Pawlik, Hansen, Wielgosz/Mojko/Kuder - Polskie Stowarzyszenie Haiku, Purpura, Markowska-Budniak, Wiktorowska-Chmielewska, Oparek

I
Joanna Pawlik - Testament

a kiedy już zaczną pleśnieć ci ręce
i zostaniesz sama wśród obcych, złych ludzi
przez bruzdy uwalniaj skażone powietrze. nie płacz.
mnie nie starczy. nie starczy.
przechodzimy razem te same chodniki
stopom nie wolno dotknąć linii, ona parzy
wiesz, grałam tam w klasy (ty już nie potrafisz),
myśląc, że rozpad to chwilowe pęknięcie błota.
od nadmiaru światła płowiały nam oczy,
trawa, kubki na jagody i jezioro w lecie. nie patrz,
jesteś zbyt mała, żeby zrozumieć,
że bez całej tej miłości byłoby nam lepiej.

wcale nie przywiązuj się do rzeczy martwych,
(choć śmierć jest najwierniejszym przyjacielem człowieka),
mów oszczędnie, bądź jednak hojna w wersach, puencie
świat i tak w spadku po mnie skaże cię na wiersze.
może powinnam wtedy powiedzieć raz jeszcze,
że przez szpary w oknach wpadną ćmy nie motyle,
że w tej partyturze tylko smuga spalin,
a z kołysanek wyrzucili melodyjne refreny.
mury czasami mają serce. pamiętaj,
ten kamień czuje. uporczywie zostaje. zostaje.
miłość bez rozstań przytrafia się niewielu.
chłoną ją wariaci, znają psy i matki.

*
Zdjęcie użytkownika Babiniec Literacki.
Joanna Pawlik (ur. 1978) - absolwentka Studium Literacko-Artystycznego UJ, muzykolog, wiolonczelistka, biegaczka maratonów i biegów górskich. Mieszka w Żywcu.

II
Linn Hansen

Niebo gwieździste.
I moralne prawo.
Tęsknota powiedział Immanuel Kant siedząc w Królewcu ze
zmarszczonym czołem i donikąd nie tęsknił.
Chyba że do środka.
Immanuel Kant jako pierwszy powiedział że tęsknota nie jest tam
tylko wtedy.
Wielu tęskni ale najczęściej pamięta się Kanta.

Ile jest innych historii.
To nie jest pytanie historii.
Jesteście sami nie nie jesteście.
Czy to początek historii każdy trakt wołał o własną historię.
Fakt że mamy historię nie jest przypadkiem.
Ale kim jesteśmy my.

Przełożyła Justyna Czechowska

*
Wiersz pochodzi z książki poetyckiej "Przejdź do historii", autorstwa Linn Hansén, w przekładzie Justyny Czechowskiej, opublikowanej w wydawnictwie Lokator. Książka została kilkanaście dni temu uhonorowana Nagrodą im.Wisławy Szymborskiej za tom obcojęzyczny.

*
Zdjęcie użytkownika Babiniec Literacki.
Linn Hansen (ur. 1983) - szwedzka poetka i redaktorka. Zadebiutowała w 2008 tomem poezji Ta i Tra, za który otrzymała tytuł autora roku od Stowarzyszenia Pisarzy Zachodniej Szwecji. Członkini kolektywów literackich Sharks i G=T=B=R=G. Współpracuje z Festiwalem Poezji w Goteborgu i Festiwalem Literatury Queer. Naczelna redaktorka magazynu kulturalnego Glanta.

W tomie z 2013 roku Ga till historien autorka rozprawia się z historią, zarówno z samą przeszłością, jak i pojęciem „historii” jako opowieści o tym, co było.

Justyna Czechowska (ur. 1979) - tłumaczka literatury szwedzkiej i norweskiej, literaturoznawczyni, koordynatorka projektów literackich, autorka wielu wywiadów i antologii. Współzałożycielka, członkini zarządu, od 2017 r. prezeska Stowarzyszenia Tłumaczy Literatury, współtwórczyni Gdańskich Spotkań Tłumaczy Literatury.

III
Polskie Stowarzyszenie Haiku// LATO

*

zauroczenie
sukienka łopocząca
na letnim wietrze

~ Małgorzata Wielgosz

*

fala przypływu
porywa ślady stóp
muszle wracają

~ Alicja Mojko

*
zdeptany rumianek
pod końską grzywą
chrupią jabłka

~ Azi Kuder

*

Wiersze pochodzą z tomu „Ptaki wędrowne” (Wydawnictwo Kontekst, 2018), stanowiącego Almanach Nr 1 Polskiego Stowarzyszenia Haiku.

*
Zdjęcie użytkownika Babiniec Literacki.
Małgorzata Wielgosz - Autorka książki "Haiku o Lublinie. Lublin w wierszach i na fotografii". Uczestniczka 27 konferencji naukowych, w tym 14 międzynarodowych, także dotyczących haiku. Absolwentka filologii polskiej na UMCS w Lublinie oraz Szkoły Aktorskiej i Telewizyjnej SPOT w Krakowie.

