Musakowska, Grzegorzewska, Zharkova, Dzięciołowska, Kamińska, Artym, Wicherkiewicz
I
Julija Musakowska
Bezpieczne miejsce
Co u ciebie?
Jesteś w bezpiecznym miejscu? –
to brzmi jak modlitwa
powtarzana w kółko od 24 lutego 2022 roku
ukochanym i przyjaciołom.
Pytam siebie: czy jestem w bezpiecznym miejscu?
Czy mogę?
Czy mogę być w bezpiecznym miejscu,
kiedy moi rodzice odmówili opuszczenia swojego domu,
a nie ma żadnego schronu przeciwlotniczego pod ich blokiem?
Piwnica, która pełni tę funkcję, wygląda jakby mogła
zbyt szybko zmienić się w miejsce masowego pochówku.
Czy mogę być w bezpiecznym miejscu,
kiedy mój ojciec, w remisji raka, nie może przejść szybko
do szkoły w sąsiedztwie,
która ma porządny schron przeciwlotniczy.
Tym, którzy mogą biec, droga zajmuje
około siedmiu minut.
Jakie on ma szanse?
Czy mogę być w bezpiecznym miejscu,
kiedy mój prawie niewidomy dziadek ledwo może pokonać
klatkę schodową, nawet jeśli go się prowadzi ostrożnie,
bez pośpiechu.
On, który walczył przeciw nazistom podczas II wojny światowej, nie boi się dzisiejszych rosyjskich faszystów.
Przeżyje ich wszystkich, mówi,
wszystkich, którzy wkrótce zostaną pochowani w żyznej ukraińskiej ziemi.
Nie bombardowali jeszcze twojego miasta, mówią niektórzy.
Jesteś w bezpiecznym miejscu, przestań marudzić.
Tylko alarmy przeciwlotnicze kilka razy dziennie
i prawdopodobnie w nocy.
Czasem żadnych, jest bezpiecznie.
Czy mogę być w bezpiecznym miejscu,
kiedy moi przyjaciele są pod ciągłym ostrzałem w Charkowie,
Sumach, Irpieniu, Buczy i nie mogą się stamtąd wydostać?
Kiedy z rodzicami moich przyjaciół w Czernihowie nie da się skontaktować
od kilku dni?
Podobno nie ma już prądu, gazu ani dróg.
Czy mogę być w bezpiecznym miejscu, kiedy 1300 osób
zostało zabitych w oblężonym Mariupolu?
Dzisiaj w Zaporożu
bestie
nazywające siebie rosyjskimi żołnierzami
zmiażdżyły cywilny samochód
swoim czołgiem.
Mały chłopiec spłonął żywcem.
Jesteś w bezpiecznym miejscu…?
12 marca 2022
Z języka angielskiego przełożyła Aneta Kamińska
*
Musakowska (1982) – poetka i tłumaczka. Mieszka we Lwowie. Absolwentka stosunków międzynarodowych Lwowskiego Uniwersytetu im. Iwana Franki. Autorka książek poetyckich: Na wydych i na wdych (2010), Masky (2011), Poluwannia na tyszu (2014) oraz Czołowiky, żinky i dity (2015). Jej wiersze weszły do antologii w przekładach Anety Kamińskiej: Wschód – Zachód. Wiersze z Ukrainy i dla Ukrainy (2014) i Listy z Ukrainy. Antologia poezji (2016), były też publikowane na stronach: ArtPapier i Babiniec Literacki.
II
Wioletta Grzegorzewska
Wielka Sobota 2022
Przed północą popękało niebo
jak skorupki w ciepłym popielniku.
Dzisiaj babcia upiekłaby babkę,
ugotowała jajka w łupinach z cebuli.
Bez niej niczego nie obchodzę.
Wierzę w obcowanie meduzy,
nieśmiertelność rafy koralowej,
zmartwychwstanie zaskrońca,
wierzę w pisklę grzywacza,
które niedawno uratowałam.
Nad Lewes dygocze księżyc -
jak pulpet z macy na Pesach.
W złotych oknach ludzie,
zamiast śpiewać Alleluja,
czekają na barbarzyńców.
Pod kościołem wybrzuszyła się gleba,
studzienki nabiegły krwią, z tyłu głowy
kwili zasypane gruzem niemowlę.
*
Wioletta Grzegorzewska (1974) – polska poetka i prozaiczka. Autorka ośmiu tomów poetyckich i pięciu książek prozą. Laureatka kilku nagród literackich, m.in. "Konkursu Literackiego Polish Books w Londynie" (2007), "Złotej Sowy Polonii" w Wiedniu za działalność literacką (2015), Nagrody Miasta Częstochowy w dziedzinie kultury (2017). Nominowana do Nagrody Literackiej Gdynia, Nike i międzynarodowej Nagrody Bookera.
