Sutherland, Zechenter-Spławińska, Czapińska, Mazurkiewicz-Stefańczyk, Oczak, Tomska, Bacińska
I
Janet Sutherland
JEŚLI
Jeśli książka jest pokiereszowana, matka wie, jak ją naprawić
za pomocą taśmy – szerokiej, w dotyku jak płótno.
porwane brzegi, wie, jak je wygładzić,
aż szorstkie, białe łaty się zespoją,
a litery połączą. Jeśli książka jest pokiereszowana,
matka wie, jak sprawdzić, która ze stron
jest ostatnia, a która pierwsza i wie, jak wstawić
ostatnią kartkę w odpowiednie miejsce. Jeśli
książka jest pokiereszowana, matka wie, co z tym zrobić.
Wiersz z książki “Home Farm" (Shearsman Books, 2019)
Przekład: Anna Błasiak
*
Janet Sutherland jest autorką pięciu zbiorów wierszy, z których ostatni to “The Messenger House” (2023). Jej poprzednie książki – wszystkie wydane przez Shearsman Books – to "Home Farm” (2019), “Bone Monkey” (2014), “Hangman’s Acre” (2009) i “Burning the Heartwood” (2006). “The Messenger House” to książka-hybryda o podróży prapradziadka Janet do Serbii w 1846-47 roku. Janet publikowała również w licznych antologiach, a także w magazynach takich, jak New Statesman, The Spectator, The North. W 2017 roku zdobyła nagrodę Kent and Sussex Poetry Prize, a rok później otrzymała Hawthornden Fellowship. Studiowała poezję amerykańską. Mieszka w Lewes w Wielkiej Brytanii. www.janetsutherland.co.uk.
Zdjęcie: Ruby Craig
II
Elżbieta Zechenter-Spławińska
Przyczyny
Są ze sobą:
z nienawiści
dlatego że są niepewni
dlatego że są zbyt pewni
przez grzeczność
przez dziesięć lat
przez trzy tygodnie
ze strachu
z wygody
z poczucia obowiązku
z braku poczucia obowiązku
Zapominają tylko o sobie
bez przyczyny
*
Elżbieta Zechenter-Spławińska - poetka, tłumaczka, prozaiczka, dr nauk humanistycznych. Autorka 15 zbiorów poezji, powieści psychologicznej pt: "Szansa", a także kilku książek dla dzieci. W 2007 roku wydała "Malinowy tort. Witold Zechenter po latach" wspomnienia o Ojcu oraz wybór jego utworów wierszem i prozą. Współpracuje z krakowskimi kabaretami: Loch Camelot oraz Piwnicą pod Baranami, pisząc teksty poetyckich ballad. Autorka wielu piosenkowych przebojów (np. „Nie szkoda róż”, „Zostań z nami melodio” śpiewanych przez zespół Jana Wojdaka ”Wawele”). Została odznaczona medalem Honoris Gratia oraz brązową Glorią Artis. Jej wiersze przekładane były na język: węgierski, angielski, niemiecki, rosyjski, czeski, turecki i hiszpański.
Fot. Marta Stefańczyk
III
Magda Czapińska
Dokąd przed nią uciekasz
I czemu myślisz,
Że to twój serdeczny wróg?
Ona, jak wierny pies,
Za progiem domu czeka,
Byś do niej wracał
Z najdalszych dróg.
Niekochana, niepotrzebna…
Tak łatwo może ją
Zastąpić byle kto.
Lecz kiedy lęk nie daje zasnąć,
Ona jedna
Czuwa przy tobie w bezsenną noc.
To ona,
Siostra łagodna,
Twój Anioł Ciszy,
Twój cień,
Spokojna przystań
I otchłań…
Jest lustrem,
Źródłem i snem
To ona,
Twoja samotność,
Jej adres ty jeden znasz.
Zostanie z tobą do końca
Jest wszystkim,
Wszystkim co masz.
