Augustyniak, Lipska, Kamieńska, Sówka, Wenhryniuk, Drożdż, Behn

 I

Anna Augustyniak

o fabrykach

Nie wierzę, że chodzi jedynie o pieniądze,

że ludziom chodzi tylko o pieniądze.

Trzeba mieć upodobanie w cierpieniu

i chęć bycia obok

boleści w tak wielkim mrowiu istnień.

To jak demonstracja dla nieba.

Panie Boże, spójrz na ziemskie męczeństwo

tych zwierząt, fantom bytu,

żywe w nieżywe się przemieniające

i na rodzące się z tego życie.

Proszę państwa, gdzie najtaniej?

Yorki po ile chodzą? Czy rasowy?

Musi być rasowy, innego nie chcemy.

Koniecznie stalowo-złoty. Jest? Akurat taki?

Rany, okazja jak z dyskontu.

I całkiem rasowy będzie jak urośnie?

Oczywiście. Piesek po ojcu z medalami.

Sunia rodowodowa. Do sprzedania wszystkie małe.

Za pół ceny. Chcemy, żeby w dobre ręce poszły,

jedynie dlatego.

Fabryki psów pracują pełną parą.

Producenci życia,

produkują szczenięta najmodniejszych ras.

Yorki wychodzą z mody?

Producenci przerzucają się na shar peiki.

Zwykłe – te od prawdziwych hodowców –

nie schodzą poniżej 3,5 tys. Dużo taniej nie da się wyhodować.

Panie, pieprzą, da się taniej. U nas pan kupisz nawet i za 900 zł.

Też rasowiec. Po cóż masz pan przyjeżdżać!

Jutro rano? W połowie drogi?

Gotóweczka i shar peiek przechodzi z rąk do rąk.

Jest popyt, trzeba rozmnażać.

Człowiek jest mądry, wie co i jak.

Choć czasem policja się wtrąci

i w gazetach albo telewizji przez parę dni

pokazują umazane gównem

żywe i dogorywające psy

siedzące na truchłach i jedzące truchła.

(Człowiek jest mądry, wie co i jak.

Jeśli go nakryją, zapłaci grzywnę,

może nie znajdą wszystkich szczeniąt.

Zresztą fabrykę psów da się odtworzyć

w tym czy innym miejscu,

w tej czy innej miejscowości).

Panie Boże, który wiesz co i jak,

spójrz na suki z bliznami od cesarskich cięć,

z brzuchami rozdętymi

i napęczniałymi sutkami,

które ciągną się za nimi po ziemi.

Panie Boże, niech ktoś spojrzy

i zobaczy drogę krzyżową psich matek,

zaglądających dzień po dniu

w głąb śmierci,

niech ktoś zajrzy im w oczy.

*

ANNA AUGUSTYNIAK, dziennikarka, filolożka, realizatorka reportaży dla radia i telewizji, autorka dwóch biografii Hrabia, literat, dandys. Rzecz o Antonim Sobańskim i Irena Tuwim. Nie umarłam z miłości (nominacja do nagrody Złoty Ekslibris 2017), książki prozatorskiej Kochałam, kiedy odeszła (nominacja do Nagrody Literackiej Gryfia 2014) i trzech książek poetyckich: Bez ciebie (III nagroda Złoty Środek Poezji 2015 za poetycki debiut książkowy roku), dzięki bogu (nominacja do Nagrody Literackiej Warszawy 2018 i nominacja do Nagrody Poetyckiej Orfeusz 2018) i wydanej w 2020 Między nami zwierzętami. Tłumaczona na serbski, rumuński, ukraiński, francuski, angielski, turecki, białoruski, rosyjski, niemiecki, słoweński, angielski, hebrajski, azerski, ormiański, arabski i włoski.

II

Ewa Lipska

Podczas świąt można wreszcie

wyłączyć telefon.

Jeżeli urodzi się Bóg

zapuka sąsiadka.

Oglądam Casablankę

z takim samym jak zawsze

apetytem na dygresję.

Zabawiam się samotnością.

Do tego gorące mleko z miodem.

Mój szósty palec u ręki

wystukuje litery.

Nie napiszę nic więcej.

Dalszy ciąg wieczoru

jest nietykalny.

