Oparek, Dikta, Atwood, Kołodziejczyk, Husejnowa, Kulisiewicz, Braley-Romashov

I

Joanna Oparek 

Berlin Porn

(fragment)

13.

Unterweger

czy winien jest tej co stanęła mu na drodze czy ofiara

jest lepsza czy gorsza od sprawcy w czym dokładnie

które zło zasługuje na pogardę która nędza

naprawdę zasługuje na współczucie

i co poczniemy bez tych scenariuszy

wszystkie seriale wiszą przecież na nim

serial killer jest bogiem modlimy się co wieczór

codzienne błaganie o tani dostęp

o dobry thriller

ja lubię robić to w streamingu

i bez limitu wtedy czuję

że spływa na mnie łaska

lub wyższa świadomość

wychodzę z domu

zaczerpnąć jeszcze więcej świadomości

po deszczu

pachnie świeżością

z parujących szczelin istnienia

wyłazi stworzenie

wszystko wyłazi na wierzch

natura przebija się przegryza kable

osiedle jest monitorowane

za siatką jest niestrzeżony teren

gdzie wyprowadza się psy

spacery w ludzkim towarzystwie są niebezpieczne

przejażdżki w towarzystwie ludzkim są krótkie

Teraz Ty jesteś obcym teraz Ty

jesteś niespodzianką która spotyka mnie w niebieskim lesie

która bierze mnie w granat niesie mnie w czerń

tony ciemnego morza monotonne falowanie drzew

nadzieja jest sina pachnie jodem

odwaga wysadza mnie na poboczu uwalnia mnie

łąki pod moimi stopami sączą butelkową zieleń

czerwone strumyki łączą się w jeden strumień

ptak wije gniazdo chleb kruszy się pokrywa pleśnią

pies dobija się do miski woda mętnieje

jeż błyszczy na ciemnym asfalcie opona pęka

i mysz i pisk myszy

tyle dźwięków przejawów życia

martwe otacza się stworzeniem śpiewem ptaków

głosem ludzi rykiem zwierząt

cokolwiek wyrwie mnie z ramion mojej śmierci

cokolwiek wyrwie mnie z ramion śmierci

pokocham to na śmierć

do śmierci będę wierna temu

umrę z miłości za pięć minut

Ładowanie

14.

Wiadomo że incydent jest życiem a życie wydaje się czasem

i tylko w granicach jest wolność przekraczania granic

wiadomo tylko tu jest podnieta gdzie strach kontrola buda

mój wierny pies czuwa a mój celnik śpi

karmię ich obu utrzymuję ich życiowe funkcje

okradli mnie już nie raz i szmuglowałam już wszystko

i byłam już w Tajlandii i w Berlinie znają mnie

w obcych krajach

wakacje i festiwale w różnym składzie

odbywają się przez cały rok jest Szwecja i Szwajcaria i tak dalej

Madame Unterweger przedstawiłam się w pierwszym wywiadzie

potem powtarzałam to już

bez zażenowania bo pseudonimy są jak metki

szwy i perwersje muszą być wierzchu

od trzech lat prowadzę tu warsztaty daję tu wykłady

wcześniej sama

byłam pętlą lecz

nie zaciskałam się

nie śmiałam się zacisnąć

wtedy jeszcze

brakowało mi pewności siebie

teraz

jestem już absolutnie pewna

że jej nie mam

tylko pies

przy budzie celnika

znaczy teren

W sieciowych hotelach

pojedyncze ciała budzą się za wcześnie

lęk jest fizyczny jak miłość jest zespołem objawów

mija jak miłość i powraca jak zbrodniarz

jak demon błękitnego lasu

patron podróżników

bożek sińców pod oczami nasz grzeszny attache

Gdy umieram ze strachu mam satysfakcję że czuję lęk

Gdy ze strachu przed lękiem umieram mam satysfakcję

że odróżniam nicość od braku

że mimo wszystko jakoś to odróżniam

ludzkie piętno

pierwsze z naszych imion

jednak wszyscy tutaj używają kart magnetycznych

i chwytliwych pseudonimów

a niektórzy

używają też jednorazowych sztućców

15.

