryniuk (1987) – ukraińska poetka, prozaiczka i malarka. Mieszka w Czerniowcach i Sofii. Autorka zbiorów opowiadań: „Katarsys” (2005), „HołyjNarKOTYK” (2006) i „Narodżuwatysia i pomyratywzutymy” (2018), powieści „Chutir Ameryka” (2013), tomików poetyckich: „Boh u stini” (2008) oraz „Dowhi oczy / Długie oczy” (2013; polska wersja w przekładzie Anety Kamińskiej). Organizatorka wydarzeń literackich festiwalu MeridianCzernowitz oraz wieczorów literackich w Literatur Cafe. Współzałożycielka wydawnictwa dla dzieci „Czarne Owce”. Założycielka studia MonmARTr, w którym prowadzi kursy malowania. W Polsce jej wiersze i proza były drukowane w antologiach: „30 wierszy zza granicy. Młoda poezja ukraińska” (2012), „Listy z Ukrainy” (2016), w pismach: „Tygiel Kultury”, „Lampa” i „Wakat” oraz na stronach: ArtPapier i Babiniec Literacki (w przekładzie Anety Kamińskiej). W roku akademickim 2010/2011 przebywała w Krakowie na stypendium polskiego rządu dla młodych naukowców.

VI

Alicja Rybałko

Jak rozdzielić miłość

Jak rozdzielić miłość sprawiedliwie,

żeby było na dzisiaj, na jutro

i na przedwczoraj.

I żeby jeszcze starczyło dla ptaków za oknem.

Czy ma płonąć, czy tlić się, czy buchać płomieniem,

czy zwyczajnie grzecznie gotować herbatę.

Nigdy już nie będzie tak jak na początku.

Potem inaczej niż przedtem.

Choć trochę tak samo.

Nic nowego pod słońcem.

Aż ty się uśmiechniesz.

*

Alicja Rybałko (ur. 4 lipca 1960 w Wilnie) – litewsko-polska poetka oraz tłumaczka literatury litewskiej i szwedzkiej, dr nauk biomedycznych, mieszka na stałe w Berlinie.

VII

Julia Fehrenbacher

Wyciągnij rękę

Zapomnijmy o świecie na chwilę

i wróćmy, wróćmy

do cichego, świętego

teraz

Czy słuchasz? Ten oddech

zaprasza cię

napisz pierwsze słowo

nowej historii

Twoja nowa historia zaczyna się tak:

Masz znaczenie

Jesteś potrzebna – pusta

i naga

gotowa powiedzieć tak,

tak, tak

Czy widzisz

słońce świeci, dzień po dniu

czy masz wiarę

czy nie

wróble niosą

śpiew swoich pieśni

nawet gdy ty zapominasz śpiewać

własne

przestań pytać: Czy jestem wystarczająco dobra

Pytaj tylko

Czy pojawiam się

z miłością?

Życie nie jest prostą linią

to sztorm darów, proszę –

wyciągnij rękę

Przełożył Robert Rient

*

Julia Fehrenbacher – poetka, malarka, fotografka, nauczycielka. Autorka dwóch książek „On the other side Fear” oraz „She Will Not Be Quiet „. Mieszka w Corvallis w stanie Oregon.

Robert Rient - dziennikarz i pisarz, autor reportażu „Świadek” wydanego również w Ameryce, powieści „Duchy Jeremiego” i książki „Przebłysk. Dookoła świata – dookoła siebie”. Twórca przekrojowych cykli: „Letnie oświecenie”, „Istoty rzadziej spotykane” i „Ludzie listy piszą”. Więcej na www.robertrient.pl