Paszko, Sobik, Berbel, Jaworska, Herasymjuk, Stefanowicz, Podobińska

 I

Małgorzata Paszko

- Piękna nieznajoma z rybnego bazaru -

Zawąchała się w zieleń plaż

Pakuje w papier pergaminowy

rybę z pożółkłej skrzyni

Wilgoć mgły obejmuje nieczule

Wycina palce w rękawiczkach

Miasto nie liczy psich nosów

Bazar to jej nagrobek

Mewy wirują głucho

Rano mąż wziął ją

jeszcze ciepłą i krwawiąca

na kuchennym stole

/Białystok 2017/

*

Małgorzata Paszko (1974) - kobieta kochająca życie, nauczycielka, podróżniczka kulinarna, naukowo zajmująca się onomastyką. Wiersze i opowiadania trzyma w pamiętnikach, jednak wzięła udział w dwóch konkursach literackich, w jednym z nich zdobywając wyróżnienie.

II

Regina Sobik

Nie szukaj czarownic

Przestań człowieku mącić umysły

usprawiedliwiać nieprawość swoją

zrzucając winę za gusła i czary

na karb bezdusznej tradycji przodków

Przestań zatruwać jadem wrogości

bezbronne istoty o czystych sercach

i smutnych oczach w których strach mieszka

a radość dzieciństwa gorzka jak piołun

Nie szukaj czarownic tych przecież nie ma

nie podnoś ręki gdy dziecko szlocha

schowaj nienawiść i popatrz sercem

jesteś człowiekiem naucz się kochać

*

Regina Sobik - piszę wiersze, opowiadania, teksty piosenek dla dorosłych i dzieci, a tematy dostarcza mi samo życie. Jestem laureatką wielu konkursów poetyckich i literackich. Wydałam 4 tomiki wierszy Znaczącym rodzajem mojej twórczości są wiersze w gwarze śląskiej.

#piątykonkursbabińca

#konkursowasobota

III

Rosa Berbel

Spalić las

W pochmurny dzień przyglądam się nam na ulicy,

jak postarzałe dzieci bawiące się bez pozwolenia

przy brudnych zgniatarkach do puszek.

Jesteśmy w centrum obrazu,

nasze malutkie twarze w centrum tego wszystkiego,

oświetleni z góry.

Wszystko jest tu martwe, mimo to

śmieci poszerzają granice świata,

zupełnie jak improwizowana geografia.

Wymyślamy zabawę,

zaczynającą się od proszenia o coś,

w całkowitej ciszy.

Pragnienie – być może –

pierwszy pomysł na szczęście.

Czy nie na tym polegało dorastanie: wybierać rzeczy

i ukrywać swój wybór przed innymi?

Kręciliśmy się wokół siebie,

roztargnieni i ociężali,

ze wszystkich naszych sił, obrót

za obrotem,

przez tyle minut, ile to możliwe.

Wygrywał ten, który wytrzymywał

najdłużej

bez zasłabnięć i zawrotów głowy.

Ty i ja zawsze przegrywaliśmy.

Wracamy, by znów przegrać na tej scenie.

Ale to znalezisko było naszym szczęściem:

odkrycie, że ślady ciała i jego słabości

porządkują resztę krajobrazu.

przeł. Paweł Orzeł

(z tomu Dziewczynki zawsze mówią prawdę, 2018)

*

Rosa Berbel (ur. w 1997 r. w Estepa koło Sewilli) – absolwentka Komparatystyki Literackiej oraz Literaturoznastwa i Teatru na Uniwersytecie w Granadzie. Ostatnio opublikowała Los planetas fantasma (2022) w wydawnictwie Tusquets. Jej debiut, Las niñas siempre dicen la verdad (Hiperión, 2018; Dziewczynki zawsze mówią prawdę) został nagrodzony w XXI edycji Nagrody Młodej Poezji im. Antonia Carvajala oraz Andaluzyjską Nagrodą Krytyków RNE w 2019 roku. Jej wiersze pojawiały się w wielu antologiach młodej poezji hiszpańskiej.

Paweł Orzeł (ur. w 1985 r. w Madrycie) – zblazowany prozaik, nadambitny redaktor, wesoły tłumacz, zapomniany historyk sztuki. Ostatnio opublikował: teksty seksualne (Afront 2020), Przedświty (PIW 2021) i debiut translatorski – Francisco Javier Navarro Prieto Piękny świat (PIW 2022).