*

Ewa Lipska (1945) – poetka, felietonistka, redaktor, autorka tekstów piosenek, członek założyciel Stowarzyszenia Pisarzy Polskich. Autorka ponad trzydziestu tomików poezji, tłumaczona na czterdzieści języków. Wielokrotnie nagradzana za swoją twórczość.

III

Anna Kamieńska

Betlejem mojej matki

Tam płynę falą łez,

Gdzie wśród obłoków rdzawych

Pali się gwiazda śmieszna

Z kartonu wystrzygana.

Gdzie pod słomianym zmierzchem

Kłapie zwierzęca paszcza,

Jodła nagie dzieciątko

W pękach igieł kołysze.

Tam – wszystko tak, jak trzeba:

Siano, wół i osieł,

I lodowaty blask,

W którym śpi tajemnica,

Szronu kłująca garść,

Niebo z opłatka.

To tam, przy betlejemskich cudach

Wzburzona, zagniewana

Czeka na mnie od lat

Matka.

*

Anna Kamieńska – polska poetka, pisarka, tłumaczka i krytyczka literacka; autorka książek dla dzieci i młodzieży. Przekładała m.in. z rosyjskiego, bułgarskiego, białoruskiego, słowackiego, serbsko-chorwackiego, łacińskiego oraz hebrajskiego. W jej dorobku znajduje się blisko 100 książek.

IV

Karolina Sówka

Święta w hipermarkecie

Święta już w drodze.

Głośniki znowu wmawiają mi, że

wszystkim czego potrzebuję jest miłość.

Nie, dziękuję, ja po tequilę.

*

Karolina Sówka – 28 lat. Urodzona w Warszawie. Zawodowo księguje. Hobbystycznie maluje. Jest minimalistką.

źródło: Helikopter OPT

V

Chrystia Wenhryniuk

000 196

kiedy wsłuchujesz się w oddech

wydaje ci się

że pośród powietrza są jeszcze jedne usta

a pośród kołdry ręce

kalendarze biegną do tyłu

wcinają się w pierwsze mrozy

i rozbijają się na nieskończone dotknięcia

dni przełamują się w siebie

i zatrzymuje się końcowe odliczanie

i zatrzymuje się serce

płaczą ikony i freski

bruk zwisa nad miastem

zatrzymując deszcz i powódź

pod latarniami goją się rany owadów

i roztapiają się włosy ulic

kiedy pamięć pokroją na slajdy

kiedy korzeń wrośnie w nasiono

kiedy życie dłoni zostanie

tylko śladem na zapoconym szkle

na twoje ramiona położy się wieczorna mgła

i pierwiosnki rodzić będzie nie ziemia

tylko kobieta własnym łonem

poczujesz jak ptaki wybierają na ciepłe kraje

te ojczyste

jak głodne oczy odmawiają jedzenia

jak sny kończą się snami

i położy się ból jak korale na dno morza

i wargi przeplatać będą ręce

a ręce przeplatać będą wargi

nie zauważysz jak narybek modli się w piaskowniach

bo zasypie was w wiecznej klepsydrze

serca samego Boga

i wszystko w porządku powiesz mu z pełnymi ustami piasku i szczęścia

tylko piasku i szczęścia

tylko szczęścia

i…

Przełożyła Aneta Kamińska

#środyzAnetąKamińską

*

ChrystiaWenhryniuk (1987) – ukraińska poetka, prozaiczka i malarka. Mieszka w Czerniowcach i Sofii. Autorka zbiorów opowiadań: „Katarsys” (2005), „HołyjNarKOTYK” (2006) i „Narodżuwatysia i pomyratywzutymy” (2018), powieści „Chutir Ameryka” (2013), tomików poetyckich: „Boh u stini” (2008) oraz „Dowhi oczy / Długie oczy” (2013; polska wersja w przekładzie Anety Kamińskiej). Organizatorka wydarzeń literackich festiwalu MeridianCzernowitz oraz wieczorów literackich w Literatur Cafe. Współzałożycielka wydawnictwa dla dzieci „Czarne Owce”. Założycielka studia MonmARTr, w którym prowadzi kursy malowania. W Polsce jej wiersze i proza były drukowane w antologiach: „30 wierszy zza granicy. Młoda poezja ukraińska” (2012), „Listy z Ukrainy” (2016), w pismach: „Tygiel Kultury”, „Lampa” i „Wakat” oraz na stronach: ArtPapier i Babiniec Literacki (w przekładzie Anety Kamińskiej). W roku akademickim 2010/2011 przebywała w Krakowie na stypendium polskiego rządu dla młodych naukowców.

