Świrszczyńska, Kaur, Bartoszuk, Vega, Zajdowicz, Gerstl, Wojcieszko

I

Anna Świrszczyńska – #16dniprzeciwkoprzemocyzewzględunapłeć

Jak padlina

Obnażona ze skóry,
zhańbiona jak ta, którą gwałcą,
jak ta, której
nie chcą już gwałcić,
jak spoliczkowany trup,
jak konający, któremu
plują w twarz,
jak żywe zwierzę, gdy
umierając w rzeźni
staje się artykułem spożywczym,
poniżona jak padlina,
pogardzająca sobą,
jak kał padliny,
upokorzona
tak głęboko,
jak nigdy nie może być upokorzony
mężczyzna –

kobieta
na stole ginekologicznym
pod spojrzeniem
lekarzy.


Anna Świrszczyńska (ur. 7 lutego 1909 w Warszawie, zm. 30 września 1984 w Krakowie) – polska poetka, dramatopisarka, prozaiczka, autorka wielu utworów dla dzieci i młodzieży. Świrszczyńska była córką malarza Jana Świerczyńskiego - jej nazwisko jest wynikiem metrykalnej pomyłki, której nigdy nie sprostowała.

II

Rupi Kaur – #16dniprzeciwkoprzemocyzewzględunapłeć

terapeuta kładzie
przed tobą lalkę
tej wielkości co dziewczynki
jakich lubią dotykać twoi wujowie

pokaż gdzie były jego ręce

pokazujesz miejsce
między jej nogami to
które wydobył z ciebie palcami
jak przyznanie się do winy

jak się czujesz

wyjmujesz zębami
grudę ze
swojego gardła
i mówisz dobrze
naprawdę nic nie czuję

- sesje w dni powszednie

Przełożyła Anna Gralak

/źródło Mleko i miód. Milk and Honey, Wydawnictwo Otwarte, 2017/



Rupi Kaur (1992) - kanadyjska poetka urodzona w Indiach. Zdobyła sławę publikując swoje wiersze i ilustracje na Instagramie. W swojej twórczości porusza tematy molestowania seksualnego, szowinizmu, pierwszej miłości, relacji międzyludzkich.

Anna Gralak - tłumaczka literatury anglojęzycznej, doktor nauk humanistycznych w dziedzinie psychologii. Przełożyła blisko siedemdziesiąt książek, między innymi autorstwa Ann Patchett, J.K. Rowling i Emily Giffin. „Magazyn Literacki KSIĄŻKI” nagrodził wyróżnieniem dwie przetłumaczone przez nią powieści (Braci Da Chena i Trafny wybór  J.K. Rowling). Przez wiele lat uczestniczyła w realizacji projektu z zakresu obsługi translatorskiej instytucji Unii Europejskiej, zmagając się z dokumentami z najrozmaitszych dziedzin. Ostatnio poświęca się jednak wyłącznie temu, co lubi najbardziej: przekładowi literatury.

III

Danuta Bartoszuk – #16dniprzeciwkoprzemocyzewzględunapłeć

Jekyll czy Hyde?

na trzeźwo dusza nie człowiek
intelekt obcy pierwszemu lepszemu
po pieszczocie gładkich butelek
dobro ulegało procentom
dłonie wybierały przemoc
picie bicie całowanie
brał jak swoją
bo przecież była jego

listopadowy zmierzch wita zabłąkane łzy
właśnie usłyszała o syndromie sztokholmskim



Danuta Bartoszuk​ urodzona w Olecku w milenium chrztu Polski. Od kilkunastu lat mieszka koło Warszawy. Z wykształcenia filolog rosyjski. Pracowała jako nauczyciel, bibliotekarz, tłumacz. Redaktor działu poezji w Nowej Gazecie Literackiej, a następnie w Nowych Myślach http://nowemysli.pl. Należy do warszawskiej grupy literacko-muzycznej Terra Poetica, do Stowarzyszenia Autorów Polskich, krakowskiego Stowarzyszenia Autorów Wyjść z Cienia i piaseczyńskiego Klubu Poszukiwaczy Słowa. Jej wiersze znalazły się w kilkunastu antologiach. W roku 2017 wydała tomik pt.: „dotykając przemijania”, wydawnictwo PRINT-LAND.

IV

Suzanne Vega – #16dniprzeciwkoprzemocyzewzględunapłeć

Luka

Ja jestem Luka
Mieszkam tu na drugim piętrze
To ja nad głową ci stukam
Tak, spotkałyśmy się wcześniej

Gdy późno w nocy słyszysz coś
Harmider, burdę, gniewny głos
Nie pytaj mnie co działo się
Nie pytaj mnie co stało się
Nie pytaj mnie co działo się

Myślę, że to przez brak wdzięku
Mówię cicho, mówię mało
Myślę, że wariuję z lęku
Z dumy mało co zostało

Biją aż popłyną łzy,
A wtedy wszystko jedno mi
Nie wykłócam się już więcej
Nie wykłócam się już więcej
Nie wykłócam się już więcej

Myślę, że poradzę sobie
Znowu weszłam prosto w drzwi
Jeśli spytasz, tak odpowiem
Zostaw mnie już, proszę idź

Chciałabym być całkiem sama
Bez rozbitych naczyń, złamań
Nie pytaj mnie co działo się
Nie pytaj mnie co stało się
Nie pytaj mnie co działo się

Ja jestem Luka
Mieszkam tu na drugim piętrze
To ja nad głową ci stukam
Tak, spotkałyśmy się wcześniej

