Rich, Malina​, Szymborska​, Polskie Stowarzyszenie Haiku, Beasley, Raychert-Anaszewska​, Sexton

I

Adrienne Rich - Gwałt

Ten gliniarz to jednocześnie bandzior i ojciec:
pochodzi z twojego osiedla, dorastał z twoimi braćmi,
był wierny jakimś tam ideałom.
Ledwo go rozpoznajesz w jeździeckich butach, z odznaką,
na koniu, z jedną ręką opartą na kolbie rewolweru.

Ledwo go rozpoznajesz, ale teraz musisz go poznać bliżej:
za nim stoi system, który może cię zniszczyć.
On i jego ogier kłapią pośród śmieci jak bogowie wojny,
jego ideały wiszą w powietrzu, są jak zamrożona chmura
przeciskająca się przez nieskore do uśmiechu wargi.

A kiedy już na to czas, musisz zwrócić się do niego,
ze spermą tego drania płynącą tłustą strużką po udach,
z tym szalonym tumultem w głowie. Musisz złożyć
przed nim zeznanie, jesteś obwiniana o zbrodnię
bycia zmuszoną do tego co ci się stało.

Widzisz jak jego niebieskie oczy, niebieskie oczy rodziny,
którą kiedyś znałaś, zwężają się i nabierają blasku,
palce jego dłoni wystukują na klawiszach szczegóły
i on chce je wszystkie zapisać,
ale najbardziej zadowala go histeria na twojej twarzy.

Ledwo go rozpoznajesz, ale on teraz myśli, że zna ciebie:
napisał o najgorszych chwilach twojego życia
na maszynie i włożył kartki do skoroszytu.
On wie, lub myśli, że wie, jak wiele sobie wymyśliłaś,
on wie, lub myśli, że wie, czego potajemnie chciałaś.

Za nim stoi system, który może cię zamknąć w zakładzie;
a jeśli, w mdlącym świetle komisariatu,
a jeśli, w mdlącym świetle komisariatu,
twoja historia odzwierciedla myśli twojego spowiednika,
czy przełkniesz to, czy zaprzeczysz, czy skłamiesz by pójść do domu?

Przełożył Janusz Solarz​


Adrienne Rich (1929-2012) była amerykańską poetką, działaczką i radykalną feministką. Uważa się, że była jedną z najszerzej czytanych i najbardziej wpływowych poetek angielskiego kręgu językowego w drugiej połowie dwudziestego wieku. Wśród jej wielu zasług wymienia się ugruntowanie dyskryminacji kobiet i lesbijek jako godnego tematu w poetyckim dyskursie. Jej debiutancki tomik został wybrany przez W.H. Audena na zwycięzcę Yale Series of Younger Poets Awards. Zdobyła chyba wszystko, oprócz nagrody Nobla, co jest możliwe do zdobycia dla poetki, w tym prestiżową Bollingen Prize (2003), którą przed nią otrzymał między innymi Czesław Miłosz.

II

Jadwiga Malina - WOJNY I ZNAKI

Nigdy nie przychodziły nagle. Jedne
Poprzedzały komety inne dwugłowe cielęta.
Od tych znaków kwaśniało mleko.
Zęby i uszy bolały.
Jabłek w sadzie jak w garncu maku.
Grzybów w lesie.
Jaskółek w locie. Kotów na dachu.
I sami chłopcy się rodzą. Tysiącami.
Jasne oczy i czoła mają. Umundurowani. 
A potem przychodzi cisza. Wielkie uciszanie.
Stare kobiety idą drogą. Śnieg sypie na nie.   


Jadwiga Malina​ - poetka, animatorka kultury, sekretarz Krakowskiego Oddziału Stowarzyszenia Pisarzy Polskich. Autorka tomów wierszy: Szukam ciemna ( 1996), Zanim (2007), Strona obecności (2010), Od rozbłysku (2013), Tu (2015). Publikowała m.in. w Dzienniku Polskim, Sycynie, Regionach, Kontekstach, Odrze, Frazie, Metaforze, Krakowie, Kwartalniku Artystyczny, Krytyce Literackiej, Nowej Dekadzie Krakowskiej, Migotaniach, Toposie. Wybrane wiersze poetki zostały przetłumaczone na język rosyjski, serbski, słoweński i angielski. Laureatka Nagrody „Krakowska Książka Miesiąca” za tom Od rozbłysku (wrzesień 2013). Dwukrotnie wyróżniona Nagrodą Starosty Powiatu Myślenickiego (2010, 2016). W 2016 roku nominowana do Nagrody Poetyckiej im. K.I. Gałczyńskiego - ORFEUSZ za tom Tu.