IV

Marzena Jaworska

Granice

Niosę na grzbiecie cztery pory roku.

Pod zimowym płaszczem letnia sukienka

w zwiędłe kwiaty, sweter w stanie rozkładu.

Ciągnę ze sobą te wszystkie lata i zimy

na lepszą stronę.

Horyzont jest jak deadline -

sztywny i nieprzekraczalny.

Jest cienką granicą pomiędzy naszymi światami,

za którą jest tylko powolne umieranie tego,

co nazywamy zbędnym życiowym balastem.

Zrzucanie płaszczy, swetrów, sukienek,

rytuałyprzejścia połączone z utykaniem

w starych koleinach, drążenie tuneli,

pieczenie dłoni, a potem powitalnych ciast.

Przekraczanie granic, otwieranie się

jednym słowem, kluczem

na nowe.

*

Marzena Jaworska - poetka. Urodzona na Podlasiu, od ponad dwudziestu lat mieszkanka prawobrzeżnej Warszawy. Swoje wiersze publikowała m.in. w „Przeglądzie Artystyczno-Literackim”, „Magazynie Literackim”, „Toposie”, „Studium”, „Blizie” czy „Autografie”.

Laureatka kilkudziesięciu ogólnopolskich konkursów literackich. Wydała tomik z wierszami dla dzieci „Fiszki”, arkusz poetycki „Historie sieroce” oraz książkę poetycką „Pliki otwarte”.

V

#dzieńniepodległościukraina

Ołena Herasymjuk

***

Jestem poetką – piszę niewidzialne wiersze

dla moich zabitych czytelników

Stoję i czytam swoje nowe wiersze na scenie

Teatru Dramatycznego w mieście Mariupol,

zniszczonego doszczętnie

przez rosyjskie bomby

Stoję na scenie, która

już nie istnieje, która

już nie jest sceną, tylko grobem

pod nią

pogrzebano żywcem tysiące

mężczyzn, kobiet i ich dzieci –

i martwych, i żywych, i nawet nienarodzonych

Wojna to orkiestron poezji

I rozbrzmiewa niewidzialna jej sztuka

przeszywając na wylot wszystkich nas odłamkami,

rozrywając ciało książek i ludzi, którzy je czytają,

rozbrzmiewa sztuka wojny tak głośno, że nie da się

zakrzyczeć jej owacjami

Rozbrzmiewa sztuka wojny z gardła

rosyjskich czołgów i artylerii –

i moja ukraińska poezja

to tylko pieśń rozpaczy, która chce być głośniejsza

niż eksplozje ich imperium

głośniejsza niż eksplozje śmierci

głośniejsza niż milczenie martwych

i odrętwienie żywych

Moja poezja pragnie być

głośniejsza niż współczucie bezpiecznego świata,

niż milczenie mieszkańców spokojnych kontynentów, na których

nie było wojen już od stuleci

niż milczenie tych, którzy patrzą na nas przez granice,

którzy stoją bezpiecznie po drugiej stronie wolności i patrzą

na zagubionego poetę, który czyta wiersze na zbombardowanej scenie,

w mieście, którego już nie ma na świecie,

jedynie na mapach świata, którego też już nie ma –

cała planeta poległa

w moim kraju poległa cała planeta –

pod rosyjskimi bombami

doszczętnie

Wy jesteście widzami i patrzycie na scenę Teatru Dramatycznego

w mieście Mariupol,

spod której rozbrzmiewa chór tysięcy przykrytych żywcem odłamkami,

słuchacie głosów tych, z którymi rozmawiam wspólnym językiem krwi –

z którymi żyję wspólną duszą,

z którymi wspólnym bólem rozmawiam

i myślicie:

to jest dopiero poezja

to jest dopiero rozrywka

to jest dopiero zabawka, którą można się bawić nawet wtedy,

kiedy już leży we krwi na placu

zbombardowanym na środku dworca – jedynej

nadziei na przeżycie

Stoję i czytam swoje nowe wiersze na rozbitej scenie

Teatru Dramatycznego w mieście Mariupol,

ale to już nie są wiersze

Tak manifestuje się przez głos ukraińskiego poety

czarna symfonia ludobójstwa

Taka tylko rozlega się poezja

z orkiestronu wojny

I pokrywa się popiołem ciszy

Z języka ukraińskiego przełożyła Aneta Kamińska

*

Ołena Herasymjuk (1991) – ukraińska poetka i wolontariuszka. Autorka książek: „Hłuchota”, „Rozstrilnyj Kalendar” i „ Tiuremna pisnia”. Aktywistka Rewolucji Godności. Od 2017 roku służy w ochotniczym batalionie medycznym Hospitaljery. Nagrodzona medalem państwowym „Za ratowanie życia”.

#środyzanetąkamińską

VI

Urszula Stefanowicz

Wiersze

zapraszam przyjaciół

a oni poumierali

bezczelnie pozamieszczali

nekrologi drobnym

drukiem na ostatniej stronie

gazety z

czystej podłogi bo się zadepcze

mówili nie płacz głupia

dobro wraca

wraca

kawalarze

wpleść pętlę w życie

zapraszam przyjaciół w lustra

wypijamy

po

co wam to było pytam

odłożyliście teraz na

później

bez ważnej przyczyny to się

w ciele nie mieści

z przykrością informujemy iż zmarła

pchnięta nożem w brzuch

taka nieuprasowana...

*

Urszula Stefanowicz, urodzona 27 września 1970 roku w Jeleniej Górze, obecnie mieszkająca we Wrocławiu. Matka przedsiębiorcza, miłośniczka Karkonoszy, zabytkowych cmentarzy, kina oraz fotografii. Poetka tworząca od lat młodzieńczych, publikująca na swojej autorskiej stronie „Valentine Moon”.

Inspiracje czerpie z detali otaczającego ją świata, a także – jak mawia - sztuki jakkolwiek ujętej.

VII

Magdalena Podobińska

początek

był chaos i było słowo

potem znalazłam to pole rzepaku

z pożółkłej książki

i mój oddech się wyrównał

z niczym już nie zalegam

spłaciłam każdy uśmiech

przemokły mi buty

i bawełniane ubrania

więc stoję nago

owinięta tylko w ten wiersz

kieruj się na zachód

stąpaj po śladach kocich łap

i płatkach magnolii

nie wszystko jeszcze rozumiem

ale to co wiem

to już na pewno

daj się zwieść ptasim trelom

mglistym wspomnieniom

i ażurowym pajęczynom

moje serce ma sekrety nawet przede mną

*

Magdalena Podobińska – urodziła się w Jeleniej Górze, wychowała i dorastała w Pszczynie, a od lat mieszka na Podkarpaciu. Jest żoną, matką dwójki dzieci i nauczycielką języka angielskiego. Pasjonuje się muzyką, malarstwem, fotografią, filmem i literaturą.

Tyszecka, Modnicka, Dzięciołowska, Stępień - Daszkiewicz, Papusza, Nadworna, Pawlak