Alicja Mojko - Autorka tomików poetyckich, instalacji, spektakli teatralnych, tłumaczka języka niemieckiego, współautorka antologii haiku, malarka i podróżniczka.

Azi Kuder - Autorka powieści, opowiadań i wierszy. Jej haiku i haigi publikowane są w magazynach międzynarodowych. Laureatka wyróżnień i nagród w krajowych i międzynarodowych konkursach haiku i haiga.

IV
Lia Purpura - Pewien rodzaj piękna

Ma bezlitosny
charakter, nie da się
uprościć do tego,
że utrata równa się ruinie;
te niezaprzeczalne tęcze
w wyciekach oleju, nagła
promienność siarczanych kałuż
(jak złotawe czyże, jak cytryny);
i co na to poradzić
jeśli paskudne upierzenie
tego piękna
sprawia, że nie przestajesz patrzeć
i zakłóca twoją rozpacz?

*
Zdjęcie użytkownika Babiniec Literacki.
Lia Purpura urodziła się na Long Island, w podmiejskiej sypialni Nowego Jorku po wschodniej stronie miasta. Ukończyła prestiżowe studia z „twórczego pisania” na University of Iowa. Tam też spotkała i zaprzyjaźniła się z polskim poetą i stypendystą Iowa Writers’ Workshop, Grzegorzem Musiałem. Owocem tej przyjaźni był wybór wierszy Musiała przetłumaczonych na angielski przez Purpurę. Często nagradzana. poetka wydała kilka wysoko cenionych książek poetyckich i zbiorów esejów krytyczno-literackich. Krytycy podkreślają filozoficzny charakter jej wierszy, skrótowość i kondensację przekazu, wykorzystywanie wieloznaczności słownictwa. Jej wiersze przypominają mi niektóre z liryków Emily Dickinson, do której Purpura była porównywana w krytycznych opracowaniach jej poezji. Purpura, jak wielu amerykańskich adeptów poezji, jest nauczycielem akademickim. Mieszka w Baltimore i uczy na University of Maryland.

Przygotował Janusz Solarz

V
Halina Markowska-Budniak

przy kim moc przy tym prawo

dni tygodnie coraz trudniejsze oszronione chłodem
rozsypane w bezładzie jak okruchy rozbitej filiżanki
zbieram te szkiełka sklejam i wzorem tysięcy mrówek

usypuję kolejne kopczyki przetrwania ochronny namiot
z oazą ładu spokoju i ciszy lekki szmer strumyka piach
przepływa przez palce zasypuje w ustach ślady niepokoju

to tylko mrzonki żadna oaza żadna cisza udawanie
nic się nie stało a tylko wyblakło straciło zapach smak
trzeba przecedzić przeczekać nabrać wody wybaczyć

daleki początek bliski kres a kuglarskie sztuczki
to tylko pomysł na zamianę ról na pomieszanie żółci
z piołunem czerwieni z bielą tak do ciebie mówię

teraz ty zagrasz zająca a ja będę myśliwym stary las
jest pełen wilczych dołów możemy się ukrywać
pod tysiącletnim dębem wykopać tunele zamaskować

wyjście. trwać jak stalaktyty w jaskini wolności i mijać się
z prawdą w mrocznych korytarzach labiryntu nasączać
obłędem i nienawiścią rozdzielać każdy włos własną racją

aż do końca świata a może i jeden dzień dłużej

*
Zdjęcie użytkownika Babiniec Literacki.
Halina Markowska-Budniak, ur. 1950. Autorka tomików: "Poszukiwania" (1992) i "Pomiędzy ostem a nagietkiem" (2014). Jej wiersze publikowały liczne czasopisma i antologie, w tym m.in. Wiatr w szuwarach (1993), Dojrzewanie w miłości (2000) czy Antologia Poetów Polskich 2016 i 2017.

VI
Agnieszka Wiktorowska-Chmielewska - Bogini

To jest hymn pochwalny
dla szczelnie wtulonej od środka,
ulepionej z warstw podskórnych
gdzie tętni nieprzerwanie źródło.
dla tej, co dostrzega drgania
powietrza nad zroszoną trawą.
przez codzienne rytuały,
od dziecięctwa, wyczulanej
by nastawiać uszu na szept
z miejsc niewidocznych
dla szkiełka mikroskopu.
świst skryty w kruchej piersi.
tej, która gdy zabrnie w zaułek,
zaciska zęby i krzyczy
do wewnątrz, w poduszkę,
donikąd, gdzieś, by nazajutrz
pozwolić prowadzić się rytmowi.
która krwawi, podążając ścieżką
wytyczoną w ciszy stopami
przez inne, podobne jej kobiety,
śnieżne ptaki wędrowne
co nie zatrzymały się w drodze
wyznaczonej przez ojców,
synów czy ducha doktryny.

to hymn pożegnalny
dla uwięzionej w sprzecznościach
świata zewnętrznego – nieustającym
pośpiechu, świecidełkach, bryłach
oczekiwań na różowych planszach -
tej co oplotła korzeniami
rdzeń pierwotnej siły.

tamtego ranka ujrzała twarz swoją
w tłumie zwiędłych kobiet,
następnie prawdziwą siebie.
i zachwyciła się
potencjałem
z głębi oceanu.