Fot. Marta Stefańczyk

III

Wisława Szymborska - Radość pisania

Dokąd biegnie ta napisana sarna przez napisany las?
Czy z napisanej wody pić,
która jej pyszczek odbije jak kalka?
Dlaczego łeb podnosi, czy coś słyszy?
Na pożyczonych z prawdy czterech nóżkach wsparta
spod moich palców uchem strzyże.
Cisza - ten wyraz też szeleści po papierze
i rozgarnia
spowodowane słowem las gałęzie.

Nad białą kartką czają się do skoku
litery, które mogą ułożyć się źle,
zdania osaczające,
przed którymi nie będzie ratunku.

Jest w kropli atramentu spory zapas
myśliwych z przymrużonym okiem,
gotowych zbiec po stromym piórze w dół,
otoczyć sarnę, złożyć się do strzału.

Zapominają, że tu nie jest życie.
Inne, czarno na białym, panują tu prawa.
Okamgnienie trwać będzie tak długo, jak zechcę,
pozwoli się podzielić na małe wieczności
pełne wstrzymanych w locie kul.
Na zawsze, jeśli każę, nic się tu nie stanie.
Bez mojej woli nawet liść nie spadnie
ani źdźbło się nie ugnie pod kropką kopytka.

Jest więc taki świat,
nad którym los sprawuję niezależny?
Czas, który wiążę łańcuchami znaków?
Istnienie na mój rozkaz nieustanne?

Radość pisania.
Możność utrwalania.
Zemsta ręki śmiertelnej.


Wisława Szymborska​ - poetka, eseistka, laureatka literackiej nagrody Nobla. Jedna z najbardziej popularnych polskich poetek na świecie, a choć dorobek poetycki Szymborskiej mógłby wydawać się za skromny (14 książek poetyckich, w tym dwie pośmiertnie), wszystkie jej publikacje znajdował uznanie zarówno wśród krytyków, jak i czytelników.

Dziękujemy Fundacji Wisławy Szymborskiej za wyrażenie zgody na publikację tekstu oraz za udostępnienie fotografii Noblistki.

Śladem autorki w Babińcu:
https://www.facebook.com/320233918366477/photos/a.320315781691624.1073741828.320233918366477/619948348395031/?type=3&theater

Fot. z archiwum Fundacji Wisławy Szymborskiej.

#ŚwiatowyDzieńPoezji

IV

Polskie Stowarzyszenie Haiku // WIOSNA

*

powiew wiosny
suknia panny młodej
wybrzuszona

~ Irena Iris Szewczyk

*

świta ‒
pierwsze promienie budzą
pączki drzew

~ Kinga Kowza

*

szczęście
czterolistna koniczyna
tuż obok

~ Helena Lena Kołodziejek

*

Wiersze pochodzą z tomu „Ptaki wędrowne” (Wydawnictwo Kontekst, 2018), stanowiącego Almanach Nr 1 Polskiego Stowarzyszenia Haiku.



Irena Iris Szewczyk ‒ Hungarystka, fotografka, joginka. Laureatka nagród i wyróżnień w konkursach poetyckich oraz w międzynarodowych konkursach haiku. Posiada tytuł Master Haiga Artist przyznawany przez World Haiku Association (2014).

Kinga Kowza ‒ Historyk sztuki i filolog języka polskiego. Współautorka dwóch antologii haiku, publikowała w japońskim miesięczniku „KUZU”. Członkini i założycielka Polskiego Stowarzyszenia Haiku.