 I

Magdalena Tyszecka

***

twój znajomy mówi że nie chce już dalej żyć

ale nie potrafi się zabić co robisz

znamy się pół roku myślałam lata przed nami

i teraz nie wiem wiązać cię do łóżka

żebyś nie uciekł z własnego życiorysu

czy może pomóc dokonać dzieła

to nas zbliży

przeżyjemy coś razem

to znaczy ja przeżyję

nasze rozmowy o twoim samobójstwie to dialogi skurwieli

egoistów

skurwysyństwo które na mnie zwaliłeś

martw się o mnie teraz

ja nie chcę żyć bo ja już nie daję rady i nie możesz z tym nic zrobić

mój ból moja pustka mój bezsens

a ja nie mam dla ciebie nic

tylko egoizm

nie odchodź jeszcze

jeszcze cię potrzebuję

nie odchodź jeszcze nie chcę być ostatnią osobą

która cię usłyszała i zawiodła zrobisz mi najczarniejszy PR

nie odchodź jeszcze

nie trzymam się dobrze na pogrzebach

a na twoim nikt nie obali ze mną piwa za kościołem

nie odchodź jeszcze

jeszcze nie znamy się tak dobrze

a kiedyś cię nazwę moim przyjacielem

i to będzie piękne i straszne

jak pierwszy raz kiedy doświadczyliśmy grawitacji

to będzie weź cząstkę mnie w swoje ręce

i trzymaj

zawołasz mnie po niej

a ja odpowiem

to będzie oprzemy się na sobie

i się w tych punktach zrośniemy blizną

jak odwrócone syjamskie bliźnięta

zmieniłam zdanie odejdź teraz

jeśli zabijesz się teraz przeżyję

nie będę czekać aż mi się wszczepisz w duszę

i poniesiesz ją tam skąd nie słychać wołania

to jest jakaś szatańska promocja

minus dziesięć procent na żałobę teraz

pełen ból za dziesięć lat

ale kto by nie wybrał jednego

bólu mniejszego bólu

kto by kupował po dacie przydatności

kto by ufał że go obudzisz rano

jeśli każdego wieczora możesz nie nastawić budzika

ty

mogłeś cicho cierpliwie ciąć ostatnie liny

które cię trzymają przed skokiem

aż byłbyś bezboleśnie wolny

a ty wryłeś mi czekan między żebra

z wolą życia sinego noworodka wrzasnąłeś nie puszczaj!

egoisto

skurwysynie teraz ciebie też będzie bolało

kiedy będziesz już potrafił odejść

przyjacielu

mój hak jest pod twoim żebrem

i ja cię teraz nie puszczam

*

Magdalena Tyszecka (ur. 1995), slamerka. Studentka psychologii z Krakowa, wielbicielka starych drzew. Zwyciężczyni III Ogólnopolskich Mistrzostw Slamu Poetyckiego w Poznaniu oraz 14 i 16 edycji Spoke’n Word Festival w Warszawie.

II

Estera Modnicka

Przestań, przystań

Jesiony z mojej ulicy szepczą na dobranoc

o kobiecej sile i mądrości nucą pięknie

czasami jesiony milkną tylko liście zrzucają

nad kolejną złamaną zniszczoną ugryzioną w piętę

płaczą nad krągłymi piersiami

(jak robaczywe jabłka)

przeżartymi smutkiem

niegdyś pełnymi mleka

dziś skrywającymi pytanie

dlaczego mnie krzywdzisz

syneczku?

*

Estera Modnicka — urodzona w 1985 r. w Hrubieszowie, absolwentka polonistyki na UŁ.

Lubi ludzi, zwierzęta, rzeki, drzewa, dobre jedzenie i książki oraz święty spokój.

#piatykonkursbabińca

#konkursowasobota

III

#SolidarnizUkrainą

Karolina Dzięciołowska

teraz

a potem zostają drzewa bez liści, okna bez ścian

firanki poruszane przez cienie

zostają rysunki bez zachwytów

rodziny bez pamięci

pogrzebana w piwnicach

z konserwami z poprzedniej i jeszcze

poprzedniej

rozkłada się a potem łączy

na afiszach

a potem zostają ci którzy strzelali

ze wstydem ci którzy patrzyli

ci którzy ratowali

ze wstydem że mogli więcej

zostaje czarny kwadrat

którym twórca kolejny raz zamalował

pstrokate kreski i kropki

a potem pęka

a potem

szczeliny wypełnia kurz

*

Karolina Dzięciołowska – redaktorka, muzealniczka. Publikowała wiersze i prozę poetycką na łamach magazynu „Drobiazgi”, "Dwutygodnika", „Twórczości”, „Odrze”, w ramach projektu „Wydaje się!” pod opieką Mikołaja Grynberga w centrum społeczności żydowskiej JCC Warszawa.

fot. Szymon Kozankiewicz

IV

Urszula Stępień - Daszkiewicz

-Poeta, który cierpi za miliony-*

Taki co to lekkie pióro

i ciężka ręka.

Bożyszcze kobiet

z trzydniowym zarostem.

Kiedy stara się ochłonąć

tworzy:

poezję

i dysfunkcyjną rodzinę.

Na Niebieskiej Karcie

zapisuje godziny odlotów.

30.05.2021

*nawiązanie do wiersza Andrzeja Bursy "Poeta cierpi za miliony...".

