Paszko, Sobik, Berbel, Jaworska, Herasymjuk, Stefanowicz, Podobińska

 I

Małgorzata Paszko

- Piękna nieznajoma z rybnego bazaru -

Zawąchała się w zieleń plaż

Pakuje w papier pergaminowy

rybę z pożółkłej skrzyni

Wilgoć mgły obejmuje nieczule

Wycina palce w rękawiczkach

Miasto nie liczy psich nosów

Bazar to jej nagrobek

Mewy wirują głucho

Rano mąż wziął ją

jeszcze ciepłą i krwawiąca

na kuchennym stole

/Białystok 2017/

*

Małgorzata Paszko (1974) - kobieta kochająca życie, nauczycielka, podróżniczka kulinarna, naukowo zajmująca się onomastyką. Wiersze i opowiadania trzyma w pamiętnikach, jednak wzięła udział w dwóch konkursach literackich, w jednym z nich zdobywając wyróżnienie.

II

Regina Sobik

Nie szukaj czarownic

Przestań człowieku mącić umysły

usprawiedliwiać nieprawość swoją

zrzucając winę za gusła i czary

na karb bezdusznej tradycji przodków

Przestań zatruwać jadem wrogości

bezbronne istoty o czystych sercach

i smutnych oczach w których strach mieszka

a radość dzieciństwa gorzka jak piołun

Nie szukaj czarownic tych przecież nie ma

nie podnoś ręki gdy dziecko szlocha

schowaj nienawiść i popatrz sercem

jesteś człowiekiem naucz się kochać

*

Regina Sobik - piszę wiersze, opowiadania, teksty piosenek dla dorosłych i dzieci, a tematy dostarcza mi samo życie. Jestem laureatką wielu konkursów poetyckich i literackich. Wydałam 4 tomiki wierszy Znaczącym rodzajem mojej twórczości są wiersze w gwarze śląskiej.

#piątykonkursbabińca

#konkursowasobota

III

Rosa Berbel

Spalić las

W pochmurny dzień przyglądam się nam na ulicy,

jak postarzałe dzieci bawiące się bez pozwolenia

przy brudnych zgniatarkach do puszek.

Jesteśmy w centrum obrazu,

nasze malutkie twarze w centrum tego wszystkiego,

oświetleni z góry.

Wszystko jest tu martwe, mimo to

śmieci poszerzają granice świata,

zupełnie jak improwizowana geografia.

Wymyślamy zabawę,

zaczynającą się od proszenia o coś,

w całkowitej ciszy.

Pragnienie – być może –

pierwszy pomysł na szczęście.

Czy nie na tym polegało dorastanie: wybierać rzeczy

i ukrywać swój wybór przed innymi?

Kręciliśmy się wokół siebie,

roztargnieni i ociężali,

ze wszystkich naszych sił, obrót

za obrotem,

przez tyle minut, ile to możliwe.

Wygrywał ten, który wytrzymywał

najdłużej

bez zasłabnięć i zawrotów głowy.

Ty i ja zawsze przegrywaliśmy.

Wracamy, by znów przegrać na tej scenie.

Ale to znalezisko było naszym szczęściem:

odkrycie, że ślady ciała i jego słabości

porządkują resztę krajobrazu.

przeł. Paweł Orzeł

(z tomu Dziewczynki zawsze mówią prawdę, 2018)

*

Rosa Berbel (ur. w 1997 r. w Estepa koło Sewilli) – absolwentka Komparatystyki Literackiej oraz Literaturoznastwa i Teatru na Uniwersytecie w Granadzie. Ostatnio opublikowała Los planetas fantasma (2022) w wydawnictwie Tusquets. Jej debiut, Las niñas siempre dicen la verdad (Hiperión, 2018; Dziewczynki zawsze mówią prawdę) został nagrodzony w XXI edycji Nagrody Młodej Poezji im. Antonia Carvajala oraz Andaluzyjską Nagrodą Krytyków RNE w 2019 roku. Jej wiersze pojawiały się w wielu antologiach młodej poezji hiszpańskiej.

Paweł Orzeł (ur. w 1985 r. w Madrycie) – zblazowany prozaik, nadambitny redaktor, wesoły tłumacz, zapomniany historyk sztuki. Ostatnio opublikował: teksty seksualne (Afront 2020), Przedświty (PIW 2021) i debiut translatorski – Francisco Javier Navarro Prieto Piękny świat (PIW 2022).

IV

Marzena Jaworska

Granice

Niosę na grzbiecie cztery pory roku.

Pod zimowym płaszczem letnia sukienka

w zwiędłe kwiaty, sweter w stanie rozkładu.

Ciągnę ze sobą te wszystkie lata i zimy

na lepszą stronę.

Horyzont jest jak deadline -

sztywny i nieprzekraczalny.

Jest cienką granicą pomiędzy naszymi światami,

za którą jest tylko powolne umieranie tego,

co nazywamy zbędnym życiowym balastem.

Zrzucanie płaszczy, swetrów, sukienek,

rytuałyprzejścia połączone z utykaniem

w starych koleinach, drążenie tuneli,

pieczenie dłoni, a potem powitalnych ciast.

Przekraczanie granic, otwieranie się

jednym słowem, kluczem

na nowe.

*

Marzena Jaworska - poetka. Urodzona na Podlasiu, od ponad dwudziestu lat mieszkanka prawobrzeżnej Warszawy. Swoje wiersze publikowała m.in. w „Przeglądzie Artystyczno-Literackim”, „Magazynie Literackim”, „Toposie”, „Studium”, „Blizie” czy „Autografie”.