*
Zdjęcie użytkownika Babiniec Literacki.
Agnieszka Wiktorowska-Chmielewska - poetka, dramatopisarka, redaktorka. Autorka poemiku „i tu, i tu” (2014) nagrodzonego w konkursie Miasta Krakowa na Książkowy Debiut Poetycki 2014 oraz nominowanego do nagrody Złoty Środek Poezji 2015, „Szczęściodołów" (2016), „Trójki” oraz "Kręgu ochronnego". Autorka scenariuszy i sztuk teatralnych.

Redaktorka Babińca Literackiego.

VII
Joanna Oparek - Palermo

Gdy oswoiłam już brzegi płycizny i głębię
gdy słońce pierwszą skórę łatwo zdjęło ze mnie
zachwycająca jasność przeciwieństwa myśli
oto jest drewno paleta po prostu zbite deski
wszystko
odbija ci się na tyłku
ale siedzisz czujesz
niezłomność deski nad którą twój tyłek panuje
mam teraz oczy cielęce i rozgrzane ciało
lubię jasne pojęcia błękit morze niebo
lubię worki na śmieci bo też są niebieskie
przyjemnie wypełniać kosze pozbywać się resztek
tarzać się w tym co wypada a wypada z kosza
ile brudnego piachu tyle jest wolności
na starej plaży w Palermo
zamkniętej dla turystów
gdzie sparszywiały kraken wyłania się z piany
jak wieloręka bogini jak królowa syfu
dla was Sycylijczyków i dla nas przypadkowych
południowców ze Wschodu nigdy dosyć brudu
niedziela jest dniem letnim dniem kiedy leżymy
wśród śmieci wsłuchując się w łaskawy szelest
i przesypując ten piasek zrobiony z kamienia
cieszę się tak
jakbym to ja sama
miażdżyła ten kamień szlifowała ziarna
nieruchomości odebrane mafii
otacza się siatką legalnych dostawców
kto pragnie odkupienia ten wie doskonale
że próba odkupienia nie rożni się od licytacji
lecz tutaj na południu brud jest taki czysty
możesz lizać tę rękę a potem ją odgryźć
dla wegetarian propozycja jest taka
wbić zęby się w mdłe serce palmy
wyssać jej wysokość
ale mi dobrze z tobą
ale mi tu dobrze
Palermo Palermo bruka bruki spermą
myje owoce w pocie dojrzewa w martwych rybach
w półkonaniu w półżyciu w tym pięknym śmietniku
wszystko co kocham rozkłada się przede mną
patrzę w morze
błękitny worek na pozostałości
nie myślę już ani o śmierci ani o miłości
okręt
obraca się bokiem nim wpłynie do portu
sprytny biały sukinsyn
dziecko ciemnej łodzi
wielokrotny triumf deski na żywiołem wody

zbijam ze sobą proste twarde rzeczy
te w które wierzę gdy nigdzie nie zmierzam

*
Zdjęcie użytkownika Babiniec Literacki.
Joanna Oparek - poetka, pisarka, dramatopisarka. Pracowała jako dziennikarka i scenarzystka. Opublikowała tomy poetyckie: „Po kostki w niebie” (2003), „Czerwie” (2012), ”Berlin Porn” (2015), powieści: „Mężczyzna z kodem kreskowym” (2004), „Jesień w Nowym Jorku” (2006), „Loża”(2012) oraz sztukę teatralną: „Projekt Ameryka” (2010). Jako autorka tekstów teatralnych współpracowała z Narodowym Starym Teatrem w Krakowie, brała również udział w międzynarodowym projekcie Kraków-Berlin XPRS, przygotowanym przez Narodowy Stary Teatr w Krakowie i Maxim Gorki Theater w Berlinie. Uczestniczyła w polskich i międzynarodowych projektach kulturalnych łączących literaturę i sztuki plastyczne, publikowała wiersze i prozę w pismach literackich. Współpracowała z Teatrem Nowym w Krakowie, gdzie odbyła się premiera jej dramatu „Wężowisko”. Współtworzy niezależną scenę teatralną w Krakowie w galerii Otwarta Pracownia, gdzie wraz z reżyserem Sebastianem Myłkiem, zrealizowała spektakle „Mewa”, „Sztuka bez tytułu” oraz „Obcy. Tragedia grecka” (w ramach międzynarodowego projektu „Game over? – o budowaniu ponadnarodowych relacji Polska-Niemcy-Ukraina” - pod patronatem Urzędu Marszałkowskiego Województwa Małopolskiego). Angielskie tłumaczenia wierszy Joanny Oparek ukazały się w dwujęzycznym piśmie WIDMA w 2017 (tłum..Lynn Suh) W 2018 była przewodniczącą Jury Ogólnopolskiego Konkursu Poetyckiego im. Rafała Wojaczka oraz gościem Festiwalu Miłosza.

Fot. Andrzej Plichowski Rango

Komentarze