Szerlip, Jabłońska, Chudowolska, Pawluś, Lakićević, Le Guin, Śnieg

I

Barbara Aleksandra Szerlip – Rosja 1931

dla Osipa Mandelsztama

Stoimy w kolejce, aby donieść na naszych sąsiadów.

Jesteś tam, pisząc wiersze w ciemności.

Czy myślisz, że jesteś lepszy? Czy któreś z twoich wierszy

włożą kapustę do garnka?

Mądrość warta posiadania to mądrość kapusty.

Co warte są wiersze zaszyte w poduszki,

kiedy nachodzą cię w nocy

i nie możesz odróżnić jednego snu od drugiego?

Lepiej jest utkać z nich ciepłe palto.

To byłaby mądrość warta posiadania.

Lepiej jest pozszywać je, na paszport z tego miejsca.

Tego czasu. Tego życia.

Lub na krowę, by przeżyć.

Nawet gwiazdy są wartownikami, a księżyc

szanowanym donosicielem

/ wiersz został opublikowany w miesięczniku Odra nr 6/2013

*

Barbara Aleksandra Szerlip – poetka, redaktorka książek, rzeźbiarka i grafik. Zdobywczyni London's Lothian Prize za pierwszą biografię in-progress. Współpracowała między innymi z The Paris Review Daily i The Believer, pracowała w profesjonalnym teatrze. Autorka m.in. „The Man Who Designed the Future” i „The Ugliest Woman in the World: And Other Histories”. Wychowana na wschodnim wybrzeżu, mieszka w San Francisco.

fot. Adam Keker

II

Agata Jabłońska – okruszek kwarcu

zagubiłam się we śnie, podaj mi więc proszę pomocną piąteczkę,

całe ciało jest powierzchnią styku i – czy to możliwe? – pobudliwość

tak elektryczna, doskonała jakość połączeń, różnice stężenia

jonów w joni to galopująca gramofonia, gwizdek

żyłka lub listek, skrzydełko motyla, kilka stadiów biedronki

larwa bromoważki, w powietrzu flirt opiłków, sporo sporyszu

trochę pochodnych, studiowanie dojrzałości: jesteśmy sumą

chemicznych zdarzeń trudno się nie zgodzić

kiedy jest samo w sobie

*

Agata Zu Jabłońska (1985) – absolwentka historii sztuki, związana z Muzeum Narodowym w Krakowie. Autorka tomiku "Raport wojenny" (Biuro Literackie, 2017). Laureatka nagrody Browar za debiut - Nagroda literacka Browar za debiutancki tomik „Raport wojenny” (Biuro Literackie, 2017), za tę samą pozycję nominowana także do Wrocławskiej Nagrody Poetyckiej "Silesius" 2018.

Śladem poetki w Babińcu: https://www.facebook.com/…/a.320315781691…/680294982360367/…

III

Klaudia Chudowolska

Kopyta

"Urosną jej pazury urosną jej kopyta i kły

swojego brzucha będzie broniła kolczugą

swoich pleców – kolcami (...)”

~ Brahy Rosenfeld

Kobiety na wsi przed snem wkładają półcienne halki.

Podmywają krocza. Zaciskają zęby. Rozkładają nogi.

Modlą się co wieczór, by wydać

za wcześnie, za młode, za słabe, martwe.

By nie żyło w bełkocie ran, soczystych bliznach.

Kobiety na wsi noszą wiadra pełne mleka.

Patrzą w oczy krów. Myślą: ciebie też zapłodnią.

Po skórze głaszczą. Potem przychodzą mężczyźni.

Rozkrwawiają gardła. Dzielą mięśnie. Odcinają kopyta,

które kobiety chowają pod podomki. Później podstawiają

wiadra. Czekają na swoje krwawienie.

Kobiety na wsi piorą w rzece comiesięczne szmaty.

Na kamieniu ścierają plamy i paznokcie.

Krwią żywią ryby. Krew jest płodna.

Z ikry wychodzą córki. Kolczaste kobiety

o brzuchach nigdy nie wypełnionych na rozkaz.