Dziewczynki z kucykami skaczą przez skakankę

wdzięczny symbol

dziewczęcych marzeń o dziewczęcej podległości

jak ujmuje to filmowy krytyk

śpiewają wesołą piosenkę wyliczankę:

Rozczarowanie jest seryjnym mordercą

Seryjnym mordercą jest kłamstwo

Lenistwo jest seryjnym mordercą

Seryjnym mordercą jest niewierność

Egoizm jest seryjnym mordercą

Hedonizm jest seryjnym mordercą

Strach jest seryjnym mordercą

Raz dwa

Ofiarą jestem ja!

Trzy!

Seryjnym mordercą jesteś ty!

Dziewczynki z kucykami lecą na ulicę:

I gdzie ten kawałek kredy mówiłam ci

potrzymaj

I czym

narysujemy teraz klasy na asfalcie

i w co

mam teraz wskoczy

asfalt topi się asfalt mnie wciąga

przecież nie jestem kangurem nie

nie wyskoczę w górę nie

nie ma klas nie ma klas nie ma klas

Nocą wszystkie dziewczynki są równe

*

Joanna Oparek - poetka, pisarka, autorka tekstów piosenek, dramatopisarka, nominowana do Nagrody Literackiej Gdynia 2020 za tom "Mocne skóry, białe płótna".

II

Hanna Dikta – Na dużej przerwie

Sara uważa że sztuka

polega na mówieniu prawdy

im więcej prawdy w wierszach tym lepiej

sztuka jest wtedy sztuką

kiedy dobrze tę prawdę udaje – tłumaczę

choć wciąż mam w pamięci

poetkę M. (tę od aborcji)

i jej pytanie ze sceny:

czy pani naprawdę sądzi że kogoś zabiłam

Sara pyta też czy wierzę w Boga

ale takie pytanie nie mieści się

w konwencji tego wiersza

więc pominę jak bardzo kłopotliwa

okazała się odpowiedź

*

Hanna Dikta – ukończyła filologię polską na Uniwersytecie Śląskim i studium podyplomowe z historii na Uniwersytecie Opolskim. Jest autorką trzech powieści („We troje”, „To nie może być prawda”, „Dwie kobiety”) oraz trzech książek poetyckich („Stop-klatka”, „Awantury nie będzie”, „Cienie”). Jej utwory były wielokrotnie nagradzane w konkursach poetyckich i literackich, a także publikowane w prasie ogólnopolskiej. Mieszka wraz z rodziną w Piekarach Śląskich.

Śladem autorki - https://business.facebook.com/…/a.3203157…/446594025730465/…

III

Margaret Atwood

Ta chwila

Ta chwila gdy, po wielu latach

ciężkiej pracy i długiej podróży

stajesz pośrodku swego pokoju,

domu, skrawka pola, kwadratowej mili, wyspy, kraju,

wreszcie wiedząc jak tu dotarłeś,

i mówisz to jest moje,

jest tą samą chwilą gdy drzewa poluzowują

swe miękkie ramiona wokoło ciebie,

ptaki odzyskują język,

klify pękając zapadają się,

powietrze odchodzi od ciebie jak fala

i nie możesz oddychać.

Nie, szepczą. Ty nie posiadasz niczego.

Byłeś gościem, raz za razem

wdrapującym się na wzgórze, zatykającym flagę, proklamującym.

Nie należeliśmy do ciebie nigdy.

Nigdy nas nie znalazłeś.

Było zawsze na odwrót.

Przełożył Tycjan Gołuński

*

Margaret Atwood (1939) - kanadyjska pisarka, poetka, krytyczka literacka, autorka książek dla dzieci, aktywistka ekologiczna i społeczna, laureatka wielu nagród literackich, od wielu lat wymieniana jako poważna kandydatka do Nagrody Nobla.

Tycjan Gołuński (1962), polonista i filmoznawca, wykładał m. in. poetykę (1987-91, UJ). Stypendysta Fundacji Pomocy Niezależnej Literaturze i Nauce Polskiej w Paryżu, 1991. Redagował autorski cotygodniowy dodatek „Kultura” w „Gazecie Krakowskiej”, 1993-94. Szef działu wydawniczego w „Dzienniku Polskim”, 1995-1999. Sekretarz redakcji i p.o. redaktora naczelnego miesięcznika „Nasz Rynek Kapitałowy”, 2004-2005.

Od 2005 roku w Irlandii. Powrócił do pracy naukowej. Wśród publikacji akademickich przekrojowe opracowania z dziejów kina francuskiego. Przygotowuje książkę o Robercie Bressonie i pełne tłumaczenie jego „Notatek o kinematografie”, a obecnie również wykłady o Jacquesie Tati i Robercie Bressonie do Instytutu Sztuki PAN w Warszawie.

