Herxheimer, Jakymczuk, Orczyk-Wiczkowska, Nicoś-Trenk, Ono no Komachi, Iris Szewczyk, Jarocka, Frączek-Biłat, Kijanowska, Malinowska-Dziewięcka, Sypniewska, Pizarnik, Czyrska, Żuchowska-Arendt
I
Sophie Herxheimer
AKTORKA
Z pożyczonego egzemplarza Szkockiej Sztuki
wyczarowała kochanka, zakreślacz
Okazało się, że on kocha kogoś innego,
kto z kolei kocha jeszcze kogoś innego,
kto się zastanawia nad odejściem
od żony i dzieci.
'Liczyłam, że się oderwę od rzeczywistości',
westchnęła. 'Ach, jaki zwyczajnie okropny,
jak autentycznie bolesny
okazuje się nawet mój własny scenariusz.'
OPIEKUNKA W ZOO
Ulepiła sobie kochanka z papier maché
z gęstej miazgi zrobionej
z 'Twojego przewodnika po zoo'
zmieszanego z guanem papugi ary i pingwina.
Na nic nie narzekali, niczym morski ślimak,
choć pod innymi względami
byli zupełnie jak ssaki,
lubili bawić się w karmienie i w „klatki”
jeszcze długo po wyjściu ostatnich gości.
SOUS CHEF
Przyrządziła sobie kochankę z tahini,
melasy z granatów, ulubionej strony
z Alice B. Toklas i soku z cytryny.
Po swojej zmianie
zanosiła ją na barana do domu,
gdzie zlizywały różne sosy
ze swoich sekretnych przepisów,
po czym leżały nagie jak pierożki w parowarze.
Wiersze z tomu '60 Lovers to Make and Do' (Henningham Family Press, 2019)
Przekład: Anna Błasiak
*
Sophie Herxheimer jest artystką i poetką. Uczestniczyła w wielu rezydencjach w Wielkiej Brytanii i innych krajach. Jej prace prezentowane były w Tate Modern, w ogródkach działkowych i na ogromnym muralu nad morzem w Margate. Przygotowała 300-metrowy obrus na Thames Festival, naturalnych rozmiarów wiersz konkretny w kształcie Pani Beeton, stworzyła paletę kolorystyczną do popularnych programów telewizyjnych CBeebies 'In the Night Garden' oraz 'Moon and Me'. Jej zbiór wierszy 'Velkom to Inklandt' (Short Books, 2017) zdobył tytuł Książki Roku Sunday Timesa. Z kolei książka '60 Lovers to Make and Do' (Henningham Family Press, 2019) zdobyła tytuł Książki Roku Times Literary Supplement. Sophie wysłuchuje i rysuje na żywo opowieści zebrane wśród publiczności. Jej najnowszy zbiór to 'INDEX' (zimZalla, 2021), który składa się z 78 wierszy skomponowanych ze znalezionych fragmentów tekstu, które zostały opublikowane jako karty do tarota. Aktualnie pracuje nad powieścią graficzną.
II
Lubow Jakymczuk, Produkcja czułości, tł. Aneta Kamińska, Biblioteka Poezji Ukrainy „W obliczu wojny”, Fundacja Pogranicze, Sejny 2023.
produkcja czułości
z szyby zdejmuję taśmę klejącą –
do najbliższego supermarketu wybiegam
po gąbki i rękawiczki
skrobak kuchenny na wszelki wypadek
do koszyka wrzucam
na stoisku z akcesoriami
biorę do rąk szczotkę do włosów
wyprodukowane w Charkowie – piszą
znaczy, będzie długo służyć, myślę
jak Charków – trwałe
aż się chce powiedzieć – wieczne
chociaż szczotek mam więcej
niż włosów do nich
jednak wyprodukowane w Charkowie przekonuje
bo nie szczotkę przecież, tylko czułość wyprodukowano
która jak fala się wznosi
i rozpływa po ciele
i gdzie oni produkują tę czułość
podczas działań bojowych?
w metrze? w schronie?
w warsztacie?
