Dąbrowska, Szymborska, Blixen, Hartwig, Kamińska, Bobak-Końcowa, Kulmowa
I
Krystyna Dąbrowska
W otwartych drzwiach
W dzieciństwie stawałam w otwartych drzwiach
przykładało linijkę do mojej głowy,
ołówkiem zaznaczało kreskę na framudze.
Później były inne drzwi,
w których stawiała mnie ambicja.
Rysując ostrą krechę,
sprawdzała ile urosłam.
Teraz ty mnie mierzysz, a ja ciebie.
Dwie poziome drżące kreski -
nasze ciała
wtulają się w siebie, wnikają
i nie ma wyżej, niżej, nie ma miar.
*
Krystyna Dąbrowska (ur. 1 kwietnia 1979) – polska poetka, eseistka, tłumaczka z angielskiego.
Fot. Adam Stępień
II
Wisława Szymborska
Limeryki
Raz Mozarta bawiącego w Pradze
Fakt, że potem, w ciągu pół godziny,
wymorusał aż cztery hrabiny,
jakoś uszedł biografów uwadze.
*
Na przedmieściach żył Singapuru
pewien słynny z przemówień guru.
Lecz raz wyznał mi z płaczem:
"Mam kłopoty z wołaczem
i do szczura wciąż mówię: szczuru!
*
Twierdzą mieszkańcy wioski Jurgów,
że się wywodzą od Habsburgów,
a ściślej mówiąc od Rudolfa,
który z ludnością grał tu w golfa.
Cóż to za żer dla dramaturgów!
*
Od sherry nogi czterry.
Od brandy swędzenie wszędy.
Od martini potencja mini.
*
Nie męcz aptek i lekarza,
sam znajdź drogę do cmentarza.
*
Lepieje
Lepiej złamać obie nogi,
niż miejscowe zjeść pierogi.
*
Lepsza w domu świekra z zezem,
niż tu jajko z majonezem.
*
Lepiej mieć życiorys brzydki,
niż tutejsze jadać frytki.
*
Lepiej mieć horyzont wąski,
niż zamawiać tu zakąski.
*
Lepiej wynieść się z osiedla,
niż tu przełknąć choćby knedla.
*
Lepsza ciotka striptizerka,
niż podane tu żeberka.
*
Lepszy ku przepaści marsz,
niż z tych naleśników farsz.
*
Lepiej nie być w żony guście,
niż jeść boczek w tej kapuście.
*
Lepszy piorun na Nosalu,
niż pulpety w tym lokalu.
*
Lepiej w głowę dostać drągiem,
niż się tutaj raczyć pstrągiem.
*
Lepiej w domu zjeść konserwę,
niż mieć tutaj w życiu przerwę.
*
Wisława Szymborska - twórczyni poezji wszelkiej: poważnej i wielkiej, pomysłodawczyni lepiejów, wykonawczyni collage'y, kobieta zakochana w Andrzeju Gołocie, z wielkim poczuciem humoru.
III
Karen Blixen
Pożegnanie z Afryką
*
Nie wiem, jak to naukowo wytłumaczyć, ale w nocy widzi się w Afryce dalej niż w innych miejscach. A gwiazdy świecą tu jaśniej.
*
Ludzie cywilizowani utracili zdolność zachowywania ciszy, muszą się tego uczyć od natury, zanim zostaną dopuszczeni do obcowania z nią.
*
Prawdziwa przyjemność sennego marzenia nie polega na treści snu, lecz na tym, że we śnie rzeczy dzieją się bez interwencji tego, kto śni, i poza jego kontrolą.
*
Biały człowiek, chcąc komuś powiedzieć coś miłego, napisałby: "Nigdy cię nie zapomnę". Mieszkaniec Afryki mówi: "Nie wyobrażamy sobie, abyś mógł o nas kiedykolwiek zapomnieć".
*
Pożegnanie niesie ze sobą dziwne uczucie. Jest nim zawiść. Mężczyźni odchodzą, by sprawdzić swoją odwagę, ale największą próbą, jest próba cierpliwości. Cierpliwości do obywania się bez kogoś.
Przełożył Józef Giebułtowicz
*
Karen Blixen (1885 - 1962) – duńska pisarka, znana głównie ze wspomnień o swoim życiu w Kenii, wydanych jako Pożegnanie z Afryką. Pierwsze teksty literackie zaczęła publikować jako Osceola w duńskich czasopismach w 1905.
