Czarnecka, Cichy, Rukeyser, Pawlik, Afanasjewa, Jankowska, Zwolska-Płusa

 I

Krystyna Czarnecka

Cisza morska

w wodorostach ryby sargassowe wiją gniazda.

już po bramstengę smugi i grona. nieoswojone

ciernie pełgają w mokrych płótnach. kulę się

ze słońcem. seledynem błękit zarasta.

wodo, z której jestem,

módl się za mnie.

piasku, w którym się skryję,

pochyl się nade mną.

spowiadam się z wyobraźni, bo jej nie odwołam.

w szczelinach prawdziwego krople drążą skórę

i mrok jest jak w wejściu do tramwaju.

spowiadam się z tego, że czasem jej zabrakło

i z tego, że było jej w nadmiarze. na prawej półkuli

Morze Sargassowe. cisza, a jeszcze statkiem buja.

- wiersz pochodzi z książki poetyckiej "płyń" FDF, 2021

*

Krystyna Czarnecka-Ćwiertka - arteterapeutka i trenerka umiejętności społecznych, absolwentka Studium Literacko-Artystycznego UJ. Laureatka konkursów literackich, w tym Konkursu im. Anny Świrszczyńskiej na Książkowy Debiut Poetycki w 2020 r. „płyń” jest jej debiutem poetyckim.

II

Agata Cichy

Tak trudno pożegnać rzeczy, których już mi nie żal

W pudełkach poutykane:

- opaski w kilkucentymetrowych obwodach z wytartym zapisem:

„s” Agaty 24.02.1993 g. 7.30

„s” Agaty 28.09.1994 g. 6.30

„c” Agaty 17.05.1996 g. 12.30

„jesteś zbyt sentymentalna mamo” – z politowaniem patrzą dzieci;

- listy do Tomka Beksińskiego niewysłane w porę

„może, gdyby przeczytał, żyłby jeszcze - u mojego boku”,

śmieję się, nie wierząc w to, co wtedy wierzyłam;

- wiersze nieprzeczytane przez adresata, bo ważne tylko moje ciało

„i tak nie zrozumiem, więc lepiej chodź już do łóżka” – mawiał.

Sprzęty, rzeczy w tekturowych pudłach i poszarpanych walizkach,

na wspólnym strychu klatki przy nieparyskiej - przysypuje kurz,

tynk ze ścian, gołębie pióra i odchody.

Kiedyś opróżnią cały podniebny schron dla niepotrzebnych.

Znajdzie szperacz na targu staroci i da nowe życie,

badacz zamieści w archiwum społecznym.

Bezdomny Mahomet zapakuje na dziecięcy wózek i spienięży w skupie złomu.

W najgorszym razie sprzątaczki z MZBM-u w czarnych, foliowych wrzucą

do kontenera.

Wciąż nie wiem, dlaczego tak trudno.

*

Agata Cichy - polonistka, poetka, aktorka teatralna, pasjonatka malarstwa i fotografii artystycznej, animatorka kultury w Tychach. Twórczyni i realizatorka projektu spotkań literackich, Scena Słowa. Debiutowała wierszami w almanachu „Myśli w słowach zapisane” (Wydawnictwo Małe, Kraków 2010). Debiut książkowy w 2013 r. albumem ekfraz „Uśmiech sennego słońca” (Wydawnictwo i Drukarnia Diecezjalna. Sandomierz). W 2019 ukazała się książka poetycka „Piołun” (Instytut Mikołowski).

III

Muriel Rukeyser

Oczy nocy

Na nocnych drogach widziałam połyskujące oczy:

ciemność wokół mnie wysyła promień. Oczy

przyzwyczajają się do czerni. Cekiny w oczach kota,

powietrze w oczach ćmy - wirują.

Mozaikowe oczy muchy, rubinowe źrenice żuka,

oczy, które nigdy nie płaczą.

Guzowata ropucha siedzi z kroplą krwi na skórze,

więźniowie lasu, jego wojownicy, świadomi

tej niemal kompletnej ciemności, gdzie wyjątkiem

jest jeden szeroki snop światła.