przechadzam się po alejkach supermarketu
i wyławiam sok pomarańczowy z Mikołajowa
koncentrat pomidorowy – ostatni słoiczek – z Chersonia
jogurt z Krzemieńczuka
soli z Bachmutu jednak nie ma
z Sołedaru też nie przywieźli
– niedługo się pojawi – mówi sprzedawczyni
jakby wszystko wiedziała o geopolityce
nie pozwala wypytać
i skręca za regałem z keczupem
kiedy odmywam okna w domu
audycja radiowa
rozpływa się po pokojach
rozpływa się po powierzchni szyby
już prawie czystej
rozpływa się czułością
z Białej-Białej Cerkwi
gdzie strącono rakietę
która zmierzała
z basenu
Morza Czarnego-Czarnego
tutaj zmierzała
gdzie okna
już nie są chronione taśmą
gdzie okna
nie są obłożone cegłami książek
gdzie okna
przepuszczają światło
i fale uderzeniowe
więc ja
dzisiaj rozczeszę włosy czułością
jutro zjem czułość na śniadanie
na kolację zrobię z czułością sos
może uwolnią spod okupacji czułość sypką –
i mięso do sosu przesolę
zwycięstwo powinno być dobrze posolone
jeszcze nie próbowałam aż takiej czułości
zupełnie nigdy
ale obowiązkowo, mówię wam, spróbuję
19 lipca 2022, Kijów
Z języka ukraińskiego przełożyła Aneta Kamińska
*
Lubow Jakymczuk, ukraińska poetka, scenarzystka i dramaturżka.
Urodziła się w Perwomajsku w obwodzie ługańskim, mieszka w Kijowie. Ukończyła Ługański Uniwersytet Narodowy im. Tarasa Szewczenki oraz Akademię Kijowsko-Mohylańską.
Autorka książek poetyckich: Jak moda i Morele Donbasu. Książka Morele Donbasu zdobyła wiele nagród, m.in. Międzynarodową Nagrodę Poetycką Fundacji Kowalewych (Nowy Jork, USA). Weszła też do zestawienia ukraińskiego magazynu „Forbes” 10 najważniejszych książek o wojnie, recenzja tomu ukazała się również w „New York Times”.
Morele Donbasu wyszły w Polsce (w przekładzie Anety Kamińskiej), USA i Estonii, przygotowują się do druku we Francji, Szwecji i Czechach. Ogólnie wiersze były tłumaczone na ponad dwadzieścia języków.
W 2023 roku Lubow Jakymczuk z wierszem Modlitwa wystąpiła na gali nagród Grammy w projekcie muzycznym amerykańskiego piosenkarza Johna Legenda.
Autorka albumu muzycznego Morele Donbasu nagranego wspólnie z kontrabasistą Markiem Tokarem. Autorka i współautorka piosenek do projektu Ukrainian Songs of Love and Hate do muzyki Jurija Hurży. Uczestniczka projektu Serhija Żadana i Jurija Hurży Fokstroty.
Autorka dramatu Ściana wystawionego w Narodowym Akademickim Teatrze Dramatycznym im. Iwana Franki z okazji stulecia teatru (reż. Thomas Mettler). Współautorka scenariuszy: Dom Słowo oraz Dom Słowo. Niedokończona powieść (reż. Taras Tomenko).
*
Aneta Kamińska – poetka, tłumaczka i promotorka poezji ukraińskiej. Autorka kilku książek poetyckich, najnowsza to „pokój z widokiem na wojnę” (2023). Wydała przekłady wierszy: Nazara Honczara„Gdybym” (2007), Hałyny Tkaczuk „Ja ta inszi krasuni/ Ja i inne piękności” (2011), Chrystii Wenhryniuk „Dowhi oczi / Długie oczy” (2013), Borysa Humeniuka „Wiersze z wojny” (2016), Lubow Jakymczuk „Morele Donbasu” (2018), Julii Stachiwskiej „Wszystkie możliwe rzeczy” (2019, nagroda „Literatury na Świecie” za przekład), Wasyla Hołoborodki „Tęcza na murze” (2020, nominacja do ukraińskiej Nagrody Drahomána za przekład), Emmy Andijewskiej „Atrakcje z orbitami i bez” (2021), Kateryny Kałytko „Nikt nas tu nie zna i my – nikogo” (finalistka nagrody Europejski Poeta Wolności 2022), Iryny Wikyrczak „Algometria” (2022), prozę poetycką Olafa Clemensena „Lato ATO” (2020) oraz trzy autorskie antologie: „Cząstki pomarańczy. Nowa poezja ukraińska” (2011), „30 wierszy zza granicy. Młoda poezja ukraińska” (2012) oraz „Wschód – Zachód. Wiersze z Ukrainy i dla Ukrainy” (2014).