Fot. Joanna Sidorowicz
III
Roksolana Zharkova
𝐌𝐨𝐝𝐥𝐢𝐭𝐰𝐚
Idąc, zgaś światło, mówi:
Zostało się trochę chleba, trochę zimy,
Ten, który związał nas kiedyś węzłami,
zmieni zdanie i wreszcie rozwiąże,
Niech będzie ciemno.
Nikt nie wróci znikąd (chyba tylko my).
Ściana jest dla mnie ciepła,
zastanawiam się jak? (od dawna sąsiadów nie mamy).
Przytulę się do niej, wrosnę w nią gałązkami…
Widzisz, jak zima okruchy ze stołu nam odbiera
i szepcze ci najprawdziwszą prawdę głosami mamy.
Światła zbliżają się, nawet te, które kiedyś były w oddali.
Bóg rodzi się w czyimś domu: dziecko nie płacze chociaż powinno,
Proś Go, modląc się do ściany (której nie ma): daj mi
Twoje Serce dziecinne.
Miałeś, Boże, jasła zamiast kołyski,
Nie bałeś się rosnąć mimo tej wiecznej Golgoty…
Od czasu do czasu zabrzmią błyski,
і cisza trwa.
Gdzieś bomba eksplodowała –
Trochę się roztrzaskały słowa.
𝐆𝐫𝐚𝐧𝐚𝐭𝐲
Kobieta zbiera granaty
W ogrodzie, gdzie jabłka nie rosną.
Na zdjęciu rozpoznaje siebie i syna.
A teraz musi prowadzić na ścieżkę tych,
Kto jutro może stać się grobami bez cmentarzy.
Kobieta patrzy każdemu słowu w oczy.
Wczoraj obiecano im milczenie.
Zielone korytarze to nie korytarze między letnimi trawami,
Jak zawsze myślała.
Korytarze są czerwone.
A ta kobieta wczoraj straciła syna wśród ziół.
Słyszą jej modlitwę,
Nawet ci, którzy są teraz wrogami.
Mówi tak ostrożnie: „Ratuj nas, Boże”.
Wszyscy święci spadają z nieba w jej ślady.
Kobieta zbiera granaty…
*
Roksolana Zharkova – ukraińska krytyczka literacka, pisarka, eseistka. Absolwentka filologii na Lwowskim Uniwersytecie Narodowym im. Iwana Franki. Uczestniczka, finalistka i zwycięzczyni wielu krajowych i międzynarodowych konkursów literackich i artystycznych. Autorka zbiorów poezji „SłuchaTy – morze” (2015), „Ręce i słowa” (2017), „Wszystkie moje ptaki” (2019), tomików opowiadań i półpowieści „On pachnie jak ty” (2017). Opowieść „Zero całości, zero dziesiątek”, która wygrała w V Ogólnoukraińskim konkursie literackim im. Hryhora Tyutyunnyka (Kijów, 2021), opowiada historię bohatera z okupowanego Ługańska.
IV
Karolina Dzięciołowska
szafka nocna
z głową na poduszce oglądam zdjęcia ciał
palec króla zamienił twarze w szeleszczące złoto
ostygły zanim zatrzymały ciepło
za dnia korespondentka wojenna nadaje z dachu
widzi całe miasto, ja w nazwie słyszę tylko ból
nie śnię koszmarów, mówi, od zmarłych czerpie spokój
chodzi spać o dziewiątej, wstaje przed wschodem, parzy kawę
towarzyszy wzgórzom
kiedy powoli zalewa je czerwień, macza w niej pióro
moim zadaniem jest opowiadać
opowiada
moim zadaniem jest wiedzieć
z głową na poduszce leżę obok ciała bez twarzy
sosnowe igły kłują pościel
staram się
chwycić
zastygłe w finalnym geście nad klawiaturą
ręce
w czarnym lustrze nadal grają, pożegnalny koncert trwa
dociskamy klawisze, uderzamy w struny
drgania nie ustają
szturcha mnie mąż, budzi
czyj krzyk
bezimienne wołanie zapijam zimną melisą
*
Karolina Dzięciołowska – redaktorka, muzealniczka. Publikowała wiersze i prozę poetycką na łamach magazynu „Drobiazgi”, "Dwutygodnika", „Twórczości”, „Odrze”, w ramach projektu „Wydaje się!” pod opieką Mikołaja Grynberga w centrum społeczności żydowskiej JCC Warszawa.
