Lisiecka, Gibaszek, Kolańczyk, Wątor, Zahładko, Shire, Ryst

 I

Daria Danuta Lisiecka

* * *

Pochyl się gałęzią

szronu

nad zagubionym

w kieszeni Czasu

miasteczkiem

i powiedz

Pochyl się

gdy idę skrajem lasu

Gałęzią szronu

powiedz

Słowo

*

Daria Danuta Lisiecka (ur. 1961) - poetka, animatorka kultury, instruktorka teatralna, recenzentka. Publikowała w prasie literackiej i antologiach, zdobywała laury w konkursach. Jest autorką książek poetyckich „Teatr Moich Wierszy” (1999) i „Mgnienia” (2021). Ma Teatr Moich Wierszy, z którym od czasu do czasu wyrusza w trasę. Zainicjowała i współorganizuje Ogólnopolskie Spotkania Poetów BIAŁA LOKOMOTYWA - festiwal literacki odbywający się w Łazieńcu, wsi dzieciństwa i wczesnej młodości Edwarda Stachury. Jej wiersze były tłumaczone na język angielski, portugalski i hiszpański. Współpracuje z ukazującym się w Toruniu miesięcznikiem kulturalnym „Menażeria”. Mieszka na Kujawach Białych.

II

Sylwia Gibaszek

Sex w Wielkim Mieście

miasto pożera jak blaszany wieloryb

ławice samotnych zagubionych w klubach techno

gdzie pies andaluzyjski wybiegł

z ekranu prosto na scenę

napić się wódki ze swoim reżyserem

potem po pijaku

obszczekać zajadle Hitchcocka z Buñuelem

miasto pożera w psychotycznym transie teściowe

posłanki kapłanki dziennikarki

córy Koryntu

lesbijki

przybiera po nich na masie bitumicznie kompulsywnie

bity jak muzyka na obrazach Boscha

zagłuszają basem ludzkie cierpienie

miasto pożera jak agresywny kochanek

w neonowym szalecie na karuzeli z metali ciężkich

Megadeth

stal rtęć

pluton

ciekły ołów

radioaktywna ekstaza

tańczą prawie nagie

bez masek

nareszcie

sex w wielkim mieście

na komisariacie w areszcie

dasz dupy policjantom to wypuszczą bez kaucji

nawet lewacką dziwką nie nazwą

*

Sylwia Gibaszek jest autorką siedmiu zbiorów poezji. Specjalizuje się w filozofii kina. Ukończyła też psychologię, w zakresie pomocy emocjonalnej w sytuacjach kryzysowych. Na co dzień uczy etyki i filozofii w języku polskim i angielskim.

#piątykonkursbabińca

#konkursowasobota

III

Aneta Kolańczyk

***

kiedy zrozumiałam że jestem poliamoryczna

może na własnym weselu wtedy poszłam z fotografem

może jeszcze wcześniej – na koloniach piątka chłopaków

zamknęła się ze mną w łazience

na trudne pytania nie ma łatwych odpowiedzi nie pytaj

dlaczego to robię dlaczego kolejny raz skaczę w mętną topiel

powtórzę za pisarzem – nie ma takiej rzeczy której człowiek

nie zrobiłby z głodu lub z bólu powiesz że bluźnię być może

ale zaryzykuję tezę – głód emocjonalny to też głód

a niespełnione ambicje zawiedzione nadzieje

stale rozdrapywane rany są jak ręka Kostylewa

im coś jest głębiej tym dłużej przetrwa więc może dlatego

a może z wielu innych powodów których sobie nie uświadamiam

zakochuję się równie łatwo jak zmieniam rajstopy

puszczam oczko

*

Aneta Kolańczyk – przez kilka lat była Teresą Rudowicz i pisała wiersze. Teraz jest sobą, fotografuje ptaki i inne okoliczności przyrody. Rzadko się uśmiecha i często się gubi. Uzależniona od kawy i cukru.

IV

Małgorzata Wątor

Selfie

Nie można zmienić designu ciała

Kiedy odkleisz swoją świadomość

To ciało zastygnie jak posąg w Oliwie

Czekając na ładne foto

*

Małgorzata Wątor (1988) – ur. w Słupsku, z pochodzenia Kaszubka o góralskim nazwisku. Od kilku lat mieszka w Gdańsku. Poetka i animatorka kultury. Publikuje zarówno w języku polskim i w języku kaszubskim, m.in. w „2miesięczniku – Piśmie Ludzi Przełomowych”, „Akancie”, „Autografie”, „Fabulariach” , „Fundacji Karpowicza”, „ Gazecie Kulturalnej”, „Inter – Literatura Krytyka Kultura”, „Migotania – Gazeta Literacka” „Nowa Wieś Tworząca”, „Obszary Przepisane”, „Obywatelce”, „Odrze”, „ Papier w dole”, „Pegaz Lubuski”, „Pisarze.pl” „Prowincji”, „Pomeranii” i „Stegnie”. Należy do „ Literackiego Klubu Wers” w Bytowie, do grupy „Wtorkowych Spotkań Literackich” w Słupsku i do „Gdańskiego Klubu Poetów” w Gdańsku.