W Bibliotece Poezji Ukrainy „W obliczu wojny” ukazały się w jej przekładzie tomy: Hałyny Kruk „Żywica" (2022), Julii Musakowskiej „Żelazo" (2022), Iryny Szuwałowej „niewyrażalne" (2022), Ii Kiwy „czarne róże czasu" (2022), Ołeha Kocarewa „Ewakuacja" (2022), Marianny Kijanowskiej „Fotosynteza” (2023), Lubow Jakymczuk „Produkcja czułości” (2023) i Łesyka Panasiuka „Rozrzucone twarze” (2023).
3. serię Biblioteki Poezji Ukrainy „W obliczu wojny" Fundacji Pogranicze można kupić w komplecie albo wybrane książki. Pieniądze są przeznaczane na pomoc twórczyniom i twórcom z Ukrainy. Link w komentarzu.
III
Marzena Orczyk-Wiczkowska
płoń i płyń
rybo elektryczna, latarnio
zmiłuj się nad nami.
błogosław nam, kijanko
księżyca, która świecisz
nad port royal niczym
ziarenko ryżu rzucone w noc.
zapałko przebiegła,
choć nie podejrzewają cię
o nagłe zwroty akcji,
jesteś zdolna do wszystkiego.
wybaw nas, zapal,
świeczuszko, co tlisz się
i nie pozwalasz zgasnąć
na przekór rozumowi.
i ty, zniczu olimpijski.
płoń i płyń. różo ogni
błądzących, gwiazdo
po stokroć przedziwna, prowadź
za podwodne wulkany,
przez hadal i trans.
nie opuszczaj nas,
flaro głębinowa.
świeć do końca, iskierko.
pozwól kochać i płynąć,
aż po kres oddechu,
do samego dna.
*
Marzena Orczyk-Wiczkowska – poetka, prozaiczka, autorka powieści pt. "Ostatni cud" (Lira, 2020), zbioru opowiadań pt. "Klatka” (e-bookowo, 2017) oraz książek poetyckich: "Abisal" (Biblioteka Śląska, 2022), "Ranne pieśni" (Kwadratura, 2020), "Adult canal" (Stowarzyszenie Żywych Poetów, 2019), "Grypsy z Panoptikonu". Niebawem, nakładem wydawnictwa Szara Godzina, ukaże się jej kolejna powieść pt. „Basiula”. Laureatka Poetyckiej Nagrody R.M. Rilkego. Absolwentka Uniwersytetu Śląskiego, na co dzień pracuje jako psycholog. Mieszka wraz z córką w Dąbrowie Górniczej.
IV
Beata Nicoś-Trenk
Vox populi
na pewno miała za krótką kieckę
za bardzo się śmiała za bardzo patrzyła
za dużo za mało piła mówiła śpiewała tańczyła
i nogi miała za bardzo i cycki i tyłek
w ogóle całą była za
i po co tam lazła porządne nie chodzą
takimi ulicami bramami knajpami
porządnych nie gwałcą
sama się prosiła
tą kiecką tym dekoltem tymi ustami
tym tyłkiem (na pewno kręciła) tymi cyckami tymi nogami
mówieniem milczeniem tańczeniem staniem siedzeniem śpiewaniem nie/tak - uciekaniem
wszystkimi tymi
mężczyzna nie kamień mężczyzna ma potrzeby
mężczyźnie się należy po ciężkiej pracy kilku głębszych
mężczyzna ma żonę dzieci mężczyzna ma plany
mężczyzna żyje w stresie że trzeba być mężczyzną
mężczyzna czasem musi
ma czego chciała niech się wstydzi nie pokazuje między porządnymi
porządnym nie pchają się w pochwę jeden za drugim
porządne są porządne
dopóki
mężczyzna nie kamień po pracy w stresie nie musi
*
Beata Nicoś-Trenk - polonistka, poetka, nauczycielka i bibliotekarka. Studiowała filologię polską oraz bibliotekoznawstwo i informację naukową na UMK w Toruniu. Mama trójki dorosłych już dzieci i gromadki zwierząt. Fascynuje się literaturą, sztuką, filozofią oraz teatrem. Jej wiersze były publikowane m.in. w „Mojej Przestrzeni Kultury”, „Ikarze”, „Czasopiśmie Artystycznym Nestor”, w antologiach pokonkursowych oraz na stronie Emultipoetry. Ponad trzydzieści z nich zostało wyświetlonych na ścianie kamienicy przy ulicy Brackiej w Krakowie .