Helena Lena Kołodziejek ‒ Współautorka polskich antologii haiku, publikowała w japońskim miesięczniku „KUZU”. Uczestniczka polskiej szkoły klasycznego haiku.

V

Sandra Beasley - Jednostka miary

Wszystko możemy ocenić w stosunku do kapibary.
Każdy jest mniejszy lub większy niż kapibara.
Wszystko jest wyższe lub niższe niż kapibara.
Wszystko mylone jest z szałem na brazylijski taniec
rzadziej albo też częściej niż kapibara.
Każdy je mniej albo więcej arbuzów
niż kapibara. Każdy je więcej lub mniej kory.
Każdy szczeka mniej albo więcej niż kapibara,
która także gwiżdże, mlaszcze, chrząka oraz wydaje
dźwięk znany jako kwik ostrzegawczy. Każdy jest mniej 
lub bardziej zaniepokojony niż kapibara,
która – ponieważ jej tylne kończyny są dłuższe
niż przednie – ma wrażenie, jakby stale schodziła z góry.
Każdy jest mniej lub bardziej mistrzem traw
niż kapibara. Czy też, by użyć naukowego miana,
bardziej lub mniej Hydrochoerus hydrochaeris –
lub, idąc za tłumaczeniem z greki, mniej lub bardziej
wodną świnią. Każdy jest mniej lub bardziej
rybą niż kapibara, zdefiniowana jako najdalsze królestwo
rybowatych przez szesnastowieczny kościół katolicki.
Każdy jest rzadziej lub częściej jedzony w poście
niż kapibara. Poszatkowane, doprawione, podawane z rajskimi
bananami, wszystko smakuje mniej lub bardziej jak wieprzowina
niż kapibara. Nim zdecydujesz, że jesteś większy
albo też mniejszy od kapibary, weź pod uwagę,
że o ile brazylijska kapibara rozmnaża się tylko raz do roku,
odmiana wenezuelska parzy się bez przerwy.
Weź po uwagę, kiedy ostatnio ty parzyłeś się bez przerwy.
Weź pod uwagę ten rok twojego dzieciństwa, gdy miałeś
dokładnie tyle zębów co kapibara – dwadzieścia –
i twoje wszystkie wypadły, a wszystkie jej ciągle rosną. 
Weź pod uwagę, jak jej skóra napina się
w jednym tylko kierunku. Pogódź się z tym, że jesteś
elastyczniejszy niż kapibara. Pogódź się z tym, że masz głupio
rozmieszczone oczy, uszy i nozdrza,
po całej twarzy. Pogódź się z tym, że nigdy nie będziesz w stanie
spać pod wodą. Pogódź się z tym, że ryby
nie zbiorą się  nigdy przy twoim kapibarowym ciele,
oferując ich miękką, płetwiastą miłość. Jedno z nas, powiedzą,
jedno z nas. Lecz to nie będzie do ciebie.

Przełożył Jakub Winiarski​


Sandra Beasley (urodzona 05.05.1980) amerykańska autorka, opublikowała trzy tomy wierszy – „Count the Waves” (2015); „I Was the Jukebox” (2010) i „Theories of Falling” (2008) – oraz pamiętnik „Don't Kill the Birthday Girl: Tales from an Allergic Life” (2011). Przez wielu krytyków w USA uważana za jedną z najciekawszych poetek przed czterdziestką. Mieszka w Waszyngtonie. Strona internetowa: http://www.sandrabeasley.net/

Jakub Winiarski, autor m.in. powieści ("Loquela", "Kronika widzeń
złudnych"), wierszy ("Obiektyw", "Piosenki starego serca"), książki o
pisaniu ("Po bandzie", we współpracy z Joanną Rawską). Więcej
informacji na www.literaturajestsexy.pl.