W labiryncie tego świata,
W jego szaleństwie,
I okrutnych z nami grach,
Łatwo się zgubić,
Łatwo sprzedać diabłu duszę,
Za każdym rogiem
Czai się strach
Czego szukasz w zgiełku, w tłumie?
Kto cię wysłucha, poda rękę
W chwili złej?
Kto cię pocieszy, kto rozgrzeszy,
Kto zrozumie?
Tylko samotność.
Zaufaj jej.
*
Magda Czapińska (1951) – polska poetka, autorka tekstów piosenek, scenarzystka widowisk estradowych i telewizyjnych dla dzieci.
IV
Marta Mazurkiewicz-Stefańczyk
Zapis socjologiczny
Zofii Rydet
uzbrojona wyłącznie w aparat fotograficzny.
Klęczy przed swoim modelem,
nogi jej dokuczają
i kręgosłup już daje kolejne ostrzeżenia
a ona swoje:
Taki pan ładny
zaraz muszę panu zdjęcie zrobić
a ten obrazek na ścianie naprawdę tu pasuje.
…
Jak tu babciu żyjecie
w tej chatce bez prądu i wody, dach dziurawy
a deszcz bębni w puste garnki i klepie zdrowaśki.
Na zdjęciu - stara kobieta w chustce na głowie
stoi w drzwiach chylącej się chaty
- za rok nie będzie tu ani jej uśmiechu,
ani kamienia na kamieniu.
Walka trwa –
żeby byli jak żywi
na tych fotografiach pospiesznie robionych.
Musi zdążyć przed nieistnieniem ich świata,
wydrzeć śmierci jeszcze jedną twarz.
Ja umrę i ty umrzesz, a twoje zdjęcie zostanie,
nie uśmiechaj się, żadnych uśmiechów, to jest
bardzo ważna chwila, bardzo ważna.
*
Marta Mazurkiewicz-Stefańczyk – autorka tomików: "Linoskoczek", „Orzech”, „Mozaika” i „Trzecie oko”. Ta ostatnia nagrodzona została Krakowską Książką Miesiąca w listopadzie 2019. Dokonała wyboru i opracowania pozycji książkowych: "William Shakespeare, Myśli", tłum. Macieja Słomczyńskiego oraz "Dlaczego zając? Wiersze poetów krakowskich o dzieciach i dla dzieci". Jej pasją, oprócz literatury, jest fotografia. Prowadzi bloga literackiego „Marta - kot na książki”.
Fot.: Dariusz Stefańczyk
V
Małgorzata Oczak
***
nauczyć się tak szybko poruszać skrzydełkami
żeby wyglądało jak lewitacja
nauczyć się być drzewem mango, rozdawać owoce
nauczyć się być parą, wrzeć i wybaczać
jakby nic się nie stało, zmieniać się i być stałą
całym oceanem w sobie pytać jak to jest być nowiem
zawsze dostawać odpowiedź
nie zrobić z tego nauki, wstrzymać oddech
być sutrą, nicią, prowadzić z nicości w nicość
ominąć słowa, znowu być jak woda
ciało, ciecz, para, tożsamość, zrobić wdech i zgadnąć
dlaczego wszechświat się rozszerza
zasnąć
*
Małgorzata Oczak - doktora psychologii, była wykładowczyni Uniwersytetu Jagiellońskiego i SWPS, właścicielka palarni kawy CoffeePro, mama. Autorka poezji i prozy, honorowa członkini Zielonkowskiej Szkoły Poezji, pasjonatka fotografii i sztuk wizualnych, jogini. Wyróżniona w XXVI Konkursie im. Jacka Bierezina. Publikowała w Helikopterze, Nowej Orgii Myśli, Babińcu Literackim, Salonie Literackim, Wydawnictwiej, Kontencie, EleWatorze, Inter, 8 Arkuszu Odry. Autorka Tomu „Pobaw się ze mną”.