Laureatka nagrody głównej X edycji Ogólnopolskiego Konkursu Poetyckiego im. Wacława Iwaniuka w roku 2016 oraz drugiego miejsca w roku poprzednim. Autorka stanowiącego nagrodę we wspomnianym konkursie tomiku "Studnia". Przez kilka lat była współorganizatorką i jurorką Ogólnopolskiego Konkursu Rynna Poetycka.
V
Ono no Komachi
Jestem taka smutna,
że gdyby jakaś fala
przerwała kłącze
poszłabym za nią chętnie...
Tłumaczenie Wiesław Kotański.
*
Ono no Komachi - japońska poetka, tworząca w okresie Heian. Zaliczana do Trzydziestu Sześciu Mistrzyń Poezji i do Sześciu Mistrzów Poezji. Córka Yoshisady, władcy prowincji Dewa. Aktywna na dworze cesarskim w połowie IX wieku, zyskała sławę dzięki swojej urodzie i mądrości. Osiemnaście utworów jej autorstwa opublikowanych zostało w Kokin wakashū. Pamięć o Ono no Komachi jest kultywowana w świątyni Zuishin-in w Kioto.
Wiesław Kotański - japonista, profesor Uniwersytetu Warszawskiego. Twórca i nestor polskiej japonistyki. Specjalista z dziedziny historii Japonii, językoznawstwa, religioznawstwa, kulturoznawstwa, autor licznych prac, tłumacz, m.in. dwóch fundamentalnych pozycji: Dziesięć tysięcy liści. Antologia literatury japońskiej oraz Kojiki, czyli Księga dawnych wydarzeń.
VI
Irena Iris Szewczyk
~
Wieża Eiffla
w czarnych okularach
jej sylwetka
~
nadajesz nazwy częściom
mojego ciała
~
na szczycie
Syzyf wznosi wzrok
spadająca gwiazda
~
spokój na jeziorze
samotny łabędź
porusza gwiazdy
~
rój Perseidów
spadam
z każdą gwiazdą
~
burzowy ranek
i oto z pola maków
same grzechotki
~
samotny spacer
wśród chwastów zapominam
że jestem inna
~
czerwień czereśni
rozciągnięta wzdłuż ścieżki
poranna przechadzka
~
koniec ulewy
podnoszę kwiat magnolii
płatek po płatku
~
świeże kwiaty
z jej ogrodu
na jej grób
~
Irena Iris Szewczyk, uważna obserwatorka świata i zwolenniczka minimalizmu. W 2011 roku zafascynowało ją haiku. Od tego czasu z pasją utrwala ulotne chwile w krótkich wierszach japońskich. Jej utwory publikowane są w licznych polskich I zagranicznych magazynach, przeglądach, tomikach. Sama pisze głównie po angielsku i polsku, ale także, z racji hungarystycznego wykształcenia, po węgiersku, oraz, ponieważ lubi wyzwania, po francusku. Inni tłumaczą jej utwory na pozostałe języki. Jest współautorką licznych krajowych i międzynarodowych antologii i wielokrotną laureatką szeregu konkursów w Japonii. Członkini założycielka, jak również była Sekretarz Polskiego Stowarzyszenia Haiku.
Od 2011 roku zajmuje się również fotografią. Pasję poetycką i fotograficzną umiejętnie spaja tworząc haigi - specyficzne obrazy będące połączeniem haiku i fotografii. Jest członkinią Związku Polskich Fotografów Przyrody i Fotoklubu RP Stowarzyszenia Twórców. Wielokrotna uczestniczka indywidualnych oraz zbiorowych wystaw fotograficznych. Finalistka konkursów.