*

Urszula Stępień - Daszkiewicz – kielczanka. Debiutowała w 1998 roku tomikiem „Ostra krawędź". Rok 2002 przyniósł jej wyróżnienia i publikacje w almanachach w ogólnopolskich konkursach poetyckich : „O wieniec akantu”, „Krajobrazy słowa”, a także udział w X Konkursie Poezji Religijnej im. Ks. Profesora Józefa Tischnera w Ludźmierzu. W 2003 roku została laureatką w OKP „Miłość niejedno ma imię”. Potem nastąpiła proza życia. Od roku 2020 znów pisze.

V

#wierszrocznicowy17sierpnia

Papusza

Dikchaw daj…

Patrzę tu, patrzę tam —

wszystko się chwieje, to świat się

śmieje!

Na niebie gwiazdy drżą, migocą

I rozmawiają nocą...

Gwiazdy. Kto je rozumie,

ten spać nie chce i nie umie,

patrzy, gdzie droga mleczna —

oto droga szczęśliwa, bezpieczna...

Patrzę tu i tam i dalej,

gdzie srebrny księżyc kąpie się w fali

jak młodziutkie dziewczę

w ciepłej strudze podleśnej...

Cóż to się dzieje? Wszystko się

chwieje,

to świat się śmieje!

*

Bronisława Wajs, Papusza – poetka cygańska pisząca w języku romskim. Pochodziła z grupy etnicznej Polska Roma, polscy Romowie nizinni. Urodziła się 17 sierpnia 1908 lub 30 maja 1910 w Lublinie, zmarła 8 lutego 1987 w Inowrocławiu.

Jerzy Tadeusz Ficowski, ur. 4 września 1924 w Warszawie, zm. 9 maja 2006 – polski poeta, eseista, autor tekstów piosenek, prozaik, tłumacz z hiszpańskiego, romskiego, rosyjskiego, niemieckiego, włoskiego, francuskiego, rumuńskiego i jidysz, żołnierz Armii Krajowej ps. Wrak, uczestnik powstania warszawskiego, znawca folkloru żydowskiego i cygańskiego.

VI

Marta Nadworna

nauczyłeś ją wszystkiego

nauczyłeś ją jak z niczego

zrobić coś

jak z powodu błahostki odrzeć

z godności

i że niewinność

może być przewinieniem

pokazałeś że można spalić

stóg by odnaleźć igłę

a potem złamać

ją nawet jej nie

dotknąwszy

nauczyłeś że wszystko

może być niczym

*

Marta Nadworna (1984) – z wykształcenia historyk i pedagog, pracuje jako nauczycielka.

Pierwsze teksty pisała już w szkole podstawowej. Wydała autorski tomik wierszy pt. "To, co ulotne".

VII

#urodzinypoetki

Wioletta Pawlak

wata z mgły tak nasiąkła,

że pies nie widzi własnego ogona

nie ma co dusić jak cytrynkę, szczęścia nie będzie.

będzie za to dużo pracy (z mniejszą płacą),

będą kijanki (z których żaby) i na bezrybiu ryba.

bez obaw, zmieścimy się wszyscy.

nie tłoczcie się więc, jak skarpety w staniku,

nie wypychajcie poduchami brzuchów i grzbietów,

każdy ustąpi miejsca, przepuści, przytrzyma drzwi.

spokojnie, wszyscy wsiądziemy do windy,

nie ma żadnej kolejki,

ona jeździ tylko w dół.

tyl-ko w dół,

bez zatrzymywania na piętrach.

*

Wioletta Pawlak (Ciesielska), urodzona w 1980r. w Łodzi. Publikowała m.in. w „Cegle”, „Wakacie", „Odrze”, „Stronie Czynnej”, „Obszarach Przepisanych”, „Inter-”, „Tlenie Literackim”, „Drobiazgach” i „Śląskiej Strefie Gender”. Współautorka antologii kwartalnika „Inter–" (2013-2018) pt. Globalne wnioski oraz antologii Biura Literackiego pt. Wiersze i opowiadania doraźne 2020.

Jej debiutancka książka poetycka krańcówka Litzmannstadt jest pokłosiem XI Ogólnopolskiego Konkursu Poetyckiego im. Janusza Różewicza.

Redaktorka Babińca Literackiego.

Wiersz pochodzi z nowego tomu Wciórniości, który pojawi się niedługo nakładem wydawnictwa Convivo.