Gdy późno w nocy słyszysz coś
Harmider, burdę, gniewny głos
Nie pytaj mnie co działo się
Nie pytaj mnie co stało się
Nie pytaj mnie co działo się

Biją aż popłyną łzy,
A wtedy wszystko jedno mi
Nie wykłócam się już więcej
Nie wykłócam się już więcej
Nie wykłócam się już więcej



Suzanne Vega urodziła się w 1959 roku w Santa Monica w Kaliforni. Jest więc rówieśniczką tłumacza tekstu zamieszczonego dzisiaj w Babińcu. Ukończyła siostrzaną uczelnię Columbia University, Barnard College, gdzie przyjmuje się tylko kobiety. Od połowy lat osiemdziesiątych ubiegłego wieku jest niekoronowaną królową nowojorskiej sceny autorów piosenek. Jej koncert, w październiku 1987 roku, w śnieżnym Syracuse, był pierwszym koncertem, który wysłuchałem osobiście za oceanem. Vega, jak Edith Piaf czy nasza Ewa Demarczyk, występuje ubrana na czarno. Jest autorką dziesiątek świetnych piosenek, choć te z wczesnego okresu kariery, jak Luka czy śpiewany a capella Tom’s Diner, pozostają jej sztandarowymi osiągnięciami. Luka, grana na okrągło przez uniwersyteckie stacje radiowe, przyczyniła się znacznie do wyostrzenia świadomości przemocy wobec kobiet.

Wiersz przełożył i specjalnie dla Babińca Literackiego przygotował materiał pod wierszem Janusz Solarz

V

Agnieszka Zajdowicz ‒ #16dniprzeciwkoprzemocyzewzględunapłeć

#drugikonkursbabińca
#konkursowypiątek

Wodoodporny tusz

zawsze kiedy piszę list
do mojego ojca w Stanach
stawiam przed sobą lusterko
sądząc że nienawidzę kształtu
uszu i nosa które po nim mam

żalę się że mnie rozliczył
z dominujących chromosomów
goląc mi włosy przy samej skórze
i przywiązując sznurkiem
grzebień do lustra

że mnie zostawił dziewczynką w szafie
i nauczył rozróżniać dobro od zła
słuchając świstu pasa nad głową
wdychając opary szału z powietrza
patrząc na zbitą jak pies dumę matki

w lustrze widzę jego oczy
jak własne ale nie swoje wybory
tak bardzo nie mam słów na to
jak się w sobie składam i szeleszczę
zaklejam kopertę ile śliny w ustach



Agnieszka Zajdowicz ‒ Mieszkanka Zabłudowa na Podlasiu. Ekonomistka, poetka, matka, wielbicielka kotów i haiku.

VI

Elfriede Gerstl ‒ #16dniprzeciwkoprzemocyzewzględunapłeć

fast food dla domowego macho

zostaw ten kotlet siekany
zaraz w zatoce otworzą rzeźni bramy
tam ropę leje się w ogień
a inni będą w nim mieszać
aż wszystko zastygnie w bezruchu
serwis rakietowy ma błyskawicznie
dostarczyć mi saddam-burgera
albo bush-maca
do mojego fotela
w oczy mi wpada sałatka
obrazów wojny
moje zęby rozdrabniają mięso
ale jedną rękę zostawiam wolną
żeby cię pogłaskać
albo uderzyć

przełożył Ryszard Wojnakowski

/ wiersz pochodzi z książki "Używam więc jestem" (Wydawnictwo Austeria, 2018) /



Elfriede Gerstl (1932-2009) – austriacka poetka, ocalała z Holokaustu. Jej pierwszą opublikowaną książką była "Gesellschaftsspiele mit mir", zbiór wierszy i krótkiej prozy, która ukazała się w 1962 r. Pisała także eseje i opowiadania. Współpracowała z Grupą Wiedeńską, potem ze środowiskiem autorów w Grazu (GAV). Była zaangażowaną feministką, wiele z jej utworów dotyka tematyki ról płciowych. Do śmierci związana przyjaźnią z Elfriede Jelinek.

Ryszard Wojnakowski – tłumacz i wydawca literatury niemieckojęzycznej. Studiował germanistykę i skandynawistykę na UJ. 1983-1993 redaktor WL. Od 1993 „wolny strzelec”. Liczne nagrody i wyróżnienia, w tym Nagroda im. Karla Dedeciusa za całokształt 2009. Ok. 120 publikacji książkowych, wśród nich kilkanaście tomów poezji (Mayröcker, Aichinger, Lavant, Ausländer) i dwie antologie. Od 2000 wydaje dwujęzyczną serię współczesnej poezji austriackiej.

VII

Grażyna Wojcieszko – #16dniprzeciwkoprzemocyzewzględunapłeć


grzebanie w moim brzuchu
to ulubione zajęcie czarnych panów

(choć inni dostojnicy
z cieknącymi kranami
też się wypowiadają)

inkwizytorzy
gustują w jatkach na brzemienne jagody
a na pierwszej lini frontu
amen


Grażyna Wojcieszko (ur.1957 w Bydgoszczy) –poetka, tłumaczka, autorka sześciu tomów poetyckich. Absolwentka Studium Literacko-Artystyczne Uniwersytetu Jagiellońskiego a wcześniej francuskich uniwersytetów: Orsay i Jussieu; zatrudniona w Komisji Europejskiej w Brukseli. Aktualnie drze pióra w krakowskiej grupie literackiej Piórnice. Należy do najczęściej tłumaczonych współczesnych poetek polskich. Uczestniczy w krajowych i zagranicznych festiwalach poezji. Laureatka ogólnopolskich konkursów poetyckich.
www.grazynawojcieszko.eu

Komentarze