Posiada tytuł Master Haiga Artist przyznany przez World Haiku Association. We wrześniu 2022 ukazał się jej dwujęzyczny tomik "drugi brzeg", w którym zamieściła 66 haiku, 36 fotografii, w tym 8 haig.
Autor zdjęcia: Rafał Dziorek
VII
Ewa Jarocka
zbiłam akwarium
a mogłam podziwiać
że uszkodziłam szkło, nie lustro.
kręcę się teraz w kółko,
bo zapomniałam,
jak wychodzi się z kółka.
stawia się krok
do przodu, nigdy do tyłu?
cofanie się to posiadanie
wątpliwości. czasem trzeba
wątpić, ale nie wtedy,
gdy ryby z rozbitego akwarium
biją ciałami o parkiet.
usiłuję je z niego wyłuskać,
przerzucić do muszli klozetowej,
by popłynęły do odry.
bo czy nasze kible nie są połączone
z odrą? wszystko jest gdzieś połączone,
może gupiki urodziły się w rzece?
marzyły o morzu,
ale z lenistwa trafiły do mojego akwarium.
szczególnie glonojad był opieszały,
dlatego umarł pierwszy.
umierał, a ja walczyłam z bojownikami.
potem nie mogłam spojrzeć na siebie
w lustrze, jakbym i je mogła rozbić.
o, samym spojrzeniem.
przecież zbiłam akwarium,
zabiłam glonojada,
sama powinnam popłynąć
kanalizacją do odry.
ciekawe, czy byłoby mi miło
i dopłynęłabym. dopłynęłabym
co najwyżej do oczyszczalni.
moje ryby miały ze mną źle.
nie dałam im miłości. przed śmiercią
w turbinach dałam im trochę wody z kibla.
sama nie umarłam tylko dlatego,
że musiałam posprzątać szkło
i litry wody z parkietu.
mama by się popłakała, gdyby je odkryła.
mówiłaby, że nie mam serca.
może ułomkiem szkła wyjęłabym serce z piersi,
by jej udowodnić, że jest? ono byłoby
w moich rękach jak martwy glonojad.
Wiersz pochodzi z tomu "Zapalmy moją krew", Wydawnictwo Kwadratura 2022
*
Ewa Jarocka (1980 we Wrocławiu) - poetka, pisarka, malarka, absolwentka podyplomowego Studium Literacko-Artystycznego w Krakowie. Autorka czterech książek poetyckich i czterech prozatorskich. Nominowana m.in. do Nagrody Literackiej Gdynia w kategorii poezja i w kategorii proza. Stypendystka Prezydenta Miasta Wrocławia w dziedzinie literatury.
VIII
Ewa Frączek-Biłat
no dobrze, przescrollowałam
swoje życie, babciu
z partyjną legitymacją, żeby mi mówić
teraz, do czego (kogo) potrzebny mi
w dowodzie pesel?
sączysz coś całym ciałem
przez rurkę (rurki), nadal chcesz by brali
i pili z niego wszyscy (wszystkie), by żadna
komórka, z jajową (jałową) na czele
nie okazała się
pusta w przebiegu.
zajmujesz już mało miejsca, a wciąż
urządzasz mi zaoczne urodziny
kolejnych pokoleń, podczas gdy ja tylko
chcę usunąć cookies z przeglądarki
ale nie, nie. nawet tam ściga mnie
moja (nasza) historia.
*
Ewa Frączek-Biłat,
poetka z Lublina, a trochę z Warszawy (choć mniej), rocznik 1984. Ostatnio szczęśliwie wydała na świat tom "Jedyna taka rzeczywistość". Wciąż zaczyna coś od nowa i nie może się wpisać w system, poetycki, zawodowy i żaden inny.
IX
Marianna Kijanowska, Fotosynteza, tł. Aneta Kamińska, Biblioteka Poezji Ukrainy „W obliczu wojny”, Fundacja Pogranicze, Sejny 2023.