Autorka tomu poezji Przeznaczona / Namienionô.

V

Iryna Zahładko

***

Z ustami pełnymi piasku

smażysz mi jajka sadzone z solą i cukrem

czekoladą i pomidorami

musztardą i powidłami

Tymczasem ja staram się rozśmieszyć

twoją kamienną twarz

boga piaskowca

Mamy po trzynaście lat

zaliczamy najgłupsze wpadki

przeginamy pałę

mieszamy bardziej niż alkohol

Dodajesz do jajek

karton i szkło

liście i trawę

Zwyciężam i wybuchasz śmiechem –

piasek pokrywa jajka i stół

wpada do zlewu

i pod lodówkę

wypada morskim dnem

na całe mieszkanie

na cały nasz wiek dojrzewania

Przełożyła Aneta Kamińska

#środyzAnetąKamińską

*

Iryna Zahładko (1986) – ukraińska pisarka i tłumaczka. Autorka książek poetyckich: „Sobacze oko” oraz „Łement i łehit”. Niezależna kuratorka, okazjonalna performerka. Współautorka projektu „Aether” łączącego w performansie poezję, wideo na żywo oraz muzykę algorytmiczną. Współtwórczyni niezależnego czasopisma „Sezóna”. Od 2019 roku mieszka w Pradze.

Autorka fotografii: Tereza Škoulová

VI

Warsan Shire

Dom

nikt nie opuszcza domu chyba że

dom to paszcza rekina

biegniesz tylko wtedy do granicy

gdy widzisz że całe miasto biegnie

twoi sąsiedzi biegną szybciej niż ty

oddech zdziera do krwi ich gardła

chłopak z twojej szkoły

który całował cię do utraty tchu za starą fabryką cyny

trzyma broń większą od samego siebie

opuszczasz dom tylko wtedy

gdy dom nie pozwala ci zostać

nikt nie opuszcza domu chyba że dom go wypędza

ogień pod stopami

parząca krew w twoim brzuchu

nigdy nie pomyślałabyś że coś takiego zrobisz

dopóki ostrze nie wyrżnie groźby na

twoim karku

i nawet wtedy niesiesz hymn pod

oddechem

jeszcze tylko darcie paszportu w toalecie na lotnisku

ze szlochem gdy przy każdym strzępie papieru

staje się jasne że powrotu nie będzie

musisz zrozumieć

że nikt nie wsadza swoich dzieci do łodzi

chyba że woda jest bezpieczniejsza niż ziemia

nikt nie miażdzy swoich dłoni

pod pociągami

pod wagonami

nikt nie spędza dni i nocy we wnętrzu ciężarówki

karmiony gazetową wiedzą chyba że przejechane mile

oznaczają coś więcej niż podróż

nikt nie czołga się pod zasiekami

nikt nie chce być bity

pożałowania godny

nikt nie wybiera obozów dla uchodźców

i nie obnaża najbardziej wrażliwych

na ból miejsc

albo więzienia

ale więzienie jest bezpieczniejsze

niż miasto ognia

i jeden strażnik więzienny

w nocy

jest lepszy niż ciężarówka

mężczyzn wyglądających jak twój ojciec

nikt nie mógł tego znieść

nikt nie miał dość odwagi

żadna skóra nie byłaby wystarczająco twarda

ci

wracajcie-do-siebie-czarni

uchodźcy

brudni imigranci

osoby ubiegające się o azyl

wysysający nasz kraj do sucha

czarnuchy z wyciągniętymi rękami

o obcym zapachu

dzikusy

schrzanili swój kraj a teraz chcą

spieprzyć nasz

jakich by nie użyć słów

brudasy

pochylacie grzbiety

może dlatego że cios jest łagodniejszy

niż oderwana kończyna

albo że słowa są zawsze delikatniejsze

niż czternastu mężczyzn między

twoimi udami

zniewagi są łatwiejsze

do przełknięcia

niż gruz

niż kość

niż ciało twojego dziecka

w kawałkach

chcę do domu

ale dom to paszcza rekina

dom jest lufą pistoletu

i nikt nie opuszcza domu

chyba że dom wygoni go na brzeg

chyba że to dom ci kazał

zabierać się

zostawić swoje ubrania

czołgać się przez pustynię

przeprawiać przez oceany

top się

trwaj

głoduj

błagaj

chowaj dumę

twoje przeżycie jest ważniejsze

nikt nie opuszcza swojego domu póki nie usłyszy w uchu zdyszanego głosu swojego domu

mówiącego

rzuć mnie

uciekaj ode mnie już

nie wiem czym się stałem

ale wiem że wszędzie

jest bezpieczniej niż tutaj

Przełożyła Ela Binswanger

*

Warsan Shire

Home

no one leaves home unless

home is the mouth of a shark

you only run for the border

when you see the whole city running as well

your neighbors running faster than you

breath bloody in their throats

the boy you went to school with

who kissed you dizzy behind the old tin factory

is holding a gun bigger than his body

you only leave home

when home won’t let you stay.