Śladem autorki w Babińcu:
https://www.facebook.com/320233918366477/photos/a.320315781691624.1073741828.320233918366477/358537454536123/?type=3&theater

VI

Barbara Rajchert-Anaszewska - ***

Mojej lewej nodze od stołu
przyśniło się że jest szczęśliwa.
Moja lewa noga od stołu
pokonuje prawo ciążenia i grawitację
przesuwając się w stronę okna.
Wyostrzyła wzrok
zrobiła ten niemożliwy ruch.
Moja lewa noga od stołu
nasłuchuje każdym nerwem
dźwięku swoich kroków.
Ona ma nadzieję że zobaczy niebo
marzy jej się iluzoryczna chwila
niepewnej chwały i ulotnej mocy.
Powiedziałam mojej lewej nodze od stołu
że nieba nie ma nie było
i nigdy nie będzie.
Teraz stół błądzi na trzech nogach.



Basia Raychert-Anaszewska​ - urodzona w Legnicy, pisze, mieszka, pracuje.  Publikowała w  „ Szuflada ‘’ oraz „ Współczesna Poezja Polska ‘’.  Redaktorka Babińca Literackiego.

VII

Anne Sexton - Wiosenne popołudnie

Każda rzecz jest żółta, jest zielona.
Nasłuchuj jej gardła, jej ziemskiej skóry,
suchych jak kość głosów żab,
pulsujących jak reklamy.
Małe leśne zwierzątka
zanoszą swe maski pośmiertne
do ciasnej zimowej pieczary.
Strach na wróble wyjął
dwoje oczu jak diamenty
i odszedł do wioski.
Generał i listonosz
odłożyli swoje tobołki.
To zdarzyło się kiedyś,
lecz wciąż jest aktualne.
Wszystko jest tu możliwe.

Dlatego też
młoda dziewczyna zdjęła
zimowe ubranie i swobodnie
wspięła się na gałąź drzewa,
zawieszoną nad rozlewiskiem rzecznym.
Wniknęła w tę gałąź
głęboko ponad schronieniem ryb,
które przepływają przez jej odbicie
i płyną w górę i w dół po schodach jej nóg,
Jej ciało unosi chmury w drodze do domu.
Spogląda na swą twarz odbitą
w rzece, do której ślepi mężczyźni
przychodzą by kąpać się w południe.

Dlatego też
ziemia, ten zimowy koszmar,
wyleczyła swe rany i rozkwitła.
zielonym ptactwem i witaminami.

Dlatego też
drzewa obracają się w swoich okopach
i unoszą w delikatnych palcach
małe deszczowe kielichy.

Dlatego też
pewna kobieta stojąc przy piecu
śpiewa i gotuje kwiaty.
Każda rzecz jest żółta, jest zielona.

Wiosna na pewno pozwoli
zupełnie nagiej dziewczynie
przewracać się w blasku słońca bez obawy
na tym nowym posłaniu.
Naliczyła już siedem
kwiatów w zielonym zwierciadle.
Dwie rzeki łączą się pod nią.
Twarz dziecka marszczy się
na wodzie i na zawsze znika.
Widać jedynie kobietę
w jej cielesnej piękności.
Jej wypieszczona i odporna skóra
spoczywa głęboko pod drzewem podwodnym,
Wszystko jest możliwe,
a ślepi mężczyźni znów widzą.

Przełożyła Teresa Truszkowska


Anne Sexton (1928, -1974)  -  amerykańska poetka i pisarka. Wydała 10 tomików, za "Live or Die" otrzymała w 1967 nagrodę Pulitzera.. Przez większą część życia cierpiała na depresję, pisanie poezji zostało jej zalecone przez psychiatrę w ramach terapii[. W tym celu zapisała się na kurs tworzenia poezji (gdzie poznała poetkę Sylvię Plath), po ukończeniu którego szybko zaczęła odnosić sukcesy (druk m.in. w The New Yorker, Harper's Magazine i Saturday Review).

Sexton przetarła szlaki nie tylko dla kobiet-poetek, ale również dla tematów kobiecych w poezji: menstruacji, aborcji, masturbacji czy zdrady - uprzednio tematy te były w poezji uważane za tabu. Intymny, prywatny charakter jest twórczości każe zaliczyć Sexton do kręgu poetów konfesyjnych.

Anne Sexton zmarła śmiercią samobójczą w 1974 roku.

Śladami autorki w Babińcu:
https://www.facebook.com/320233918366477/photos/a.320315781691624.1073741828.320233918366477/432950587094809/?type=3&theater

Komentarze