***
wojna zmienia wszystko i szelest i szurgot
postrzelone liście twarze dłonie w poprzek gardła
lasu wojna
nie widać za nią ni nieba ni na niebie ptaków
widać tylko w ptakach rozwarte sny wnętrzności serce
czerwone wrony czerwone drozdy słowiki
księżyc ma wyrwane nozdrza teraz syczy
bije głową o lód ucieka na samo dno póki nie jest za późno
krwawy jak karp a słońce udaje ślepe i głuche
nie trzepocze jak nieme znieważywszy fotosyntezę jak głupie obmacuje przestrzeń
wymacuje miny-płatki wwąchuje się w grzybnie przeciwpancerne
wytrawiona trawa wojna zmieniła zielony kolor
kobczyki-fugasy tylko w tym lesie siedem albo dziesięć ton
i jeśli jesteś żywy uczysz się być pomiędzy i między
uczysz się snuć pomiędzy i między istnieć istnieć snuć
tylko wtedy tak naprawdę tęsknisz i modlisz się zwyciężasz
las na wojnie wewnątrz snu człowieka
pamięta wielkie w poprzek gardła
lasu wojna
Z języka ukraińskiego przełożyła Aneta Kamińska
*
Marianna Kijanowska(1973) – pisarka i tłumaczka. Mieszka we Lwowie. Ukończyła filologię ukraińską na Lwowskim Uniwersytecie Narodowym im. Iwana Franki. Autorka książek poetyckich: „Inkarnacija” (1997), „Winky sonetiw” (1999), „Mifotworennia” (2002), „Kochannia i wijna” (wspólnie z Marjaną Sawką; 2002), „Knyha Adama” (2004), „Zwyczajna mowa” (2005), „Deszczoszczodenne” (2008), „373” (2014), „Do ER: Wybrane” (2014), „Łysty z Łytwy – Łystyzi Lwowa” (wspólnie z Marjaną Sawką; 2016), „Babyn Jar. Hołosamy” (2017; Państwowa Nagroda im. Tarasa Szewczenki), „Hematomahawafa. Żywi peretworennia” (2018), „Żywi peretworennia” (2020) oraz zbioru opowiadań „Steżkawzdowżriky” (2008).
Tłumaczy przede wszystkim polską poezję, w jej przekładzie ukazały się m.in. wybory wierszy: Julian Tuwim „Ptaszyne radio” (2010), Julian Tuwim „Poeziji ta konteksty” (2013), Eugeniusz Tkaczyszyn-Dycki„Syn Hrudnychy” (2014), Adam Wiedemann„Nowe pomeszkannia”(2015), Julian Tuwim „SłonTrubalśkyj” (2016), Bronka Nowicka „Nahoduwatykamiń” (2018), Bolesław Leśmian „Sadbożnyjspałachneneć” (2018), Bolesław Leśmian „Anheły” (2019).
W Polsce jej wiersze weszły do antologii w przekładach Anety Kamińskiej: „Cząstki pomarańczy. Nowa poezja ukraińska” (2011) oraz „Wschód – Zachód. Wiersze z Ukrainy i dla Ukrainy” (2014), a także „Listy z Ukrainy. Antologia poezji” (2016) w tłumaczeniu Bohdana Zadury. W latach 2003, 2009 i 2015 była stypendystką programu Gaude Polonia Ministra Kultury RP. Uhonorowana odznaką Zasłużona dla Kultury Polskiej (2014). W 2022 roku w Polsce wyszła jej książka „Babi Jar. Na głosy” w przekładzie Adama Pomorskiego, za którą otrzymała nagrodę Europejski Poeta Wolności oraz Międzynarodową Nagrodę Literacką im. Zbigniewa Herberta.
Aneta Kamińska – poetka, tłumaczka i promotorka poezji ukraińskiej. Autorka kilku książek poetyckich, najnowsza to „pokój z widokiem na wojnę” (2023). Wydała przekłady wierszy: Nazara Honczara„Gdybym” (2007), Hałyny Tkaczuk „Ja ta inszikrasuni/ Ja i inne piękności” (2011), ChrystiiWenhryniuk„Dowhioczi/ Długie oczy” (2013), Borysa Humeniuka„Wiersze z wojny” (2016), Lubow Jakymczuk„Morele Donbasu” (2018), Julii Stachiwskiej„Wszystkie możliwe rzeczy” (2019, nagroda „Literatury na Świecie” za przekład), Wasyla Hołoborodki„Tęcza na murze” (2020, nominacja do ukraińskiej Nagrody Drahomána za przekład), Emmy Andijewskiej„Atrakcje z orbitami i bez” (2021), KaterynyKałytko„Nikt nas tu nie zna i my – nikogo” (finalistka nagrody Europejski Poeta Wolności 2022), IrynyWikyrczak„Algometria” (2022), prozę poetycką Olafa Clemensena„Lato ATO” (2020) oraz trzy autorskie antologie: „Cząstki pomarańczy. Nowa poezja ukraińska” (2011), „30 wierszy zza granicy. Młoda poezja ukraińska” (2012) oraz „Wschód – Zachód. Wiersze z Ukrainy i dla Ukrainy” (2014).