VI
Justyna Tomska
***
1.
Dom,
ściany,
okna, w oknach
firanki. Zestaw
wypoczynkowy,
ława,
kawa,
kawa
z mlekiem.
Spienionym.
Zabawki. Zabawa.
Żelki, rozlany sok,
skarpetki, jedna,
jedna tu, druga tam. Zapach
szamponu.
Bańki, ale też
bańki mydlane.
A więc niczego z tego nie będzie Proszę podpisać
sobą formularz, że to ich koniec,
ich? tych zarodków, pisze trochę po polsku, trochę po czesku
lekarka z kliniki
in vitro z Ostravy.
I nie mogę się zdecydować.
Czy bardziej
sobą podpisać
będzie, gdy
splunę
czy jednak bardziej, gdy
nasikam?
2.
A może powinnam je zostawić.
Na pamiątkę tego
czego? innego życia.
Co jakiś czas odwiedzać.
Z upominkami pukać
do drzwi
lodówki.
Puk puk otwórzcie, to ja.
Kto?
*
Justyna Tomska – poetka, autorka tomu wierszy „List do patomorfologa” (2021, ZNAK) oraz scenariuszy teatralnych. Laureatka Świrszczyńskiej (2019); Poświatowskiej (2020); Młodej Poezji w ramach 9. Festiwalu Miłosza w 2020 r.; Nagrody Miasta Literatury UNESCO (2021). Za "List" nominowana do Nagrody Poetyckiej im. K.I. Gałczyńskiego ORFEUSZ (2022). Publikowała w Polityce, Wysokich Obcasach, Przekroju, Liberté, Czasie Literatury, ArtPapierze.
VII
Aleksandra Bacińska
Scarlett
Tysiąc osiemset sześćdziesiąty pierwszy,
Generał Lee podnosi w górę ręce:
Jankesom śmierć, tak nam dopomóż Bóg!
Na dworcu tłok, sztandary i kobiety,
Pociągi pełne chłopców żądnych krwi.
W kwietniowym słońcu błyszczą epolety,
Wiwat Południe, wiwat stary Lee!
Scarlett, czemu słowa takie zimne,
Jakby w gardle okruch lodu stał?
Scarlett, wojna nie jest dla dziewczynek,
Które nie potrafią grać va banque.
Tysiąc osiemset sześćdziesiąty drugi,
Jesienne słońce w epoletach lśni,
Generał Lee dochodzi do Missouri,
Do Pensylwanii wkracza stary Lee.
Artyleryjski ogień wkrótce zdławi
Jankeskie szczury w górach Tenessee,
Zwycięstwa bóg Atlantę błogosławi,
Wiwat południe, wiwat stary Lee!
Scarlett, czemu słowa takie zimne,
Jakby w gardle okruch lodu stał?
Scarlett, wojna nie jest dla dziewczynek,
Które nie potrafią grać va banque.
Tysiąc osiemset sześćdziesiąty czwarty,
W krwi południowej tonie miasta próg,
Jankeskie psy nie wejdą do Atlanty,
Jankesom śmierć, tak nam dopomóż Bóg!
Płonie Atlanta w ogniu oszalałym,
Sztandar obłażą wygłodzone wszy,
Gwardia opuszcza miasto osłupiałe,
Znak krzyża szablą kreśli stary Lee.
Scarlett, on powtarza twoje imię,
Czując w ustach prochu smak.
Scarlett, miłość nie jest dla dziewczynek,
Które nie potrafią grać va banque
*
Aleksandra Bacińska (1962) - polonistka i autorka tekstów piosenek, które wykonują m.in. Jadwiga Kuta i Leonard Luter oraz Michał Bajor. Talent autorki docenił Wojciech Młynarski i podarował jej pióro za utwór pt. Zęby.
Fot. Maria Chylińska
Komentarze
Prześlij komentarz