Macicach pancernych. Bez cesarskich cięć,

pęknięć pochw zalepionych błotem.

Kobiety na wsi skrywają w lesie kolczaste córki.

Karmią mlekiem. Wysyłają w świat.

Modlą się co wieczór. Zakładają halki. Rozkładają nogi.

Wiedzą, że odcięte kopyta nie idą na marne.

*

Klaudia Chudowolska wychowała się na wsi w Małopolsce. Obecnie mieszka w Warszawie. Laureatka konkursów i turniejów, m.in. Jesienna Chryzantema, Nagroda Dyrektora Instytutu Wydawniczego „PAX”, Ostrołęckiego Konkursu Literackiego im. D. Maliszewskiego, konkursu na tomik wierszy im. Anny Świrszczyńskiej.

IV

Kamila Pawluś – lament mazowiecki

Porzuć ten zbrodniczy lament (…)

weź przenajświętszy sakrament

(Lenora. Baliada z Brügera)

to był rok, po którym płakałam dwa lata. słowa

jak zaślepki, zamknęły mnie. siedziałeś nad moim ciałem

i Kantem, nożem, Schleglem, kamieniem ciąłeś mi brzuch. mnisi

pili z lemonką desperados, mistrz ceremonii osobiście

mnie niósł. wirowało, coraz szybciej wirowało i było mi bardzo

nie wiadomo jak. siedząc gdzieś na Bielanach u prawie

obcych ludzi całą noc wymiotowałam na ślub a może

na znak. panno, panno, czy nie strach? - w myśli się zaczęło

i w myśl się obróci - sześć desek dalej i deseczki dwie

nie mijało, choć miało już przejść. ani wschód ani zachód,

ani zadość, ani w smak. w netbooku duchy programów,

liści. tnij bez tchu powiedział abonent czasowo występny,

próbuj żyć.

wiersz podchodzi z antologii „Węzły, sukienki, żagle. Nowa poezja, ojczyzna i dziewczyna”, Kutno 2013

*

Kamila Pawluś (ur. 1979) – poetka, tłumaczka, redaktorka. Autorka dwóch książek poetyckich –„Rybarium”, Katowice 2008, Stowarzyszenie Inicjatyw Wydawniczych w Katowicach i „Klaustrofobia na wynos”, Poznań 2012, WBPiCAK. Laureatka nagrody głównej Ogólnopolskiego Konkursu na Debiutancką Książkę Poetycką, organizowanego przez Kwartalnik Kulturalny „Opcje” (Stowarzyszenie Inicjatyw Wydawniczych), Górnośląskie Centrum Kultury i Regionalny Ośrodek Kultury w Katowicach. Teksty literackie publikowała w „Tekstualiach”, "Czasie kultury" „RED”, "Wyspie", "Portrecie", "Pro Arte" oraz w Śląskiej Strefie Gender.

fot. Dwutygodnik.

V

Ognjenka Lakićević ‒ Dlaczego wszyscy śpią

Dlaczego wszyscy śpią

Żeby jutro mogli wstać do pracy

Dlaczego wszyscy śpią

w czasie gdy moja czujność chce im

coś przekazać

zapytać

podzielić się z nimi

tymi cichymi chwilami

Daję sen za błysk w oczach

Mówię jak się czuję

Pytam dlaczego właśnie Tak

jest wszystko blade

Tylko to nie blednie:

Moja czujność

Chciałabym nigdy nie spać

Słyszałam że zmęczenie to stan

świadomości

lub stan sumienia

Czy wszystko przemilczeć

Czy pójść spać

i być wypoczętą do pracy

Nikt nie korzysta z mojej czujności

Gromadzę zaniedbane kosztowności

I nie wiem już co z nimi.

przełożyli Bojan Stanisławski i Jelena Jović

*

Ognjenka Lakićević (1975). Absolwentka Wydziału Filologicznego na Uniwersytecie w Belgradzie. Pisze teksty piosenek i śpiewa w zespole Autopark. Wydała tomiki poezji "Pod schodami" (Ispod stepeništa, Mali Nemo, Pančevo, 2002) i "Pralnia" (2007).