W Bibliotece Poezji Ukrainy „W obliczu wojny” ukazałysię w jej przekładzie tomy:Hałyny Kruk Żywica (2022), Julii MusakowskiejŻelazo (2022), Iryny Szuwałowej niewyrażalne(2022), Ii Kiwyczarne róże czasu (2022), OłehaKocarewaEwakuacja (2022), Marianny Kijanowskiej „Fotosynteza” (2023), Lubow Jakymczuk „Produkcja czułości” (2023) i Łesyka Panasiuka „Rozrzucone twarze” (2023).
3. serię Biblioteki Poezji Ukrainy „W obliczu wojny" Fundacji Pogranicze można kupić w komplecie albo wybrane książki. Pieniądze są przeznaczane na pomoc twórczyniom i twórcom z Ukrainy:
X
Nina Malinowska-Dziewięcka
„ Monstrancja”
Julianna miała w trzynastym wieku widzenia
Nosiłam ją w procesjach
Moje ciało dźwigało
Asfaltowe drogi podziurawione obcasami zmęczonych
matek
ładne sukienki, białe koszule
Mężczyźni, którym wolno było klękać tylko na jednym
kolanie
Kobiety w welonach jak posąg żywy
ciało zostawiają
Ciągną, upadają, wstają, drętwieją, zamarzają
Sypiają z wrogiem
Umierają na porodówkach
w kraju, do którego nie zagląda słońce sprawiedliwości.
*
Nina Malinowska-Dziewięcka (1985) - zodiakalna Wodniczka, Wiedźma z zespołem May- Thurnera. Z wykształcenia politolożka i aktorka. Pisze wiersze i je czasem śpiewa w duecie z Mężem (Nine Berries). W 2019 roku wydała tomik "Domy Tymczasowe". Obecnie prowadzi małą agroturystykę na Dolnym Śląsku - Malinowa Kuźnia.
XI
Emilia Sypniewska
Koliber
Mam puste kości
wypełnione powietrzem
*
Emilia Sypniewska – urodzona w 1997 roku, absolwentka Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie. Z zawodu logopeda. Pasjonatka poezji oraz fotografii. Jej wiersze ukazały się dotychczas, m.in w antologii poezji witalistycznej Uskrzydleni wyd. Poetariat oraz w olsztyńskim piśmie kulturalno-literackim VariArt. Swoją twórczość publikuje w Internecie. Poezja, podobnie jak fotografia, daje jej możliwość wyrażania siebie i dostrzegania w pełni życia.
XII
Alejandra Pizarnik
Jak woda na kamieniu
kto powraca w poszukiwaniu swego dawnego poszukiwania
jak wiatr na ptaku
jak zamykają kochając się dwa ciała
tłum. Mieszko A. Kardyni, Paweł Rogoziński
wierszi pochodzi z książki „Pragnienie szaleństwa – poezja i proza”
*
Alejandra Pizarnik (1936-1972) - jedna z najwybitniejszych poetek argentyńskich. Pierwsze wiersze opublikowała w wieku 20 lat. W latach sześćdziesiątych wyjechała do Paryża, gdzie związała się z grupą autorów tj.: Octavio Paz, Julio Cortazar czy Rosa Chacel. Wydała siedem książek poetyckich, ósma ukazała sie po jej śmierci. Przez całe życie szukała zrozumienia samej siebie i dla siebie, w wyniku silnej depresji zmarła śmiercią samobójczą.