no one leaves home unless home chases you

fire under feet

hot blood in your belly

it’s not something you ever thought of doing

until the blade burnt threats into

your neck

and even then you carried the anthem under

your breath

only tearing up your passport in an airport toilet

sobbing as each mouthful of paper

made it clear that you wouldn’t be going back.

you have to understand,

that no one puts their children in a boat

unless the water is safer than the land

no one burns their palms

under trains

beneath carriages

no one spends days and nights in the stomach of a truck

feeding on newspaper unless the miles travelled

means something more than journey.

no one crawls under fences

no one wants to be beaten

pitied

no one chooses refugee camps

or strip searches where your

body is left aching

or prison,

because prison is safer

than a city of fire

and one prison guard

in the night

is better than a truckload

of men who look like your father

no one could take it

no one could stomach it

no one skin would be tough enough

the

go home blacks

refugees

dirty immigrants

asylum seekers

sucking our country dry

niggers with their hands out

they smell strange

savage

messed up their country and now they want

to mess ours up

how do the words

the dirty looks

roll off your backs

maybe because the blow is softer

than a limb torn off

or the words are more tender

than fourteen men between

your legs

or the insults are easier

to swallow

than rubble

than bone

than your child body

in pieces.

i want to go home,

but home is the mouth of a shark

home is the barrel of the gun

and no one would leave home

unless home chased you to the shore

unless home told you

to quicken your legs

leave your clothes behind

crawl through the desert

wade through the oceans

drown

save

be hunger

beg

forget pride

your survival is more important

no one leaves home until home is a sweaty voice in your ear

saying -

leave,

run away from me now

i dont know what i’ve become

but i know that anywhere

is safer than here

*

Warsan Shire, brytyjska pisarka i poetka, urodzona (1988) w Kenii. Jej rodzice są Somalijczykami, była rocznym dzieckiem, gdy rodzina wyemigrowała do Anglii. Ma czworo rodzeństwa. Od 2015 mieszka w Los Angeles.

Jej słowa z wiersza „Rozmowy o domu (w ośrodku deportacyjnym)” „Nikt nie wychodzi z domu, chyba że / dom jest paszczą rekina” nazwano „apelem na rzecz uchodźców, na ich obronę”.

Shire czytała swoje wiersze w różnych miejscach na całym świecie, w Wielkiej Brytanii, we Włoszech, w Niemczech, w Ameryce Północnej, Afryce Południowej, Kenii...

Jej poezję tłumaczono na wiele języków, w tym włoski, hiszpański, portugalski, szwedzki, duński, estoński. Tłumaczką jej wierszy na polski jest m.in. Justyna Sośnicka.

Poezja Shire pojawiła się w filmie pełnometrażowym Beyoncé z 2016 roku „Lemoniada”. Zaproszeno ją do udziału po publikacji wiersza „Dla kobiet, które trudno kochać”.

Fot Amaal Said

VII

Dorota Ryst

apostazja

taki dzień. poniedziałek który podobno jest

czwartkiem. jeden z tych kiedy wierzę

że nie udałam się nawet sobie. taki miesiąc.

znów umierają mężczyźni o pięknych głosach i kobiety

o zimnych sercach. a może odwrotnie. ten rok

jak wyrok. kiedyś ulegnie zatarciu. w natarciu

trzeba wziąć udział. porzucić wiarę ojca i matki

w to że jestem nikim.

(wiersz niepublikowany)

*

Dorota Ryst – absolwentka Wydziału Polonistyki Uniwersytetu Warszawskiego. Od urodzenia mieszka na warszawskiej Saskiej Kępie. Od roku 1996 bierze czynny udział w życiu literackim. Wydała 7 autorskich tomików poezji – najnowszy to „raport z zimnego kraju” (2019). Jej twórczość była publikowana w licznych almanachach, antologiach i czasopismach literackich. Jest jednym z założycieli Stowarzyszenia Salon Literacki zajmującego się popularyzacją i promocją polskiej poezji, w stowarzyszeniu pełni obecnie funkcję zastępczyni prezesa. Prowadzi i organizuje spotkania autorskie, festiwale, warsztaty poetyckie. Jest redaktorem almanachów oraz tomików poezji, jurorem w konkursach poetyckich. Od września 2010 jest redaktorem naczelnym portalu „Salon Literacki”. Szczególnie interesują ją miejsca i tropy literackie – od marca 2016 prowadzi Spacery Literackie po Warszawie i innych miastach.

Fot. Zdjęcie wykonała autorka wiersza.