VI

Anna Drożdż

***

Sama siedzisz w kucki pośrodku nocy

na obojętnym łóżku

Księżyc miasto przemierza ospale

Ty masz mokre dłonie

Zachmurzone oczy

A gdzie to jest napisane

że ma być dobrze

gdzie to jest

Ty

niepoprawnie

z uporem

wszystkie czasy przeszłe jeden przyszły

odmieniasz

i zaimki

Pustym wzrokiem przemierzasz

koleje

A gdzie to jest napisane

że ma być dobrze

no

gdzie to jest

Czwartek zwinął się w kłębek

zmrużył jedno oko

noc myślami kołysze

ty

jak lalka oparta o ścianę

A gdzie to jest napisane

że ma być dobrze

A gdzie to jest napisane

że ma być dobrze

A gdzie to jest napisane

1983

*

Anna Drożdż (1962-1995) studiowała anglistykę na UJ w Krakowie. W latach 1989 - 1992 pracowała jako nauczycielka j. angielskiego w prywatnej szkole Gama Bell w Krakowie. W 1993 roku przyjechała do Brukseli. Została zatrudniona w Biurze Koordynacyjnym NSZZ "Solidarność" za Granicą w charakterze tłumacza. Pozostawiła po sobie jeden zbiór wierszy "Życie mnie gryzie", napisany już w czasie nieuleczalnej choroby, który został wydany przy pomocy Państwa Marii i Henryka Jagiełłów, Dziś przypada 26 rocznica jej śmierci.

VII

APHRA BEHN (1640-1689):

Pieśń o kochaniu dwóch jednako

(Song on her Loving Two Equally)

Jaka jest mojej miłości siła

Równo pomiędzy dwóch rozdzielona?

Wpierw Aleksisa w Sercu nosiłam,

Później dostrzegłam także Damona,

Lecz bez Pomocy tegoż Damona,

Aleksis by do siebie mnie nie przekonał.

Gdy mój Aleksis koło mnie siada,

To za Damonem wzdycham i płaczę,

Gdy Aleksisa widzieć bym rada,

Za nic Damona mam, nie inaczej,

Gdy zaś los przy mnie postawi obu,

Do obu wzdycham – nie ma na to sposobu!

Złoty Kupido, ratuj mnie, biedną,

Ulecz Gorączkę mojego ciała,

Ze Strzał swych z serca wyciągnij jedną,

Lecz która, boże, będzie to Strzała?

Damona – próżne moje nadzieje,

Jeśli zaś Aleksisa – to oszaleję!

Przełożył Maciej Froński

*

Aphra Behn (ur. 10 lipca 1640 w Wye, zm. 16 kwietnia 1689) – angielska pisarka, poetka i autorka dramatyczna.

Używała nazwiska męża, który najprawdopodobniej był holenderskim kupcem. Po jego śmierci znalazła się w bardzo trudnej sytuacji finansowej. Wykonywała nawet misje wywiadowcze dla króla Karola II, który jednak nie był skłonny do wypłacenia jej obiecanego wynagrodzenia. W roku 1668 Aphra Behn znalazła się w więzieniu za długi. Okoliczności jej zwolnienia nie są jasne. Pewne jest jednak, ze pisarka postanowiła nie być już odtąd od nikogo zależna. Oddała się pracy literackiej, a w szczególności pisaniu dla londyńskiej sceny. Po reaktywacji teatrów, zamkniętych za rządów purytanów, przedstawienia były jedną z najpopularniejszych rozrywek, a dostarczanie tekstów okazało się dochodowym zajęciem. Twórczość dramatopisarska zapewniła autorce bezpieczeństwo finansowe i pozwoliła jej żyć z literatury.

Była jedną z pierwszych powszechnie znanych wysoko cenionych i wpływowych angielskich literatek. Tworzyła w epoce restauracji monarchii, czyli początkowej fazie oświecenia, bezpośrednio po wojnie domowej.

Fot. Źródło Wikipedia