Oczy na drogach nocą, brzegi dróg wiją się jak rym,

podłoga iluminowanego morza cieni

i płycizn z ich skupiskami światła i mieliznami

widoków, korzeni zwartych, oczy kruchych gwiazd.

A twoje oczy w cienistym czerwonym pokoju,

zapach wpływającego lasu, wybijanie godzin

i światło drzewa wzdłuż sufitu.

Nad nami ptaki gwiżdżące i ich oczy jak obwody.

W naszych ciałach oczy umarłych i żywych,

rozdające nam podarunki - połysk tych wszystkich oczu.

Przełożył Tadeusz Rybowski

*

Źródło wiersza: Wśród amerykańskich poetów, Ossolineum, 1972

*

Muriel Rukeyser była amerykańską poetką i aktywistką polityczną, najlepiej znaną z wierszy o równości, feminizmie, sprawiedliwości społecznej i judaizmie.

IV

Joanna Pawlik

La dolce vita

Jesteśmy w podróży, biegniemy z miejsca do miejsca

dla samego ruchu, bo w to właśnie wierzymy.

Powraca coś starego. Domy, białe ściany.

Nieporuszona duma w mieście schodów i okien:

nasze kobiety, mury, nasze morze.

Każdy zaułek ma imię.

Nie daj się umrzeć – radzę córce, razem

ciupiemy duet kwiatów z Lakmé, espresso jest zbyt małe.

Rybacy, przeklinając, ciupią macki ośmiornic,

które przyrządzimy wieczorem.

Jest tak, jakby nie było wojny,

jest tak, jakby wojna mogła wrócić.

W ostatnich dniach córka nauczyła się patroszyć ryby,

po sycylijsku nazywała żołądek trzustką,

dzień nocą, ogień wodą.

*

Joanna Pawlik – (ur. 1978), muzykolog, wiolonczelistka, biegaczka. Nominowana do nagrody głównej XXIV Ogólnopolskiego Konkursu Poetyckiego im. Jacka Bierezina 2018 za projekt tomu „Alikwoty”. W roku 2019, nakładem Wydawnictwa j, ukazała się jej książka poetycka „Alikwoty”, będąca pełnoprawnym debiutem autorki. W 2022 roku ukaże się jej debiutancka powieść „Przypadek dulcimerów”. Mieszka i pracuje w Żywcu.

V

Anastasija Afanasjewa

***

ona mówi:

w naszym domu nie ma odpowiedniej piwnicy

wyjechałam bo tam nie da się schować

przez tydzień nie mogłam wyjechać

mężczyźni rozpychali się łokciami

my jesteśmy słabsze więc się nie mieściłyśmy

wcześniej myśleliśmy o ładnych meblach

remoncie i podobnych rzeczach

teraz myślimy: nasza piwnica się nie nadaje

nie ukryje wszystko zawali się prosto na nas

lepiej siedzieć na zewnątrz

rozłożyliśmy na ziemi materace poduszki

żeby paść i leżeć jak tylko się zacznie

padaliśmy i leżeliśmy

mąż został na miejscu ktoś powinien być w domu

inaczej nie będzie dokąd wracać

oczywiście i tak nie wiadomo

ale pilnuje żeby nikt się nie wprowadził nie rozkradł rzeczy

dzwoni raz w tygodniu z któregoś bloku

gdzie cudem łapie zasięg

mówi jedno słowo i od razu się rozłącza

żyję

czekam na telefon w sobotę

kiedy po ulicy jechał

wszędołaz z przytwierdzonym moździerzem

nie pytaliśmy kim jesteście

po czyjej stronie za kim

po prostu padaliśmy na ziemię

w drodze na targ nad głowami świstało

przyjechaliśmy z jedną kraciastą torbą

ludzie się nie mieścili co tu mówić o rzeczach

ona mówi sierpniowe powietrze

wpada przez okno

na podwórku przejrzała śliwa

koledzy oglądają zbierają

mówią w zeszłym roku była wyjątkowo smaczna

w tym roku

już jest późno

słucham i nie wiem

tak naprawdę

jeśli piekło i raj istnieją

to dzieli je podróż

autobusem wypełnionym po brzegi

jeśli piekło i raj istnieją

gdzie w spokoju mogą przejrzeć śliwki

gdzie pada się na poduszki

w takim razie teraz przeżywamy

chwile po śmierci

Z języka rosyjskiego przełożyła Aneta Kamińska

*

Anastasija Afanasjewa (1982) – ukraińska rosyjskojęzyczna poetka i tłumaczka. Ukończyła Charkowski Narodowy Uniwersytet Medyczny, pracuje jako psychiatra i biegła sądowa z zakresu psychiatrii. Autorka książek: „Biednyje biełyje ludy” (2005), „Gołosa goworiat” (2007), „Biełyje stieny” (2010), „Sołdat biełyj, sołdat czornyj” (2010), „Połyj szar” (2012) „Otpieczatki” (2014). Laureatka wielu nagród poetyckich. Tłumaczy poezję z języka ukraińskiego i angielskiego.

VI

Magdalena Jankowska

Przygotowania

ani chwili do stracenia a oko marudzi

przy jakimś detalu: usta zęby nos zmienić

los jak wodę w wino poczuć się w mocy

bez żadnego kaca nazajutrz

jeżeli w trzech osobach to jedna trzecia

stanowi mniejszość i w tym plebiscycie

przegrywa: nie zstąpi a ustąpi stanie się

martwym wyniesionym w przestrzeń

na balkonach usiadły już kruki

stworzone na podobieństwo

*

Magdalena Jankowska – ur. w 1953 w Puławach. Poetka i krytyczka teatralna. Autorka tomików poezji: I co dalej? (1990), Kula i skrzydło (1992), Zbiór otwarty (1994), Tak się składa (1998), Już (20002), Salon mebli kuchennych (2006), Skrzyżowanie (2011), Dobierany (2014), Globalne ocieplenie (2019); książek prozatorskich Billing (2001) i Gabion (2015) oraz zbioru szkiców i recenzji teatralnych Tak widziałam to. Tak to widziałam (2016), a także sprawozdań z lubelskich festiwali teatralnych Teatralną serpentyną. (2018). Jej wiersze były tłumaczone na język angielski, francuski, niemiecki, litewski, ukraiński i węgierski. Liryki miały publikację w wielu pismach literackich, a książki poetyckie doczekały się recenzji.

Mieszka w Lublinie. Jest stałym współpracownikiem “Akcentu”, jak wcześniej była “Kresów”, drugiego z wychodzących tu kwartalników literackich. Należy do SPP. Przez lata związana zawodowo jako dydaktyczka z UMCS w Lublinie i Nauczycielskim Kolegium Języka Polskiego w Radomiu.

VII

Katarzyna Zwolska-Płusa

wyprawianie skóry

kiedy mówię, że beczysz albo się ślimaczysz,

jestem jak matka, a ty jak zwierzątko,

kiedy pytam, co wyprawiasz, marszczy mi się

skóra. jestem odarta, jestem skalpelem.

któregoś dnia zrobisz ze mnie ubranie, ośla skórko,

księżniczko, zrzucisz z ramion po kilku

latach psychoterapii.

jestem jak matka, skóra zdjęta.

wypisz, wymaluj,

sublimuj.

*

Katarzyna Zwolska-Płusa, samorzeczniczka w spektrum autyzmu, mama, żona, nauczycielka. Autorka tomów poezji Cud i Anomalia (SŻP KIT, Brzeg 2017) oraz vesica piscis (Anagram, Warszawa 2019). Prozę publikowała w "Fabulariach", "Nowych Peryferiach" i :Helikopterze, poezję miedzy innymi w "Twórczości", Dwutygodniku", :Przekroju", "Fabulariach", "Migotaniach". Twarz Przyszłości w częstochowskim plebiscycie ogłoszonym na 800-lecie miasta. Redaktorka Babińca Literackiego.

#MiędzynarodowyDzieńDziewcząt