Laureatka kilkudziesięciu ogólnopolskich konkursów literackich. Wydała tomik z wierszami dla dzieci „Fiszki”, arkusz poetycki „Historie sieroce” oraz książkę poetycką „Pliki otwarte”.

V

#dzieńniepodległościukraina

Ołena Herasymjuk

***

Jestem poetką – piszę niewidzialne wiersze

dla moich zabitych czytelników

Stoję i czytam swoje nowe wiersze na scenie

Teatru Dramatycznego w mieście Mariupol,

zniszczonego doszczętnie

przez rosyjskie bomby

Stoję na scenie, która

już nie istnieje, która

już nie jest sceną, tylko grobem

pod nią

pogrzebano żywcem tysiące

mężczyzn, kobiet i ich dzieci –

i martwych, i żywych, i nawet nienarodzonych

Wojna to orkiestron poezji

I rozbrzmiewa niewidzialna jej sztuka

przeszywając na wylot wszystkich nas odłamkami,

rozrywając ciało książek i ludzi, którzy je czytają,

rozbrzmiewa sztuka wojny tak głośno, że nie da się

zakrzyczeć jej owacjami

Rozbrzmiewa sztuka wojny z gardła

rosyjskich czołgów i artylerii –

i moja ukraińska poezja

to tylko pieśń rozpaczy, która chce być głośniejsza

niż eksplozje ich imperium

głośniejsza niż eksplozje śmierci

głośniejsza niż milczenie martwych

i odrętwienie żywych

Moja poezja pragnie być

głośniejsza niż współczucie bezpiecznego świata,

niż milczenie mieszkańców spokojnych kontynentów, na których

nie było wojen już od stuleci

niż milczenie tych, którzy patrzą na nas przez granice,

którzy stoją bezpiecznie po drugiej stronie wolności i patrzą

na zagubionego poetę, który czyta wiersze na zbombardowanej scenie,

w mieście, którego już nie ma na świecie,

jedynie na mapach świata, którego też już nie ma –

cała planeta poległa

w moim kraju poległa cała planeta –

pod rosyjskimi bombami

doszczętnie

Wy jesteście widzami i patrzycie na scenę Teatru Dramatycznego

w mieście Mariupol,

spod której rozbrzmiewa chór tysięcy przykrytych żywcem odłamkami,

słuchacie głosów tych, z którymi rozmawiam wspólnym językiem krwi –

z którymi żyję wspólną duszą,

z którymi wspólnym bólem rozmawiam

i myślicie:

to jest dopiero poezja

to jest dopiero rozrywka

to jest dopiero zabawka, którą można się bawić nawet wtedy,

kiedy już leży we krwi na placu

zbombardowanym na środku dworca – jedynej

nadziei na przeżycie

Stoję i czytam swoje nowe wiersze na rozbitej scenie

Teatru Dramatycznego w mieście Mariupol,

ale to już nie są wiersze

Tak manifestuje się przez głos ukraińskiego poety

czarna symfonia ludobójstwa

Taka tylko rozlega się poezja

z orkiestronu wojny

I pokrywa się popiołem ciszy

Z języka ukraińskiego przełożyła Aneta Kamińska

*

Ołena Herasymjuk (1991) – ukraińska poetka i wolontariuszka. Autorka książek: „Hłuchota”, „Rozstrilnyj Kalendar” i „ Tiuremna pisnia”. Aktywistka Rewolucji Godności. Od 2017 roku służy w ochotniczym batalionie medycznym Hospitaljery. Nagrodzona medalem państwowym „Za ratowanie życia”.

#środyzanetąkamińską

VI

Urszula Stefanowicz

Wiersze

zapraszam przyjaciół

a oni poumierali

bezczelnie pozamieszczali

nekrologi drobnym

drukiem na ostatniej stronie

gazety z

czystej podłogi bo się zadepcze

mówili nie płacz głupia

dobro wraca

wraca

kawalarze

wpleść pętlę w życie

zapraszam przyjaciół w lustra

wypijamy

po

co wam to było pytam

odłożyliście teraz na

później

bez ważnej przyczyny to się

w ciele nie mieści

z przykrością informujemy iż zmarła

pchnięta nożem w brzuch

taka nieuprasowana...

*

Urszula Stefanowicz, urodzona 27 września 1970 roku w Jeleniej Górze, obecnie mieszkająca we Wrocławiu. Matka przedsiębiorcza, miłośniczka Karkonoszy, zabytkowych cmentarzy, kina oraz fotografii. Poetka tworząca od lat młodzieńczych, publikująca na swojej autorskiej stronie „Valentine Moon”.

Inspiracje czerpie z detali otaczającego ją świata, a także – jak mawia - sztuki jakkolwiek ujętej.

VII

Magdalena Podobińska

początek

był chaos i było słowo

potem znalazłam to pole rzepaku

z pożółkłej książki

i mój oddech się wyrównał

z niczym już nie zalegam

spłaciłam każdy uśmiech

przemokły mi buty

i bawełniane ubrania

więc stoję nago

owinięta tylko w ten wiersz

kieruj się na zachód

stąpaj po śladach kocich łap

i płatkach magnolii

nie wszystko jeszcze rozumiem

ale to co wiem

to już na pewno

daj się zwieść ptasim trelom

mglistym wspomnieniom

i ażurowym pajęczynom

moje serce ma sekrety nawet przede mną

*

Magdalena Podobińska – urodziła się w Jeleniej Górze, wychowała i dorastała w Pszczynie, a od lat mieszka na Podkarpaciu. Jest żoną, matką dwójki dzieci i nauczycielką języka angielskiego. Pasjonuje się muzyką, malarstwem, fotografią, filmem i literaturą.