W 1914 r. wyszła za mąż za swojego kuzyna, szwedzkiego barona – Brora von Blixen-Finecke, po czym wraz z mężem przeprowadziła się do Kenii, gdzie para zajęła się uprawą kawy. Liczne zdrady męża doprowadziły do separacji (1921) i rozwodu (1925). W rezultacie Blixen sama zajmowała się plantacją przez 10 lat (od 1921 do 1931, kiedy z powodu załamania się rynku kawy powróciła do Danii).
Po powrocie, w 1934 wydała Siedem niesamowitych opowieści. Później nadal tworzyła głównie opowiadania, pisząc po angielsku i duńsku, choć opublikowała także powieść Niewinne mścicielki. W 1952 odznaczona nagrodą literacką Złote Laury.
W roku 1985 na kanwie jej wspomnień powstał obsypany wieloma nagrodami film w reżyserii Sydneya Pollacka z Meryl Streep w roli pisarki, austriackim wybitnym aktorem Klausem Marią Brandaurem w roli jej męża i Robertem Redfordem w roli przyjaciela.
IV
Julia Hartwig
Vincent
Jeżeli szaleństwo ma w sztuce taką siłę
otocz opieką szaleństwo
a nam pozwól wołać żeśmy nie szaleni
lecz pełni boskiej zazdrości która jest zachwytem
Dlaczego jemu właśnie kazałeś płacić za to
że podpalił drapieżnym słońcem
pola pszeniczne i łąki wokół Arles
i zagasił je o zachodzie
Wiersz z tomiku To wróci
*
Julia Hartwig-Międzyrzecka (1921-2017) – polska poetka i eseistka, tłumaczka literatury pięknej z języka francuskiego i angielskiego, jedna z najbardziej rozpoznawalnych i najwybitniejszych polskich poetek.
V
Aneta Kamińska
***
muszę więc wierzyć że będzie zdolna
powstrzymać przetaczającą się z grzmotem wojnę
choćby na chwilę
choć na milimetr
utrzymać walące się nieba
mosty dachy stropy i stopy
żeby wytrzymały
żeby wystały
jeszcze momencik
podtrzymać na duchu
tych których mam w myślach czułych i silnych
kiedy wyczytuję codzienne wiadomości
do białości
trzymać nieprzerwaną straż przy moich
w każdym zakamarku ukrainy
julii ii chrystiikatii nastii wiktorii ołesiani hanitani olielli
lubieołeniehałynieswitłanieoksaniedaryniejarynieirynie
marianniemarjanie bohdanie iwannie
iwanieborysie tarasie maksymie ostapieolafiepawle
jarosławierostysławiemyrosławiewjaczesławie
dmytrzeihorzenazarzewiktorzeołeksandrze
jurijuandrijuserhijuołeksijuanatolijuwałeriju
wasyluołehułesykutomaszu
trzymać ogromny gradoodporny parasol nad moimi miastami
miejscami w których już byłam
i do których jeszcze pojadę
lwowemkijowemtarnopolemmariupolem
chersoniemcharkowemczernihowem
chmielnickim kropywnyckim równym
żytomierzem zaporożemużhorodem
iwano-frankiwskiemmikojałowemdnieprem
donieckiemługańskiemsymferopolem
połtawą odessą winnicą
czerniowcamiczerkasami sumami
bo jeśli nie
to po co pisać
lepiej
pójść sobie na spacer
obejrzeć serial
ugotować obiad
zrobić pranie
na wszelki wypadek więc jeszcze
odpowiadam na zamówienia wolontariuszy
przelewam pieniądze
kupuję sprzęt i lekarstwa
oddaję ciepłe ubrania
szykuję nocleg
gotuję obiad
i robię pranie
żeby pomóc trochę
poezji
Warszawa, 20.03.2023