Mieszko A. Kardyni (1961), Paweł Rogoziński (1972), znawcy literatur latynoamerykańskich, tłumacze poezji i prozy latynoamerykańskiej oraz prekolumbijskiej. W swoich pracach badawczych i twórczych koncentrują się przede wszystkim na historii literatur latynoamerykańskich oraz literaturze prekolumbijskiej Ameryki Łacińskiej, literaturze współczesnej hiszpańskich Karaibów i współczesnej literaturze meksykańskiej. Autorzy m.in. Historia literatur latynoamerykańskich – literatura prekolumbijska, 2012, Historia Literatur Latynoamerykańskich – literatura boricua, 2012, Historia Literatur Latynoamerykańskich – literatura okresu konkwisty, 2013; przekładów z literatur prekolumbijskich: Chilam Balam – Majów księga przepowiedni, 2012, Pieśni z Dzitbalché – Majów pieśni o miłości i o umieraniu, 2012, Yurupary – amazońska epopeja o początkach świata, 2013; opracowań i przekładów zbiorów poezji: Alexandra Pizarnik: Pragnienie szaleństwa, 2012, Olga Orozco – Cienie w mroku pamięci, 2012, Jorge Luis Borges – Labirynty, nowa antologia, 2012, Julio Cortázar – Świat na wspak, antologia, 2013, Mario Benedetti – Najbliżsi bliźni, 2013, Heberto Padilla – Poza grą. Mit rewolucji, 2013; antologii poezji latynoamerykańskiej: Zielony/verde Poezja latynoamerykańska I połowy XX wieku, 2013, Zielony/verde Poezja latynoamerykańska II połowy XX wieku, 2014, Biały / blanco Najnowsza poezja latynoamerykańska - Kuba, 2013, Biały/ blanco Najnowsza poezja latynoamerykańska - Portoryko, 2013, Dawidowa harfa. Poezja żydowska Ameryki Łacińskiej, 2013,Słyszenie ciszy – antologia poezji protomistycznej, 2013, Błękitny/azul Poezja latynoamerykańskiego modernizmu, 2014, Czerwony/Rojo Poezja latynoamerykańskiego surrealizmu, 2014 oraz słowników: Słownik czasowników hiszpańskich ze wzorami odmian, 2012, Słownik okulistyczny polsko-angielsko-hiszpański, 2012, Słownik medyczny hiszpańsko-polski, 2013, Słownik medyczny polsko-hiszpański, 2013, Rozmówki polsko-hiszpańskie, 2013.
XIII
Anna Czyrska
Clubbing is not loving
zdobędzie twoje ujęcie
jak świetnie się bawisz
- kotku szukasz miłości?
może ci chodzi tylko o związek
na pokaz
taniec wśród stroboskopów
i dymu który ma zamazać twoje lęki
kochaj mnie dotykaj
spoconych ciał
rozciętych w błękit
kruchej egzystencji
cicho udajesz że jesteś
kimś szczęśliwym
kimś innym
kimś kto nie potrzebuje
Xanaxu
*
Anna Czyrska - Urodzona 12.01. 1985 w Kędzierzynie- Koźlu. W tym samym dniu i miesiącu co Haruki Murakami. Autorka powieści „Level Empire” wydanej w USA w 2010 roku. Wydała także tomik „Zero” o zaburzonych relacjach i braku miłości w tych czasach. Z wykształcenia asystent rodziny. Mieszkała w Belgii, gdzie uczestniczyła w programie Erasmus. Drukowała w „Cegle” , „Migotaniach”, „Wyspie” czy „Helikopterze”. Ma duży dorobek literacki i niezbyt udane życie, ale stara się patrzeć z optymizmem. Wierzy w miłość. Obecnie odświeża swój dorobek i tworzy kolejny tomik poetycki i powieść o pokoleniu MTV.
XIV
Agnieszka Żuchowska-Arendt
List do Lizystraty
ale zagrożeniem.
Przez wieki trenowali nas w słabości,
dlatego nasze siostry im się oddały
za obietnicę siły
lub pod groźbą jej użycia.
W tej wojnie nasze ciała nie są bronią,
ale oskarżeniem
i narzędziem
tortur.
*
Agnieszka Żuchowska-Arendt - poetka, pisarka, tłumaczka literatury z języków południowosłowiańskich. Śpiewa w Krakowskim Chórze Rewolucyjnym. Wiersz pochodzi z ostatnio opublikowanej książki „Wieszak i pogrzebacz” (wydawnictwo papierwdole 2022.)
Komentarze
Prześlij komentarz