Poezję przekłada od lat, do szuflady.

Fot. Tim Walker

IV

Beata Kołodziejczyk – w punkt

[z cyklu: poranniki terapeutyczne]

widzisz, to nie jest wcale takie dalekie, jak nam się wydaje. spróbuj

wytężyć słuch, przecież ciepły mocz zawsze spływa schodami

w dół. byłam kiedyś na górze. świat widziany z dziesiątego

piętra ma więcej punktów odniesienia. a już na pewno

łatwiejsze wybory. płaczesz? przecież ja to wszystko zmyślam.

ty też nie jesteś prawdziwa, bo inaczej nie pytałabyś, po co

chowam czekoladki na lodówce. mówisz, że nic nie lubię,

ale lubię się sprawdzać. chodź, sprawdzimy, jak długo będę

spływać na dno.

*

Beata Kołodziejczyk (ur. 8 kwietnia 1983 w Warszawie) – pisze, redaguje, korektoruje, składa, wydaje, fotografuje. Dawniej Portal Pisarski, Eprawda, Sofa, 6.2 Magazyn, dzisiaj Helikopter [OPT], Wydawnictwo j, Obszary Przepisane, Babiniec Literacki, Fabularie, Drobiazgi, Sto Stron Samotności, Współczesna Polska Poezja, Wydawnictwo Morphinum. Od 23-go roku życia otacza się dziećmi, również z zaburzeniami rozwoju. W latach 2009-2014 prowadziła własny klub malucha oraz salę zabaw. Matkowała też projektowi dedykowanemu osobom z zaburzeniami odżywiania – ED Project. Pokochaj CIAŁO. W 2011 roku podarowała własną historię filmowi dokumentalnemu „Panoptikon”, w lutym 2016 w warszawskiej Kawiarni Terapeutycznej zorganizowała „SZTUKĘ kontra ZABURZENIA ODŻYWIANIA”, a z końcem sierpnia 2016 złożyła album „ART kontra ED” z wybranymi fotografiami wystawy. Kilka razy udało jej się stanąć na podium w konkursach literackich różnego formatu, a na świat jak dotąd wydała: tom wierszy „(A)tomik”, zbiór opowiadań „Cztery smaki”, tom wierszy „w przepie(p)rzeniu”, książkę dla dzieci „Łaty w kratę”, tom wierszy „uzbrojona po uszy”, pierwszą część powieści „Uśpieni. Brudne łona”, tom wierszy „Bez żadnego trybu”. Od kwietnia 2020 prowadzi bloga „Dziewczynka z objawami”, opisującego zmagania osoby z osobowością chwiejną emocjonalnie typu borderline ze sobą i światem wokół.W wolnych chwilach uczy się, jak być dobrą dla siebie i dla innych. Żałuje, że wolnych chwil tak mało.

V

Ołena Husejnowa

Dźwięk

Kino istnieje dla dźwięku.

Innego.

Słyszę z ekranu

suchość w ustach aktora,

który nie napił się w porę wody.

Albo ciągle jeszcze boi się kamery.

Słyszę jeszcze, jak szeleści suknia.

Ona podoba mi się bardziej

niż aktorka, na którą ją naciągnięto.

(Nigdy takiej nie będę miała,

ale i aktorka musi ją oddać

zaraz po zakończeniu zdjęć).

Inne dźwięki –

skrzypienie

rowerów,

drzwi,

stawów.

Kiedy zapala się światło

i wychodzimy,

w rozpiętych futrach,

bez czapek i szalików,

staram się być słyszalna

jak w kinie.

Wsłuchuję się

w dźwięki

własne,

patrzę na ciebie –

czy słyszysz –

moje suche dłonie,

ostre zęby,

długie włosy.

Dasz radę

usłyszeć

tu

to,

co

i

tam –

na płaskiej powierzchni

ekranu?