Aneta Kamińska (1976) – poetka i tłumaczka poezji ukraińskiej. Autorka książek poetyckich: „Wiersze zdyszane” (2000), „zapisz zmiany” (2004), „czary i mary (hipertekst)” (2007), „autoportret z martwą naturą. ostatnie wiersze nazarahonczara napisane przez anetę kamińską” (2018, nominacja do Nagrody Nike 2019), „więzy krwi” (2018), „czernowitzczarowidz” (2021), „teraz zaraz” (2022), „wschodniki / zachodniki” (2022) oraz „pokój z widokiem na wojnę” (2023). Wydała wybory przekładów wierszy: Nazara Honczara „Gdybym” (2007), Hałyny Tkaczuk „Ja i inne piękności” (2011), ChrystiiWenhryniuk „Długie oczy” (2013), Borysa Humeniuka „Wiersze z wojny” (2016), Lubow Jakymczuk „Morele Donbasu” (2018), Julii Stachiwskiej „Wszystkie możliwe rzeczy” (2019, nagroda „Literatury na Świecie” za przekład), Wasyla Hołoborodki „Tęcza na murze” (2020, nominacja do ukraińskiej Nagrody Drahomana za przekład), Emmy Andijewskiej „Atrakcje z orbitami i bez” (2021), KaterynyKałytko „Nikt nas tu nie zna i my – nikogo” (2022; finalistka nagrody Europejski Poeta Wolności), Hałyny Kruk „Żywica” (2022), Julii Musakowskiej „Żelazo” (2022), IrynyWikyrczak „Algometria” (2022), OłehaKocarewa „Ewakuacja” (2022), Ii Kiwy „czarne róże czasu” (2022), Iryny Szuwałowej „niewyrażalne” (2022), prozę poetycką Olafa Clemensena „Lato ATO” (2020) oraz trzy autorskie antologie: „Cząstki pomarańczy. Nowa poezja ukraińska” (2011), „30 wierszy zza granicy. Młoda poezja ukraińska” (2012) oraz „Wschód – Zachód. Wiersze z Ukrainy i dla Ukrainy” (2014).
VI
Małgorzata Bobak-Końcowa
z brzucha
przekonuje mnie pomysł Arystotelesa
prawdziwego smutku
jedynie naśladuje
poeta podobnie
ma pod ręką
odpowiednie parametry
niezależny świat
i żeby jeszcze to szaleństwo
odbywało się pod kontrolą intelektu
bo dobrze kierować się nastrojem
ale i rozumem
stajemy się rodzajem medium
tańczący w nas derwisz wsłuchuje się
w zagadkowy rytm języka
daje się poprowadzić
następnemu i następnemu słowu
chce wibrować
i nie chce żeby słowa się odczepiły
nie wyrwiemy ich z brzucha
by melodia ucichła
pragniemy jej o zmierzchu i o świcie
kolejnych słów - nut jak powietrza
a kiedy cichnie
jesteśmy bliscy obłędu
Odyseja Homera i Eneida Wergiliusza
były jednocześnie poezją
muzyką i sprawozdaniem
dopiero z czasem gatunki
zaczęły się rozdzielać
i tu wszystko się zapętla
bo poezja bliższa jest muzyce
niż literaturze
*
Małgorzata Bobak Końcowa, poetka i animatorka kultury, członkini i założycielka Polskiego Stowarzyszenia Haiku, zrzeszona w zarządzie opolskiego oddziału ZLP, wiązana z Wolną Inicjatywą Artystyczną – WYTRYCH i Poetami Pszczyńskimi. Utworami haiku zadebiutowała w 2017 na łamach 155th WHA Haiga Contest. Autorka tomików: Brzydka, Żywot Pliszki , Medalik bez łańcuszka , Juzine, Co pachnie ciszej, i Papierowe serwetki i Czerwone lakierki. Prowadzi Salon Literacki przy Nyskim Domu Kultury. Jest menadżerką i pomysłodawczynią Nyskiej Nocy Poetów.
Fot. Damian Pawela
VII
Joanna Kulmowa
Po co jest teatr?
To drabina to schody do nieba,
Tamten miecz to zwyczajny pogrzebacz,
A z garnków są hełmy rycerzy.
Ale kto w te czary wierzy?
To jest teatr.
A teatr jest po to, żeby wszystko było inne niż dotąd.
Żeby iść do domu w zamyśleniu,
w zachwycie .
I już zawsze w misce księżyc widzieć.
*
Joanna Kulmowa, właśc. Joanna Maria Kulma z domu Cichocka (ur. 25 marca 1928 w Łodzi, zm. 17 czerwca 2018 w Warszawie) – poetka i prozaiczka znana przede wszystkim z twórczości kierowanej do dzieci, aktorka i reżyserka. Prowadziła blog: www.joannakulmowa.pl
Komentarze
Prześlij komentarz