Jelena Jović ukończyła studia z języka i literatury polskiej na Uniwersytecie Belgradzkim, do niedawna pracowała w Bibliotece Slawistycznej Wydziału Filologicznego, pracuje jako asystent na polonistyce. Zajmuje się tłumaczeniem i czarno białą fotografią.

źródło: Kwartalnik Pobocza

fot: Milena Goševski

Śladem poetki w Babińcu: https://www.facebook.com/…/a.320315781691…/919075921815604/…

VI

Ursula K. Le Guin

Kołysanka

gdzie jest moja zwiewna kotka

rok tu rok tam godzina dzień

gdzie maleńka moja trzpiotka

tak zwiewna gdy zapada w sen

w drodze dalekiej gdzieś tam hen

nie o mil tysiąc nie o krok

tu dzień tam dzień godzina rok

Lullaby

where’s my little fleeting cat

a year a year an hour a day

where’s my little girl at

fleeting away sleeping away

found the way clear away

nowhere far nowhere near

a day a day an hour a year

*

Ursula Kroeber Le Guin (1929-2018) była uwielbianą autorką powieści, opowiadań, esejów, książek dla dzieci i tłumaczeń. Stawia się ją często na równi z naszym Stanisławem Lemem jako pionierkę poważnego science fiction. Zawsze miałem problemy z kończeniem książek Lema. Książek Le Guin nie mogłem się naczytać. To była wielka pisarka. Mało kto wie, że ta amerykańska autorka zaczynała od pisania wierszy. Tak też zakończyła swoją karierę. Dzisiejszy wiersz pochodzi z jej ostatniego wyboru wierszy, który, jak świadczy o tym wiele zamieszczonych w nim tekstów, był pożegnaniem z życiem. Ursula wysłała manuskrypt z wierszami do Copper Canyon Press 15 stycznia 2018 roku. Umarła tydzień później.

Nadesłał, przełożył, napisał o autorce Janusz Solarz.

VII

Grażyna Chrostowska – Śnieg

Tyle było już wierszy o śniegu i tyle było już słów

I znów powraca po cichu słodycz i lęk przeszłych snów

Mała dziewczynka zza szyby

Ślizgawka roztańczona blaskami

Wszystko na trochę, na niby

Zatrzymane w wieczność wspomnienia weź

Poprzez firanki białe widziany z daleka świat

I czyjeś dłonie małe

Symbol i znak tamtych lat.

Utracone, najdroższe, dalekie

Zapomniane bielutkie dzieciństwo

Jak byśmy byli już w niebie

I jakby minęło już wszystko.

*

Grażyna Chrostowska (1921 - 1942) – poetka polska, działaczka podziemia w okresie II wojny światowej. Pochodziła z rodziny o tradycjach szlacheckich. Członkini organizacji podziemnej KOP (Komenda Obrońców Polski) i kolporterka jej pisma Polska Żyje. Aresztowana 8 maja 1941 wraz z ojcem podczas odwiedzin u uwięzionej już siostry Apolonii, w więzieniu "Pod Zegarem". Wywieziona 23 września1941 do obozu koncentracyjnego w Ravensbrück, otrzymała numer obozowy 7714. Pracowała w obozie przy wyrobie słomianych ocieplaczy na żołnierskie buty.

Została rozstrzelana wraz z siostrą Apolonią 18 kwietnia 1942. Tego dnia napisała swój ostatni wiersz pt. Niepokój. Wiersze: Kamienie, Wędrowałabym, Obczyzna i Niepokój zostały przetłumaczone na język francuski przez Ninę Iwańską i opublikowane w wydawnictwie Ravensbrück (Neuchâtel 1945, Êd. de la Baconnière, str. 106-109). W 2002 ukazała się książka z jej zbiorem wierszy Jakby minęło już wszystko pod redakcją Alojzego Leszka Gzelli.

biogram - Wikipedia