V
Aneta Kamińska
***
polska zmieniła się
w jedną wielką
organizację pozarządową
i przyjęła dwa i pół miliona
uciekających przed
bombami
minami
gwałtami
alarmami
ostrzałami
osób
z ukrainy
rząd pozostał rządem
zarządza więc alarm
niech żyją
nie żyją
niech wyją
i wiją się
syreny
z okazji
rocznicy
miesięcznicy
mój ból niezmiennie
jest lepszy
niż twój
(i chuj)
Warszawa, 9 kwietnia 2022
Aneta Kamińska (1976) – poetka i tłumaczka poezji ukraińskiej, ale przede wszystkim NASZA babińcowa tłumaczka. Dzięki niej
możecie od początku powstania strony czytać wiersze ukraińskich i rosyjskich poetek. Aneta jest autorką książek poetyckich: „Wiersze zdyszane” (2000), „zapisz zmiany” (2004), „czary i mary (hipertekst)” (2007), „autoportret z martwą naturą. ostatnie wiersze nazara honczara napisane przez anetę kamińską” (2018, nominacja do Nagrody Nike 2019), „więzy krwi” (2018) oraz „czernowitz czarowidz” (2021). Wydała wybory przekładów wierszy: Nazara Honczara „Gdybym” (2007), Hałyny Tkaczuk „Ja ta inszi krasuni/ Ja i inne piękności” (2011), Chrystii Wenhryniuk „Dowhi oczi/ Długie oczy” (2013), Borysa Humeniuka „Wiersze z wojny” (2016), Lubow Jakymczuk „Morele Donbasu” (2018), Julii Stachiwskiej „Wszystkie możliwe rzeczy” (2019, nagroda „Literatury na Świecie” za przekład), Wasyla Hołoborodki „Tęcza na murze” (2020, nominacja do ukraińskiej Nagrody Drahomana za przekład), Emmy Andijewskiej „Atrakcje z orbitami i bez” (2021), prozę poetycką Olafa Clemensena „Lato ATO” (2020) oraz trzy autorskie antologie: „Cząstki pomarańczy. Nowa poezja ukraińska” (2011), „30 wierszy zza granicy. Młoda poezja ukraińska” (2012) oraz „Wschód – Zachód. Wiersze z Ukrainy i dla Ukrainy” (2014).
VI
Justyna Artym
***
słucham relacji z Buczy
znam je już z książek o drugiej wojnie światowej
zdjęli mu sweter, rzucili na kolana i strzelili w głowę
ale wtedy ta kobieta mówi
to był mój mąż, Oleg Abramow, urodzony 14 marca 1982 roku
i wybucham płaczem
*
Justyna Artym - autorka tekstów i zaangażowanych makatek, animatorka kultury. Współzałożycielka, prowadząca i organizatorka cyklu spotkań literacko-muzycznych Olsztyński Literacki Miesięcznik Mówiony, grupy twórczych kobiet Półkowniczki oraz innych wydarzeń kulturalnych i spotkań autorskich. Publikowała m.in. w „Zadrze”, „Masovii” i „Stronie Czynnej”.
VII
Joanna Wicherkiewicz
***
wielkie
chce być większe
rośnie w ciszy bestia
szaleństwo
nie mieści się w granicach
wysyła nienawiść
na brutalne fronty
za tamtą czarną chmurą
ludzie
boję się
za tamtą czarną chmurą
umieranie
boję się
za tamtą chmurą
czarna rozpacz
boję się
przede mną bełkot
jak Kilimandżaro
nadzieja już umarła
urodził się antychryst
*
Joanna Wicherkiewicz: urodzona w 1971 roku w Mławie. Lata dzieciństwa spędziła w Żurominie. Czas studiów związała z Olsztynem. Aktualnie mieszka w Uniejowie. Szczęśliwa matka i żona. Z wykształcenia nauczycielka. Jej wiersze publikowane były w: ,,Twórczości” , ,,Babińcu Literackim”, „Protokole Kulturalnym”, „Akancie”, ,,Lirydramie”, ,,Interze”, ,,Obszarach Przepisanych”, ,,Wytrychu”, „Poezji Dzisiaj”, „Dzienniku Polskim”, „Gazecie Kulturalnej”, „Helikopterze”, „Artefaktach”, „Biuletynie Uniejowskim”, „Uniejowskich Stronach”, „W Uniejowie”, na portalach PoeciPolscy.pl, pisarze.pl, nowemysli.pl, szuflada.pl, w almanachach oraz kilku antologiach. Na podstawie jej poezji powstał koncert poetycko - multimedialny w reżyserii Małgorzaty Szyszki, śpiew Aldona Jacórzyńska, muzyka Anna Jędrzejewska. Jej wiersze tłumaczone były na język angielski, rosyjski, ukraiński, hiszpański. Od 2021 redaktor rubryki Wiersz Numeru w Biuletynie Literackim. Wydała tomiki: „Okruchy codzienności”(wyd. TPU 2015 r.), ,,Dysharmonie” (wyd. ANAGRAM 2018 r.), ,,Kim jest Zachary? (wyd. ANAGRAM 2020 r.).
Komentarze
Prześlij komentarz