Przełożyła Aneta Kamińska

*

Ołena Husejnowa (1979) – ukraińska poetka. Pochodzi z obwodu kirowohradzkiego, mieszkała też w Krzywym Rogu, obecnie mieszka i pracuje w Kijowie. Absolwentka Wydziału Filologicznego Akademii Kijowsko-Mohylańskiej. Prowadzi audycje w ukraińskim radiu „Kultura”. Autorka tomików: „Widkrytyj rajder” (2012) i „Superheroji” (2016). Jej wiersze weszły do antologii poetek: „My i Wona” (2005) oraz „Step – Step” (2012). Polskie przekłady autorstwa Anety Kamińskiej były publikowane w pismach literackich: „Pociąg 76”, „Akcent” i „Wakat”, w Babińcu Literackim oraz w antologiach: „Cząstki pomarańczy. Nowa poezja ukraińska” (2011), „Wschód – Zachód. Wiersze z Ukrainy i dla Ukrainy” (2014) oraz „Listy z Ukrainy” (2016). W 2019 roku w ramach festiwalu „Odnalezione w tłumaczeniu” wyszedł jej tomik „Za krótka spódnica” w przekładzie Anety Kamińskiej.

#środyzAnetąKamińską

VI

Małgorzata Kulisiewicz

IZAAK NEWTON ZACHWYCA SIĘ SURREALIZMEM

błękitna ciężarówka

tańczy na łące

pan z tamburynem powoli schodzi z obłoku

Izaak Newton podrzuca jabłko

na przekór grawitacji

wprost do nieba

kot z Cheshire

spogląda z pobłażaniem

właściwie jak zawsze

tylko jego uśmiech

zakwita

Adam i Ewa ubrani

u Armaniego

marzą o dobrej pracy

zegar Salvadora Dali

symfonicznie

gaśnie

pan z tamburynem odpływa

tamtego czasu nie ma

Izaak Newton stawia pierwszy znak

swojej księgi

nieistnienia

pracowite życie jabłka

*

Małgorzata Kulisiewicz – absolwentka filmoznawstwa i polonistyki Uniwersytetu Jagiellońskiego, autorka esejów i recenzji filmowych i literackich, publikacji historycznych, realizatorka reportaży telewizyjnych. Autorka tomików poezji „Inni Bogowie”, „Kot Wittgensteina i inne wiersze” oraz „Ciasteczka z ironią”. Jej opowiadania i wiersze były publikowane w "Helikopterze", na portalu "Pisarze.pl", w "Gazecie Kulturalnej", „Lirydramie”, „Wyspie”, „Dzienniku Polskim”, „Nowych Myślach”, „BregArcie”, „Babińcu Literackim”, „Lamelli”, „Szufladzie.net

”, „Poezji Dzisiaj”, „Metaforze Współczesności”, „Akancie”, „Wytrychu”, w „Magazynie Horyzont”, „Whisper of Sofly – Yearly Anthology of Poetry (Vol 2)”, „Contemporary Writers of Poland. On Life’s Path”, na portalu „Spillwords.com

” oraz w licznych antologiach i almanachach. Kilkukrotnie zauważona i wyróżniona w konkursach poetyckich. Mieszka w Krakowie.

VII

Bethany Braley-Romashov 

Obietnice

Składam obietnice mojemu ciału,

pretensjonalne,

niemożliwe obietnice.

Szyjo jak szyja gazeli,

nie obawiaj się. Z moją

nieustanną pomocą

lawina lat

nigdy cię nie prześcignie.

Łydki moje, będę gładzić

wasze aksamitne powierzchnie

bez litości,

tak by nie zabrakło wam serca

i by udało się wam nie stwardnieć jak skóra.

Oczy brązowe jak jeziora

z prześwitującą trawą,

pod moim nadzorem wasze brzegi

nie utracą swoich kształtów,

wodorosty nie zamącą

waszych przejrzystych tafli.

Składam obietnice mojemu ciału,

pretensjonalne,

niemożliwe obietnice.

Przełożył Janusz Solarz

*

Bethany Braley-Romashov jest slawistką, z doktoratem ze współczesnej polskiej poezji, poetką, moją przyjaciółką, a od 24 grudnia 2019 roku także szczęśliwą mamą dorodnego syna. W trakcie pracy nad doktoratem Bethany spędziła kilka miesięcy w Polsce, spotykając się z wieloma czołowymi przedstawicielami współczesnej polskiej poezji, by wspomnieć tylko Marcina Świetlickiego czy Jacka Dehnela. Dzisiejszy wiersz to, o ile mi wiadomo, jej debiut w polskojęzycznym kontekście poetyckim.

#poniedziałkizJanuszemSolarzem